آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,473 |
| تعداد مقالات | 35,286 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,156,091 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,351,448 |
رهیافتی اخلاقی به حکم فقهی تردید در اعتقادات | ||
| فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی | ||
| دوره 20، شماره 3 - شماره پیاپی 77، آذر 1403، صفحه 107-132 اصل مقاله (882.33 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jare.2024.69528.1936 | ||
| نویسندگان | ||
| علی محمدیان* 1؛ بتول سلحشور2؛ معصومه تاج الدینی3 | ||
| 1عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق دانشگاه بزرگمهر قائنات | ||
| 2دانش آموخته دکتری فقه و حقوق دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 3مربی، گروه الهیات، فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 25 تیر 1403، تاریخ بازنگری: 27 شهریور 1403، تاریخ پذیرش: 07 آذر 1403 | ||
| چکیده | ||
| شک کردن در موضوعات و مسائل گوناگون، بخودی خود و در نفس الامر، امر مذمومی شمرده نشده و ممکن است برای هر انسانی رخ دهد؛ در عین حال برخی از آرای فقهی، ضمن مذموم شمردن شک، مجازات فرد شاک در نبوت را سلب حیات قلمداد کرده اند. پژوهش حاضر با عنایت به اینکه تجویز کیفر، امری خلاف اصل بوده و برای رواداشت آن به دلیل معتبری احتیاج است که صلاحیت تخصیص عمومات و اطلاقات «محقون الدم» آدمیان را داشته باشد، در پژوهشی مسئله محور که با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده است، چنین نگره ای را در بوته نقد و تحلیل اخلاقی قرار داده است. نگارندگان معتقدند از آنجا که اخلاق مقدم بر دین و ترازویی در جهت سنجش احکام فقهی به شمار می رود، چنان برداشتی از ادله، با شهودهای اخلاقی همخوانی نداشته و در نتیجه نمی توان دیدگاه مزبور را به دین انتساب داد. افزون بر آنکه دیدگاه مختار، با اصول امامیه(عدلیه) که قائل به حسن و قبح ذاتی، عقلی و استقلالی هستند نیز موافقت و ملائمتی تام دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق؛ کاربردی؛ شک؛ تردید در اعتقادات؛ سلب حیات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An ethical approach to the jurisprudential verdict of doubt in beliefs | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Mohammadian1؛ Batul Salahshor2؛ m t3 | ||
| 1Faculty member of the Department of Jurisprudence and Law of Bozorgmehr University of Qaenat, | ||
| 2Graduated with a doctorate in jurisprudence and law from Ferdowsi University of Mashhad | ||
| 3Instructor, Department of Theology, Jurisprudence and Islamic Law, Payam Noor University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The questioning of various matters and issues, both in isolation and in the context of the nature of things, is not regarded as a condemnation and may be experienced by any individual. However, while some opinions within the field of jurisprudence condemn doubt, they also consider the punishment of the skeptical person in the prophecy to be death. The present study, in view of the fact that the prescription of punishment is contrary to the principle and requires a valid reason to be competent to allocate the general and applications of the "protection of the blood of men", has offered a critical analysis of such an attitude in a problem-oriented study conducted with a descriptive-analytical approach. The authors posit that since ethics precedes religion and serves as a metric for evaluating legal decisions, this interpretation of evidence is incongruent with moral intuitions and thus cannot be attributed to religion. Furthermore, this perspective aligns with the tenets of Imamiyyah (justice), which espouse the concept of intrinsic, rational, and autonomous moral goodness and moral evil. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Practical, ethics, doubt, doubts in beliefs, deprivation of life | ||
| مراجع | ||
|
منابع
قرآن کریم.
نهج البلاغه.
ابن‌فارس، احمد بن زکریا (بی‌تا)، معجم مقاییس اللغه، قم: دار الکتب العلمیة.
اردبیلی، محمدعلی (1377)، حقوق جزای عمومی، تهران: میزان.
استفانی، گاستون (1377)، حقوق جزای عمومی، ترجمۀ حسن دادبان، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
اسماعیلی‌زاده، عباس و مرتضی سلمان‌نژاد (1396)، «بازخوانی مفهوم شک در قرآن کریم»، پژوهش‌نامۀ تفسیر و زبان قرآن، دوره 5، ش2، بهار و تابستان، ص35-60.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق)، الصحاح فی اللغة، بیروت: دار العلم للملایین.
خمینى، روح‌الله (1378)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، سوریه: دار العلم.
شریفی، احمدحسین (1390)، «چیستی اخلاق کاربردی»، معرفت اخلاقی، دوره 2، ش7، ص83-96.
شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1410ق)، الروضة البهیة، قم: داورى.
صدوق، محمّد بن على (1406ق)، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم: دار الشریف.
طباطبایى حکیم، سیدمحسن (1416ق)، مستمسک العروة الوثقى، قم: مؤسسة دار التفسیر.
طباطبایى، سیدمحمدحسین (1417ق)، المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
طوسى، محمد بن حسن (1400ق)، النهایة، بیروت: دار الکتاب العربی.
طوسى، محمد بن حسن (1417ق)، العُدة فی أصول الفقه، قم: محمدتقی علاقبندیان.
طهرانی، محمدحسین (1431ق)، رسالة لُبّ اللباب، بیروت: دار المحجة البیضاء.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1407ق)، کشف المراد، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1412ق)، منتهى المطلب، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیة.
علامه حلى، حسن بن یوسف (1410ق)، إرشاد الأذهان، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
فرانکنا، ویلیام کی. (1376)، فلسفۀ اخلاق، ترجمۀ هادی صادقی، قم: طه.
فنایی، ابوالقاسم (1394)، اخلاق دین‌شناسی، تهران: نگاه معاصر.
فیض کاشانى، ملامحسن (1412ق)، مفاتیح الشرائع، قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
مجلسی، محمدتقی بن مقصودعلی (1406ق)، روضة المتقین، قم: بنیاد کوشانپور.
مصباح یزدی، محمدتقی (1389)، فلسفۀ اخلاق، تهران: نشر بین‌الملل.
مطهری، مرتضی (1372)، تکامل اجتماعی انسان، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1388)، عدل الهی، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1396)، علل گرایش به مادیگری، تهران: صدرا.
مظفر، محمدرضا (1423ق)، اصول الفقه، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر (1384)، وهابیت بر سر دوراهی، قم: مدرسۀ امام‌علی(ع).
مکارم شیرازى، ناصر (1424ق)، کتاب النکاح، قم: مدرسۀ امام‌على(ع).
منتظری، حسینعلى (1429ق)، مجازات‌هاى اسلامى و حقوق بشر، قم: ارغوان دانش.
منتظرى، حسین‌علی (1416ق)، رسالۀ استفتائات، قم: سایه.
موسوى اردبیلى، عبدالکریم (1427ق)، فقه الحدود و التعزیرات، قم: مؤسسة المفید.
نجفى، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
نراقی، احمد بن محمدمهدی (1348)، معراج السعادة، تهران: حوزۀ علمیۀ اسلامی.
نوری، میرزاحسین (1408ق)، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود (1426ق)، فرهنگ فقه، قم: مؤسسۀ دایرةالمعارف فقه اسلامى. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 42 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 44 |
||