آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,551 |
| تعداد مقالات | 36,145 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,207,563 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,341,202 |
سیاست‌گذاری راهبردی ج.ا.ا در برابر اقدامات آمریکا در جنوب غرب آسیا (2021-2001م.) | ||
| علوم سیاسی | ||
| مقاله 9، دوره 27، شماره 4 - شماره پیاپی 108، دی 1403، صفحه 249-280 اصل مقاله (738.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2025.65615.2739 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدتقی هاشمی1؛ ابراهیم متقی* 2؛ گارینه کشیشیان سیرکی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی (گرایش سیاست‌گذاری عمومی)، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2استاد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 11 دی 1401، تاریخ بازنگری: 03 دی 1402، تاریخ پذیرش: 01 خرداد 1404 | ||
| چکیده | ||
| منطقۀ غرب آسیا در شمار مناطقی است که در دو سدۀ اخیر محل مداخلۀ قدرت‌های فرامنطقه‌ای مانند پرتغال، انگلستان و ایالات متحده بوده است. هرکدام از قدرت‌های بزرگ جهانی که در این منطقه حضور می‌یافتند، بر اساس منطق قدرت‌های هژمون رفتار میکردند و می‌کوشیدند الگوی کنش مبتنی بر قدرت‌سازی منطقهای را اجرا کنند. بدین منظور همواره ائتلافسازیهای منطقهای برای کسب قدرت منطقهای در دستور کار قدرت‌های فرامنطقه‌ای مداخله‌گر در غرب آسیا بوده است؛ زیرا این منطقه بر خلاف مناطقی مانند آفریقا، امکان استعمار مستقیم و حضور گسترده و سلطۀ مستقیم برای نیروی مداخله‌گر نداشته است. در مقابل کشورهای منطقه به‌ویژه ایران همواره کوشیده‌اند سیاست‌های راهبردی خود را با حضور قدرت‌های بزرگ تطبیقپذیر کنند تا بتوانند امنیت خود را حفظ نمایند. در هر دورانی که حکمرانان ایران در سیاست‌گذاری راهبردیهای خود کامیاب نبودند، آثار آن در فشارهای ژئوپلتیک ظاهر شد؛ بر این اساس مسئلۀ پژوهش حاضر این است که در دوران جدید، سیاست‌گذاری راهبردی ایران در برابر اقدامات منطقهای آمریکا، تابعی از ویژگی‌های ساختاری نظام بین‌الملل و همچنین الگوی کنش بازیگران منطقهای نوظهور است. پرسش این است که آمریکا در اجرای سیاست‌های خود برای منطقۀ غرب آسیا از چه سازوکارهایی بهره می‌برد و این سازوکارها چگونه بر محیط امنیتی و به تبع آن بر جمهوری اسلامی ایران اثر می‌گذارد؟ فرضیه این است که چون ایالات متحده نقش قدرت بزرگ جهانی در سیاست بین‌الملل را ایفا می‌کند، از سازوکارهای کنش تهاجمی در محیط منطقهای بهره می‌گیرد. نظریه‌پردازان روابط بین‌الملل می‌پذیرند که قدرت‌های بزرگ در صدد «هژمونی منطقهای» هستند. تحقق چنین اهدافی نیازمند کاربست الگوی کنش مبتنی بر «قدرت‌سازی منطقهای» و بهره‌گیری از «تاکتیک ائتلاف‌سازی و موازنه‌سازی» در برابر بازیگران منطقهای و کنش تهاجمی آمریکا در جنوب غرب آسیا خواهد بود. ایران نیز برای مقابله با اقدامات و سیاست‌های منطقهای آمریکا از «نقش ملی قدرت منطقهای» و «جهت‌گیری راهبردی مقاومت در برابر سیاست تهاجمی آمریکا» بهره گرفته است. راهبرد ایران برای تحقق چنین اهدافی بر «بازدارندگی متعارف نامتقارن» در جنوب غرب آسیا مبتنی است. به منظور بررسی این فرضیه از نظریۀ رئالیسم تهاجمی بهره برده‌ایم تا بتوان در فضای موازنۀ میان دو بازیگر ایران و آمریکا، تضادهای میان این دو کنشگر بزرگ شناسایی شود و چگونگی مقابله ایران با سازوکارهای اجرا‌شدۀ ایالات متحده تحلیل شود؛ بر این اساس هدف اصلی پژوهش آن است که شاخص‌های قدرت ملی آمریکا و ایران در جنوب غرب آسیا تحلیل شود. ارزیابی‌ها بیانگر آن است که آمریکا «نقش ملی قدرت جهانی» و ایران «نقش ملی قدرت منطقهای» را در جنوب غرب آسیا ایفا کرده‌اند. از‌آنجا‌که هر قدرت بزرگ جهانی می‌بایست حوزۀ قدرت خود در محیط منطقهای را ارتقا دهد، بر این اساس نشانه‌هایی از تعارض در حوزۀ سیاست‌گذاری راهبردی ایران و آمریکا پدید آمده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست‌گذاری راهبردی؛ آمریکا؛ ایران؛ جنوب غرب آسیا؛ قدرت منطقهای؛ هژمون منطقهای آمریکا؛ جهت‌گیری راهبردی؛ مقاومت ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Strategic Policymaking of the Islamic Republic of Iran in Response to U.S. Actions in Southwest Asia (2001–2021) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyd Taghi Hashemi1؛ Ebrahim Mottaghi2؛ Garineh Keshishyan Siraki3 | ||
| 1Ph.D. Candidate, Department of Political Science (Public Policymaking), South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 2Professor, Department of Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 3Associate Professor, Department of Law and Political Science, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Over the past two centuries, West Asia has consistently been a site of intervention by extra-regional powers such as Portugal, Britain, and the United States. These global powers have pursued hegemonic strategies and sought to implement regional power-building models. Consequently, coalition-building has always been a key tactic used by these external actors to secure regional dominance. This is because, unlike regions such as Africa, West Asia has not lent itself to direct colonization or sustained control by foreign powers. In response, regional states—especially Iran—have sought to calibrate their strategic policies to the presence of great powers in order to safeguard their national security. In periods when Iran’s strategic policymaking has faltered, geopolitical pressures have intensified. This study investigates how Iran’s strategic policymaking in the face of U.S. regional activities has been shaped by the structural features of the international system and the behavioral pattern of new regional actors. The key question is: What mechanisms has the United States employed to implement its regional policies in West Asia, and how have these affected the security environment and, by extension, the Islamic Republic of Iran? The hypothesis is that, as a global power playing a crucial role in international politics, the United States employs aggressive regional strategies in the region. International relations theorists broadly concur that great powers strive for "regional hegemony," which requires the application of a model of “regional power-building,” the use of “coalition-building and balancing tactics” against regional actors, as well as an aggressive measures by the United States in the region. In response, Iran has adopted the role of a “regional power” and embraced a strategic posture of resistance to counter America’s offensive policies. Iran's strategy is grounded in “asymmetric conventional deterrence” within Southwest Asia. To test this hypothesis, in the context of a balance between Iran and the United States as two players, the study applies the theory of offensive realism to identify the conflicts between them and to assess how Iran has countered U.S.-led initiatives. The research ultimately aims to analyze and compare the national power indicators of the U.S. and Iran in Southwest Asia. Assessments indicate that while the U.S. has pursued the role of a "global power," Iran has asserted itself as a "regional power." Since any global power should promote its dominance in a regional environment, signs of conflict have emerged within Iranian and U.S. strategic policymaking. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Strategic policymaking, United States of America, Iran, Southwest Asia, regional power, U.S.’s regional hegemony, strategic orientation, Iranian resistance | ||
| مراجع | ||
|
اسنایدر، گ. (1384). امنیت و استراتژی معاصر. ح. محمدی‌نجم (مترجم). تهران: انتشارات دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
المن، ک. (1390). واقع‌گرایی. در: درآمدی بر بررسی‌های امنیت. پ. ویلیامز (ویراستار)؛ ع.ر. طیب (مترجم). تهران: انتشارات امیرکبیر.
بوزان، ب. (1379). مشکل امنیت ملی در جهان سوم. در: آ. ادوارد و چ. این مون، امنیت ملی در جهان سوم. ترجمه: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
غرایاق زندی، د. (1384). جنگ نامتقارن؛ معمای قدرت و هراس. راهبرد دفاعی، 3(7)، صص 14-32.
قاسمیان، ع.؛ فلاح‌نژاد، ف. (1387). استراتژی جنگ پیشگیرانه ایالات متحده علیه عراق در بوته نقد. مطالعات سیاسی، شماره 2، صص. 68-81.
فوکویاما، ف. (1398). هویت؛ تقاضا برای کرامت، سیاست و رنج و تنفر. ل. کاظمی‌پور (مترجم). تهران: نشر رامان سخن.
کوهن، س. (1387). ژئوپلیتیک نظام جهانی. ع. کاردان (مترجم). تهران: انتشارات ابرار معاصر.
لوئیس، ب. (1398). ایمان و قدرت؛ دین و سیاست در خاورمیانه. ج. محسنی درّه‌بیدی (مترجم). تهران: نشر آشیان.
مرشایمر، ج. (1398). توهم بزرگ؛ رؤیاهای لیبرال و واقعیت‌های بین‌الملل. م. براتی و د. رحیمی آشتیانی (مترجم). تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی ابرار معاصر.
والتز، ک. (1398). انسان، دولت و جنگ؛ تحلیلی نظری. م.ر. رستمی (مترجم). تهران: انتشارات ثالث. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 635 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 217 |
||