آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,486 |
| تعداد مقالات | 35,381 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,474,343 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,503,657 |
دلالت حدیث «یوم الدار» بر امامت حضرت امیر(ع) از منظر آیت الله سیدمحمدسعید حکیم بر پایه شأن‌نزول آیه انذار (شعراء، 214) | ||
| مطالعات علوم قرآن | ||
| دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 22، اسفند 1403، صفحه 70-99 اصل مقاله (648.41 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2025.70800.1351 | ||
| نویسندگان | ||
| عبدالله علیزاده* 1؛ علی جان محمدی2 | ||
| 1ندارم | ||
| 2ندارد | ||
| تاریخ دریافت: 22 دی 1403، تاریخ بازنگری: 06 فروردین 1404، تاریخ پذیرش: 25 اردیبهشت 1404 | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف تبیین دیدگاه مرجع فقید، آیت‌الله سیدمحمدسعید حکیم در دلالت «حدیث یوم‌الدار» برامامت امیرمؤمنان(ع) برپایه شأن‌نزول آیه انذار(شعراء، 214) درباره انذار نزدیکان پیامبر که تنها شامل بنی‌عبدالمطلب می‌شود، نگاشته شده است. این حدیث، نخستین رویدادی است که در ابتدای مرحله دعوت علنی پیامبر اکرم| رخ داد، آن‌گاه که رسول خدا (ص) امیرمؤمنان(ع) را وصی خودش معرفی کرد. این روایت از دیدگاه شیعیان، اولین نص برای اثبات امامت امیرمؤمنان(ع) است. اهمیت پژوهش پیرامون این روایت از دو جهت است: نخست؛ جایگاه این حدیث، به‌عنوان شأن‌نزول آیه214 سوره شعراء، نخستین نص صریح در موضوع جانشینی پیامبر|. دوم؛ اهمیت تبیین دیدگاه فقیه معاصر در دلالت «حدیث یوم‌الدار» بر امامت و جانشینی امیرمؤمنان(ع). حاصل پژوهش که با روش توصیفی _ تحلیلی نگارش یافته، آن است که: اولاً این روایت را مورخان، مفسران و محدثان فریقین با سندهای متعددی از طریق امیرمؤمنان(ع) و دیگران، که برخی معتبراند، نقل کرده‌اند. ثانیاً هدف پیامبر(ص) از دعوت عشیره، تعیین جانشین بعد از خویش با درنظرداشت معیارهای الهی بوده که جز بر امیرمؤمنان(ع) منطبق نبوده است. ثالثاً این روایت با الفاظ صریحش، برخلافت عامه آن حضرت بر مسلمین دلالت دارد. گرچه برخی عالمان اهل‌سنت، برای تحریف و حذف قسمتی از متن آن تلاش کرده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امیرمؤمنان؛ حدیث یوم‌الدار؛ آیه انذار؛ وصایت و امامت؛ آیت‌الله سیدمحمدسعید حکیم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Significance of the Ḥadīth of “Yawm al-Dār” in Proving the Imamate of Imam Ali According to Ayatollah Sayyid Mohammad Saeed Hakim, Based on the Context of Revelation of the Verse of Warning (Surah Shu‘arā’, 214) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abdullah Alizadeh1؛ Alijan Mohammadi2 | ||
| 1ندارم | ||
| 2No | ||
| چکیده [English] | ||
| The present study aims to explain the perspective of the late jurist, Ayatollah Sayyid Mohammad Saeed Hakim, regarding the implication of the ḥadīth of Yawm al-Dār for the imamate of Imam Ali, based on the context of the revelation (shā’n nuzūl) of the Verse of Warning (Qur’an 26:214), which refers specifically to the Prophet’s close kin from the clan of Banu Abd al-Muttalib. This hadith recounts the first event that took place at the beginning of the Prophet’s public mission, during which the Prophet Muhammad introduced Imam Ali as his successor. From the Shia perspective, this narration is the first explicit text proving Imam Ali’s imamate. The importance of this study lies in two aspects: first, the position of this narration as the contextual background of verse 214 of Surah al-Shu‘arā’, and as the earliest clear statement on the Prophet’s succession; second, the scholarly significance of explicating a contemporary jurist’s view on the implication of this narration for the imamate and succession of Imam Ali. The findings of this descriptive-analytical study show: (1) that this narration has been transmitted by historians, commentators, and hadith scholars of both Sunni and Shia traditions with multiple chains of transmission—some of which are reliable—through Imam Ali and others; (2) that the Prophet’s purpose in inviting his relatives was to appoint a divinely guided successor, which applies solely to Imam Ali; and (3) that the clear wording of the narration indicates the universal caliphate of Imam Ali over all Muslims, despite efforts by some Sunni scholars to alter or omit parts of the text. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imam Ali, Ḥadīth of Yawm al-Dār, Verse of Warning, Succession and Imamate, Ayatollah Sayyid Mohammad Saeed Hakim | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم.
ابن أثیر جزری، علی بن محمد. (1415ق). الکامل فی التاریخ (ج1، 2). بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن تیمیة، أحمد عبدالحلیم. (1406ق). منهاج السنة النبویة (ج7، 18). محقق: محمدرشاد سالم، ریاض: جامعة الامام محمد بن سعود الإسلامیة.
ابن عساکر، علی بن الحسن. (1995م). تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل (ج42، محقق: عمر بن غرامة العمری). بیروت: دار الفکر.
ابن کثیر، إسماعیل بن عمر. (بی‌تا). البدایة والنهایة (ج7، 2). بیروت: مکتبة المعارف.
احمدی میانجی، علی. (1386). حدیث یوم الدار: منابع و صحت حدیث (مترجم: عبدالحسین طالعی). مطالعات قرآن و حدیث سفینه.شماره14. صص44-64.
امینی، عبدالحسین. (1368). الغدیر (مترجم: گروه مترجمان). تهران: کتابخانه بزرگ اسلامی.
بخاری، محمد بن إسماعیل. (1407ق). صحیح البخاری (ج4، 3، 6، تحقیق: مصطفی دیب البغا). بیروت: دار ابن کثیر، الیمامة.
بغوی، الحسین بن مسعود. (بی‌تا). معالم التنزیل فى تفسیر القرآن (تفسیر البغوی)(ج3). خالد عبد الرحمن العک، بیروت: دارالمعرفة.
ثعلبی، أحمد بن محمد. (1422ق). الکشف والبیان عن تفسیر القرآن (ج7). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
جرجانی، عبدالله بن عدی. (1409ق). الکامل فی ضعفاء الرجال (ج5، محقق: یحیى مختار غزاوی). بیروت: دار الفکر.
حسکانی، عبید الله بن محمد. (1411ق). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (ج1، محقق: محمدباقر محمودی). تهران: مؤسسة الطبع والنشر التابعة لوزارة الثقافة والإرشاد الإسلامی.
حلبی، علی‌بن‌برهان الدین. (1400ق). السیرة الحلبیة فی سیرة الأمین المأمون (ج2). بیروت: دار المعرفة.
ذهبی، محمد بن أحمد. (1407ق). تاریخ الإسلام ووفیات المشاهیر والأعلام (ج1، 13، محقق: عمر عبد السلام تدمرى). بیروت: دار الکتاب العربی.
ذهبی، محمد بن أحمد. (1413ق). الکاشف فی معرفة من له روایة فی الکتب الستة (ج2، محقق: محمد عوامة). جدة: دار القبلة للثقافة الإسلامیة، مؤسسة علو.
روستایی، اکبر؛ فقیهی مقدس، نفیسه. (1399). ارزیابی دیدگاه شمس‌الدین ذهبی، دربارۀ حدیث یوم‌الدار. پژوهش‌های قرآن و حدیث. دوره 53، شماره 2، صص 439-419.
سبحانی تبریزی، جعفر. (1385). فروغ ابدیت. قم: بوستان کتاب.
سیوطی، عبدالرحمن. (بی‌تا). جامع الأحادیث، ضبط نصوصه وخرج أحادیثه: فریق من الباحثین بإشراف د على جمعة (مفتی الدیار المصریة) (ج16). طبع على نفقة: حسن عباس زکى.
شوشتری، نورالله بن شریف‌‌الدین. (1409ق). إحقاق الحق و إزهاق الباطل. قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی.
شوکانی، محمدبن‌علی. (1414ق). فتح القدیر الجامع بین فنی الروایة والدرایة من علم التفسیر (ج4). بیروت دارالکلم الطیب.
صالحی الشامی، محمدبن یوسف. (1414ق). سبل الهدى والرشاد فی سیرة خیر العباد (ج2، 3). بیروت: دارالکتب العلمیة.
صدوق، محمد بن علی. (1385ق). علل الشرائع (ج1). نجف: منشورات المکتبة الحیدریة ومطبعتها.
طباطبایی حکیم، سیدمحمدسعید. (1434ق). أصول العقیدة. دار الهلال، الطبعة الخامسة.
طبری، محمد بن جریر (1387ق). تاریخ الطبری(ج1، 2) بیروت: دار التراث.
طبری، محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن (ج19) بیروت: دار المعرفه.
عزیزی علویجه، مصطفی. (1394). بررسی شبهات ابن تیمیه درباره حدیث یوم الدار. مجله کلام اسلامی. دوره 24، شماره 94، شماره پیاپی 94، صص 75-93.
عسقلانی، أحمد بن علی بن حجر. (1406ق). لسان المیزان (ج1، 4). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
عسقلانی، أحمد بن علی بن حجر. (1412ق). الإصابة فی تمییز الصحابة (ج1). بیروت: دار الجیل.
عینی، محمود بن أحمد. (بی‌تا). عمدة القاری شرح صحیح البخاری (ج24). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
قرطبی، محمد بن أحمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن (ج9، 14). تهران: انتشارات ناصر خسرو.
ماوردی، علی بن محمد. (1419ق). النکت و العیون: تفسیر الماوردی (ج14). بیروت: دار الکتب العلمیة.
محلى، جلال‌الدین و سیوطی، جلال الدین. (1416ق). تفسیر الجلالین (ج1). بیروت: مؤسسه النور للمطبوعات
مزی، یوسف بن الزکی. (1400ق). تهذیب الکمال (ج14، 25، 28، محقق: بشار عواد معروف). بیروت: مؤسسة الرسالة.
نسائی، أحمد بن شعیب. (1406ق). خصائص أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب (ج1، محقق: أحمد میرین البلوشی). کویت: مکتبة المعلا.
نسائی، أحمد بن شعیب. (1411ق). السنن الکبرى (ج5، محقق: عبد الغفار سلیمان البنداری). سید کسروی حسن، بیروت: دار الکتب العلمیة.
نیسابوری القشیری، مسلم بن الحجاج. (بی‌تا). صحیح مسلم (ج3، 4، محقق: محمد فؤاد عبدالباقی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
واحدی نیسابوری، علی بن أحمد. (1388). أسباب نزول الآیات. قاهره: مؤسسة الحلبی وشرکاه للنشر والتوزیع.
هیکل، محمدحسین (۱۳۸۶). حیاة محمد| (محقق: عبدالرحیم الموسوی). المجمع العالمی لاهل البیت^، المعاونیه الثقافیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 65 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 49 |
||