
تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,462 |
تعداد مقالات | 35,184 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,996,243 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,253,353 |
رابطۀ نفس و بدن در اندیشۀ افلاطون و ملاصدرا | ||
Theosophia Islamica | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اردیبهشت 1404 | ||
نوع مقاله: Original Article | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jti.2025.71824.1076 | ||
نویسندگان | ||
فهیمه احمدی گزازی* 1؛ عیسی موسی زاده2 | ||
1دانشگاه قم | ||
2پژوهشگاه | ||
تاریخ دریافت: 17 اردیبهشت 1404، تاریخ بازنگری: 10 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 21 اردیبهشت 1404 | ||
چکیده | ||
ارتباط بین نفس و بدن همواره مورد تصدیق فلاسفه بوده است؛ زیرا دیدن، شنیدن، بهخاطرسپردن، بهیادآوردن، فکرکردن، شادشدن و غمگینشدن و لذتبردن و ... در عین حال که اموری روانی هستند، بدن در تحقق آنها نقش بسیار مهمی ایفا میکند؛ بهگونهایکه اگر این تأثیر و تأثر عصبی و غددی و ماهیچهای نباشد، تحقق این امور روانی امکانپذیر نیست؛ همانطور که امور روانی نیز تأثیر بسیار زیادی در بدن و ارگانیسم انسانی دارد و روانشناسان و فیلسوفان به آن اشاره کردهاند. پژوهش حاضر با روش توصیفیـتحلیلی و مقایسهای در پی آن است که دیدگاههای افلاطون و ملاصدرا دربارۀ نفس و رابطۀ آن با بدن را بررسی کند. بر اساس یافتهها، افلاطون بین نفس و بدن تمایز ذاتی قائل است؛ اما به تأثیر متقابل آنها بر یکدیگر معتقد است. او روح را با ذات انسانی یکی میداند و بدن را موجودی بیگانه پس از مرگ در نظر میگیرد. ملاصدرا رابطۀ نفس و بدن را اتحادی میداند؛ به این صورت که هریک مرتبهای از مراتب وجودی یک واقعیت واحد به نام انسان هستند. او معتقد است نفس و بدن تأثیر متقابل بر یکدیگر دارند و نفس در ابتدای حدوث، جسمانی است و در اثر حرکت جوهری به مرتبۀ تجرد میرسد. تعلق نفس به بدن ذاتی است و نفس تا وقتی نفس است که به بدن تعلق داشته باشد؛ بهطورکلی پژوهش حاضر نشان میدهد که اگرچه در برخی موارد ملاصدرا از افلاطون تأثیر پذیرفته است؛ اما نظرات خاص خود را نیز در این زمینه دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
افلاطون؛ ملاصدرا؛ نفس؛ بدن؛ رابطۀ نفس و بدن | ||
عنوان مقاله [English] | ||
رابطۀ نفس و بدن در اندیشۀ افلاطون و ملاصدرا | ||
چکیده [English] | ||
ارتباط بین نفس و بدن همواره مورد تصدیق فلاسفه بوده است؛ زیرا دیدن، شنیدن، بهخاطرسپردن، بهیادآوردن، فکرکردن، شادشدن و غمگینشدن و لذتبردن و ... در عین حال که اموری روانی هستند، بدن در تحقق آنها نقش بسیار مهمی ایفا میکند؛ بهگونهایکه اگر این تأثیر و تأثر عصبی و غددی و ماهیچهای نباشد، تحقق این امور روانی امکانپذیر نیست؛ همانطور که امور روانی نیز تأثیر بسیار زیادی در بدن و ارگانیسم انسانی دارد و روانشناسان و فیلسوفان به آن اشاره کردهاند. پژوهش حاضر با روش توصیفیـتحلیلی و مقایسهای در پی آن است که دیدگاههای افلاطون و ملاصدرا دربارۀ نفس و رابطۀ آن با بدن را بررسی کند. بر اساس یافتهها، افلاطون بین نفس و بدن تمایز ذاتی قائل است؛ اما به تأثیر متقابل آنها بر یکدیگر معتقد است. او روح را با ذات انسانی یکی میداند و بدن را موجودی بیگانه پس از مرگ در نظر میگیرد. ملاصدرا رابطۀ نفس و بدن را اتحادی میداند؛ به این صورت که هریک مرتبهای از مراتب وجودی یک واقعیت واحد به نام انسان هستند. او معتقد است نفس و بدن تأثیر متقابل بر یکدیگر دارند و نفس در ابتدای حدوث، جسمانی است و در اثر حرکت جوهری به مرتبۀ تجرد میرسد. تعلق نفس به بدن ذاتی است و نفس تا وقتی نفس است که به بدن تعلق داشته باشد؛ بهطورکلی پژوهش حاضر نشان میدهد که اگرچه در برخی موارد ملاصدرا از افلاطون تأثیر پذیرفته است؛ اما نظرات خاص خود را نیز در این زمینه دارد. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
افلاطون, ملاصدرا, نفس, بدن, رابطۀ نفس و بدن | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5 |