آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,462 |
| تعداد مقالات | 35,184 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,996,200 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,253,336 |
سیاست‌گذاری تکنولوژی و بحران‌های منطقه‌ای دهۀ سوم قرن بیست‌و‌یکم | ||
| علوم سیاسی | ||
| مقاله 3، دوره 27، شماره 4 - شماره پیاپی 108، دی 1403، صفحه 54-83 اصل مقاله (726.34 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2025.70079.2910 | ||
| نویسنده | ||
| عباس مصلی نژاد* | ||
| استاد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 21 مهر 1403، تاریخ بازنگری: 01 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 01 خرداد 1404 | ||
| چکیده | ||
| موضوع بحران‌های منطقه‌ای در شمار پروندههایی است که مورد توجه دانشپژوهان و کنشگران قلمرو دانشی روابط بینالملل و مطالعات منطقه‌ای است. این امر از این جهت اهمیت دارد که بحران‌های منطقه‌ای با تسری بر محیط پیرامونی خود ممکن است بر منطقۀ درگیر بحران و یا نظام بینالملل اثرگذار باشد. بحران‌های منطقه‌ای بسته به تحولات منطقه‌ای و یا زمینههای بحرانزا، در اشکال مختلفی ظهور و بروز مییابند. هدف پژوهش حاضر ارائه فهمی روشن از بحران‌های منطقه‌ای در دهۀ سوم از قرن بیست‌و‌یکم می‌باشد. از منظر نویسنده دهۀ سوم قرن بیست‌و‌یکم با عبور از جامعۀ شبکه‌ای به هوش مصنوعی که متأثر از تحولات «فنّاورانه» رخ داده است، چونان ظرفی برای بحران‌های طولانی‌مدت، با شدت زیاد و غافل‌گیری بسیار بالا در مناطق مستعد بحران عمل میکند. پژوهش حاضر به این مسئله توجه دارد که دهۀ سوم قرن بیست‌و‌یکم با نشانگانی از بحران‌های هویتی، ساختاری و ژئوپلیتیک از سال‌های نظام دوقطبی متمایز می‌شود. بیشتر این بحرانها در تحولات فنّاورانه ریشه دارد که در سطح جهانی رخ داده است. این تحولات جدید را می‌توان در قالب ضرورت‌های «ژئواکونومی راهبردی» تحلیل کرد. چنین انگاره‌ای به مفهوم پیوند ابزارهای صنعتی، راهبردهای امنیت منطقه‌ای، فنّاوری نوین و بهره‌گیری از هوش مصنوعی اشاره دارد. فنّاوری‌های ارتباطی و ابزارهای اطلاعاتی می‌تواند بر معادلۀ قدرت و بقای سیاسی بازیگران تأثیرگذار باشد. علت اصلی شکل‌گیری چنین فرایندی را باید در‌واقعیت‌های «سیاست‌گذاری فنّاوری» قدرت‌های بزرگ و بازیگران منطقه‌ای دانست. توضیح آنکه فنّاوری در موج سوم انقلاب فنّاورانه، قابلیت تکثیر و گسترش دارد و این امر چالش‌هایی را برای قدرت‌های بزرگ پدید آورد. اصلی‌ترین چالش تکثیر قابلیت‌های فنّاورانه را باید در «تغییر موازنۀ قدرت»، «ظهور گروه‌های هویتی» و «چالش‌های تصاعدیابندۀ منطقه‌ای» دانست. پرسش اصلی مقاله این است که سیاست‌گذاری فنّاوری چه ویژگی‌هایی دارد و چه تأثیری بر بحران‌های منطقه‌ای دهۀ سوم قرن بیست‌و‌یکم داشته است؟ فرضیۀ مقاله این است که «سیاست‌گذاری فنّاورانۀ قرن بیست‌و‌یکم به گذار از جامعۀ شبکه‌ای به هوش مصنوعی معطوف است و این امر به ظهور نشانه‌های بحران تصاعدیابنده و منطقۀ آشوب‌زده منجر شده است؛ زیرا هرگونه تغییر و تحول در شکل‌بندی‌های فنّاورانه، زمینۀ تغییر در موازنۀ قدرت، شکل‌یابی هویت مقاومت و برساختگی نظم جدیدی در نظام جهانی خواهد شد. علت اصلی چنین فرایندی را باید در موضوعات و مفاهیمی از جمله تغییر موازنۀ قدرت، ظهور گروه‌های هویتی و بحران‌های تصاعدیابندۀ منطقه‌ای همانند جنگ اسرائیل در غزه و لبنان جست». هر یک از مؤلفه‌های یاد‌شده را می‌توان بخشی از سیاست امنیتی بازیگران منطقه‌ای و قدرت‌های بزرگ دانست که در مناطق مختلف جهان از جمله غرب آسیا در شکلهای متفاوتی تجلی مییابد. ژئواکونومی قدرت در جنوب غرب آسیا، ماهیت پیچیده و درهم‌تنیده‌ای دارد که هم فهم آن را بسیار دشوار و هم کنشگری در این وضعیت پیچیده را به مؤلفه‌های بسیار گره میزند. بحران غزه را می‌توان در زمرۀ اصلی‌ترین چالش‌های امنیتی قرن بیست‌و‌یکم دانست که تابعی از ضرورت‌های «ژئواکونومی راهبردی» می‌باشد که بسیاری از معادلات گذشته را دستخوش تغییر کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست‌گذاری فنّاوری؛ بحران‌های منطقه‌ای؛ موازنۀ قدرت؛ فنّاوری اطلاعات؛ انقلاب دیجیتال | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Technology Policymaking and Regional Crises in the Third Decade of the Twenty-First Century | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abbas Mosalla Nejhad | ||
| Professor, Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Regional crises remain a central concern for scholars and practitioners in the fields of international relations and regional studies. The significance of the issue lies in the potential for such crises to reverberate beyond local borders, influencing both the affected region and the broader international system. Depending on the regional context and underlying causes, these crises can take on various forms. This study aims to offer a clear understanding of regional crises in the third decade of the twenty-first century. I argue that this decade—marked by the transition from a networked society to one driven by artificial intelligence, shaped by technological transformations—has created fertile ground for long-term, high-intensity, and unpredictable crises, particularly in volatile regions. The study takes note of the fact that the third decade of this century is distinguished from the bipolar era in terms of identity-based, structural, and geopolitical crises, many of which are rooted in global technological developments. These shifts can be analyzed within the framework of “strategic geoeconomics,” referring to the interconnection between industrial tools, regional security strategies, new technologies, and artificial intelligence. Communication technologies and information tools are now critical factors in shaping the balance of power and the political survival of key actors. At the heart of this process is the technology policymaking of global powers and regional players. In the third wave of the technological revolution, technologies have become increasingly replicable and diffuse, posing major challenges for great powers. The core of this challenge lies in the changing balance of power, the rise of identity-driven groups, and the escalation of regional crises. The central question of this article is: What are the defining features of technology policymaking, and how has it shaped regional crises in the third decade of the twenty-first century? The article’s main hypothesis is that twenty-first-century technology policymaking is concerned with the shift from a network society to an AI-driven order, giving rise to escalating crises and chaotic regions. This is because any transformation in technological configurations has triggered shifts in power balance, the formation of resistance identities, and the emergence of a reconfigured global order. The main cause of this process can be traced to concepts such as changing power dynamics, rise of identity groups, and escalating regional crises such as Israel’s wars in Gaza and Lebanon. Each of these factors can be viewed as part of the security strategies of both regional players and global powers, manifesting in different forms across various regions—including Southwest Asia. The geoeconomics of power in this region is deeply complex and interwoven, making it difficult to understand and making any relevant action contingent upon multiple interrelated factors. The Gaza crisis, in particular, stands out as one of the most critical security challenges of the twenty-first century, fundamentally shaped by strategic geoeconomic imperatives that have disrupted prior regional and global assumptions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Technology policymaking, regional crises, power balance, information technology, digital revolution | ||
| مراجع | ||
|
خامنه ای، س.ع. (06/06/1403). نخستین دیدار هیئت دولت چهاردهم با رهبر انقلاب. قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=57420
لاریجانی، ع. (1403). عقل و سکون در حکمرانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 14 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 20 |
||