
تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,462 |
تعداد مقالات | 35,184 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,996,102 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,253,327 |
نقش حکم المستنصر (302-366 ه.ق/ 914-976 م) در ترویج کتاب و کتابخوانی | ||
تاریخ اسلام | ||
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اردیبهشت 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/hiq.2025.69009.2395 | ||
نویسنده | ||
علی رضا روحی* | ||
مدیر گروه رشته تاریخ دانشگاه علوم اسلامی | ||
تاریخ دریافت: 21 خرداد 1403، تاریخ بازنگری: 20 آبان 1403، تاریخ پذیرش: 28 دی 1403 | ||
چکیده | ||
حَکَم المستنصربالله(حک:350-366ه.ق)برجستهترین خلیفۀ امویان در اندلس است که درزمینۀ توجه به دانش، کتاب و تجهیز کتابخانهها اهتمام داشت. او که خود از دانشمندان بود،به کتاب و کتابخانه،دعوت و حمایتهای گسترده از دانشمندان،ونیز صرف هزینه-های زیاد برای آنان توجه ویژه ای داشت.حکم از دورۀ ولایتعهدی در پی جمعآوری کتابهای متنوعِ علمی بوده و کتابخانهای خصوصی برای خود بنیان نهاد. هیچ کدام از حاکمان اندلس تا این اندازه علاقه به گردآوری کتاب نداشتند، بهگونهای که او بسیاری از آثارِ برجستۀ مشرق و مصنفات غریب درباره علوم قدیم و جدید، و تعداد زیادی از تالیفات نادر را گردآوری نمود، تا آنجا که حتی آمارهای اغراق آمیزی از حجم کتابخانۀ او ذکر کرده اند. حکم بسیاری از آثار کتابخانهاش را مطالعه کرده و بر برخی از آنها در آغاز یا پایانِ کتاب، توضیح یا تعلیقی دربارۀ مولف یا غرائبِ کتاب نگاشت.او تلاش بسیاری برای تجهیز هر چه بیشتر کتابخانۀ قصر نموده و برای این امر از دانشمندانِ مشرق استفاده کرد و آنان را تشویق به انتقال آثار فاخر و برجسته شرق عالم اسلام به قرطبه نمود و برای این امر، افرادِ متخصصی را جهت خرید کتاب به مناطق مختلف اعزام می نمود. بر اثر تلاشهای حکم، کتابخانۀ او از بزرگترین و غنی-ترین کتابخانههای جهان اسلام گردید. بخشهای زیادی از این کتابخانه در زمان غلبه بربرها بر قرطبه به تدریج نابود شد. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از شیوه کتابخانهای و به روش توصیفی-تحلیل به بررسی تلاشهای حکم المستنصر در گسترش و توسعۀ کتابخانۀ قصر در قرطبه پرداخته شود. | ||
کلیدواژهها | ||
حکم المستنصر؛ حمایت از دانشمندان؛ گسترش کتابخانه؛ خرید کتاب؛ تصحیح نُسخ | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The role of Hakem al-Mustansar (302-366 AH/914-976 AD) in promoting books and reading | ||
چکیده [English] | ||
Hakam al-Mustansir Be allah (r. 350-366 AH) is the most prominent Umayyad caliph in Al-Andalus, known for his dedication to knowledge, books, and the establishment of libraries. As a scholar himself, he paid special attention to books and libraries, actively inviting and supporting scholars, as well as spending significant resources on them. From the time of his regency, Al-Hakam sought to collect a diverse range of scientific books and established a private library for himself. None of the rulers of Al-Andalus had such a passion for gathering books; he collected many outstanding works from the East and rare writings on ancient and modern sciences, to the extent that exaggerated statistics about the size of his library have been mentioned. Al-Hakam studied many of the works in his library and wrote explanations or annotations about the authors or peculiarities of the books at the beginning or end of some of them. He made considerable efforts to further equip the palace library, utilizing scholars from the East and encouraging them to bring valuable and distinguished works from the Islamic East to Córdoba, for which he appointed specialists to purchase these works. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
hakam Al-Mustansir, supporting scientists, expansion of the library, Buying book, copy correction | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 |