آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,533 |
| تعداد مقالات | 35,953 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,619,908 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,166,955 |
جایگاه‌شناسی حق در فقه علامه محمدحسین کاشف‌الغطاء با نگاه به فقه سیاسی | ||
| فقه و سیاست | ||
| دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، اردیبهشت 1401، صفحه 32-58 اصل مقاله (1.75 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/ijp.2025.71106.1056 | ||
| نویسنده | ||
| سیف اله صرامی* | ||
| رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 26 بهمن 1403، تاریخ بازنگری: 27 بهمن 1403، تاریخ پذیرش: 30 بهمن 1403 | ||
| چکیده | ||
| جایگاه حق در فقه اسلامی، یکی از مبانی پر اثر در فقه سیاسی است. ارائه این جایگاه، ضمن نشان دادن حق‌مداری، در عین تکلیف‌گرایی، بر محور حق ذاتی الهی، به تعامل فقه و سیاست، در ترکیب فقه سیاسی، نظم و منطق می‌دهد. کاوش از جایگاه حق در فقه اسلامی، در سه محور مفهوم، خاستگاه و اقسام حق، شایسته است. فقیه بلند مرتبه، علامه شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء، گام‌هایی در راستای تدوین جایگاه حق در فقه اسلامی، برداشته است. براساس دیدگاه او، در اینجا، در سه محور مذکور، بررسی وتحلیلی پیش‌رو می‌نهیم؛ بنابراین پرسش اصلی مقاله چیستی دیدگاه علامه کاشف‌الغطاء در سه محور مذکور با نگاهی به تأثیر آن بر فقه سیاسی خواهد بود. چنین گزارش علمی از آثار ایشان مسبوق به پیشینه‌ای نیست و نوآوری این مقاله است. از یافته‌های این پژوهش است که خاستگاهی که کاشف‌الغطاء برای حق معرفی می‌کند، در واقع، بیان منشأ قدرت و مشروعیت در یک نظام سیاسی است؛ همچنین از نظر او، رفتارهای خارجی حقیقی منشأ حقوق است و به‌طور مثال، رفتار حاکم اسلامی در هدایت و رهبری درست جامعه، منشأ حق او بر مردم می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تعریف حق؛ خاستگاه حق؛ اقسام حق؛ جایگاه حق؛ فقه سیاسی؛ شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of Status of Rights in the Jurisprudence of Allama Mohammad Hossein Kashif al-Ghita' with a Focus on Political Jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| سیف اله صرامی | ||
| رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| چکیده [English] | ||
| The status of rights in Islamic jurisprudence (Fiqh) is one of the influential foundations of political jurisprudence. Presenting this status—while demonstrating a rights-oriented approach alongside duty-centeredness, and based on the intrinsic divine right—grants order and logic to the interaction between fiqh and politics within the framework of political fiqh. Investigating the status of rights in Islamic jurisprudence merits focus on three axes: the concept, origin, and categories of rights. The distinguished jurist, Allama Mohammad Hossein Kashif al-Ghita', has taken steps toward formulating the status of rights in Islamic jurisprudence. Based on his views, this article explores and analyzes these three axes. Therefore, the main question of the paper is: What is Allama Kashif al-Ghita’s perspective on these three axes, and what is its impact on political fiqh? This scientific report on his works is without precedent, making it a novelty of this article. One of the findings of this study is that the origin Kashif al-Ghita’ identifies for rights, in fact, expresses the source of power and legitimacy in a political system. Additionally, in his view, real external actions are the source of rights—for example, the conduct of an Islamic ruler in properly guiding and leading society becomes the basis of his right over the people. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Definition of rights, origin of rights, categories of rights, status of rights, political fiqh, Mohammad Hossein Kashif al-Ghita' | ||
| مراجع | ||
|
آل بحرالعلوم، السیدمحمد. (1362). بلغة‌الفقیه (ج1، چاپ اول). تهران: مکتبة الصادق×.
اصفهانی، شیخ محمدحسین. (1415ق). نهایه‌الدرایه. قم: مؤسسة آل‌البیت^.
انصاری، شیخ مرتضی. (1420ق). کتاب المکاسب (ج5، چاپ اول). قم: مجمع الفکر الاسلامی.
توحیدی، محمدعلی. (بی‌تا). مصباح‌الفقاهه (تقریرات درس آیت‌الله خوئی، ج2، چاپ دوم). قم: مهدی حاجیانی.
الحکیم، السیدمحسن. (1404ق). مستمسک‌العروه (ج13، 14، چاپ اول). قم: مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی.
حلی (علامه)، حسن بن یوسف. (1425ق). تذکره الفقها (ج14، چاپ اول). قم: مؤسسه آل‌البیت^.
حلی (محقق)، جعفر بن حسن. (1409ق). شرائع‌الاسلام (ج4، چاپ دوم). تهران: استقلال.
خمینی (امام)، روح الله. (1379). کتاب البیع (ج1، چاپ اول). قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&.
خوانساری، سیداحمد. (1364). جامع‌المدارک (ج3، چاپ اول). تهران: مکتبة الصدوق.
خوانساری، موسی بن محمد. (1418ق). منیة‌الطالب (ج1، چاپ اول). قم: جماعة‌المدرسین.
شهیدی، میرزا فتاح. (بی‌تا). هدایةالطالب الی اسرار المکاسب. قم: دارالکتاب.
صرامی، سیف الله. (1390). مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی بزرگداشت آخوند خراسانی. ج10، چاپ اول، دبیرخانه کنگره بزرگداشت آخوند خراسانی). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
صرامی، سیف‌الله. (1385). جایگاه ادراکات حقیقی و اعتباری در علم اصول فقه نزد علامه طباطبایی، مجله پژوهش و حوزه، سال هفتم، شماره 28- 27.
صرامی، سیف‌الله. (1385). حق، حکم و تکلیف (به کوشش). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی .
طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم. (1378ق). حاشیةالمکاسب (ج1، چاپ اول). قم: اسماعیلیان.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1362). رسائل سبعه (چاپ اول). قم: بنیاد علمی و فکری استاد علامه سیدمحمدحسین طباطبایی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (بی‌تا). اصول فلسفه و روش رئالیسم (ج2، چاپ اول). قم: انشارات صدرا.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (بی‌تا). حاشیه الکفایه. قم: بنیاد علمی و فکری استاد علامه سیدمحمدحسین طباطبایی.
طوسی (شیخ)، محمد بن حسن. (1387ق). المبسوط (ج2، چاپ اول). تهران: مکتبةالمرتضویة.
کاشف‌الغطاء، محمدحسین. (1402ق). الفردوس الاعلی. قم: مکتبه فیروزآبادی.
نجفی، محمدحسن. (1394). جواهرالکلام (ج25، چاپ ششم). تهران: اسلامیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 76 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 67 |
||