آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,526 |
| تعداد مقالات | 35,836 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,322,562 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,963,846 |
نفی اماریت «سن» برای بلوغ دختران با تأکید بر بررسی در پرتو مبانی کلامی اجتهاد | ||
| فقه | ||
| دوره 32، شماره 121، خرداد 1404، صفحه 172-201 اصل مقاله (1.47 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2025.70536.2870 | ||
| نویسنده | ||
| سعید ضیائی فر* | ||
| دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 26 آذر 1402، تاریخ بازنگری: 23 اسفند 1402، تاریخ پذیرش: 25 فروردین 1403 | ||
| چکیده | ||
| مشهور فقیهان امامیه، سن نه سالگی را از امارات شرعی بلوغ دختران دانسته‌اند که امروزه غالب دختران نه ساله بالغ نیستند و برخی سن سیزده سالگی را از امارات شرعی بلوغ دختران دانسته‌اند که به دلیل معتبر نیاز دارد. این مقاله در صدد بررسی صحت سن نیست، بلکه در صدد بررسی این پرسش است که با توجه به تأثیر امور فراوانی مانند وراثت، شرایط جغرافیایی، کم و کیف تغذیه، ویژگی‌های جسمانی و روان‌شناختی و ... در سن بلوغ، و تفاوت فراوان سن در بلوغ دختران، آیا به‌طور اساسی سن (نه سالگی یا غیر آن) را می‌توان اماره ثابتی دانست که شارع مقدس آن را برای بلوغ قرار دهد یا اینکه اماره قرار دادن، امری متغیر برای امری جاودانه مشکل ثبوتی دارد؟ در صورت دوم، سن که در روایات نشانه بلوغ دانسته شده چگونه قابل توجیه است؟ در این مقاله اثبات شده که اساساً سن (نه سالگی یا غیر آن) را نمی‌توان اماره ثابتی دانست که شارع مقدس آن را برای بلوغ قرار دهد، درنتیجه باید گفت سنی که در روایات، درباره بلوغ دختر وارد شده، از شأن بیان حکم شرعی صادر نشده واماره‌ای جاودانه نیست بلکه صادر از شأن غیر تبلیغی معصوم و درنتیجه حکمی شرعی نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بلوغ دختر؛ اماریت سن؛ سن بلوغ؛ بلوغ شرعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Rejecting the Indicator of Age for Girls’ Puberty with Emphasis on the Examination of Theological Foundations of Ijtihad | ||
| نویسندگان [English] | ||
| saeid ziyaei | ||
| Associate Professor of Islamic Science and Culture Research Institute | ||
| چکیده [English] | ||
| Most Imamiya jurists have considered the age of nine as a legal indicator (amārah) of puberty for girls, although today the majority of nine-year-old girls are not physically or psychologically mature. Some have suggested the age of thirteen as such an indicator, which also requires validation through reliable evidence. This article does not aim to determine the correct age of puberty but rather seeks to answer this question: Given the significant impact of various factors such as genetics, geography, nutrition, and physical and psychological traits on the age of puberty, and considering the wide variation in the age of puberty among girls, can “age” (whether nine or otherwise) fundamentally be regarded as a fixed indicator established by the Shari‘ah for determining puberty? Or is there a fundamental theological problem in assigning a mutable factor like age as a permanent legal standard? The article argues that age (whether nine or otherwise) cannot be considered a fixed legal indicator for puberty designated by the Lawgiver. Accordingly, the age mentioned in hadiths regarding the puberty of girls was not issued with the intent of conveying a binding legal ruling, but rather reflects non-legislative contexts of the infallibles. Therefore, it cannot be considered a permanent legal standard. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Girls’ puberty, Indicative nature of age, Age of puberty, Religious puberty | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم
آملى، میرزا محمدتقى. (1380ق). مصباح الهدى فی شرح العروة الوثقى (ج12، چاپ اول). تهران: مؤلف.
ابن ادریس حلّى، محمد. (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى (ج1، 3، چاپ سوم). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
ابن براج طرابلسى، عبد العزیز. (1406ق) . المهذب (ج1، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى. ابن حمزه طوسى، محمد. (1408ق) . الوسیلة إلى نیل الفضیلة (چاپ اول). قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى.
ابن حنبل شیبانی، أحمد. (بی‌تا) . المسند (ج6). بیروت: دار صادر.
امام خمینى، روح الله. (بی‌تا). تحریر الوسیلة (ج2، چاپ اول). قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم. امام خمینی، روح الله. (1385ق). الرسائل (ج2، چاپ اول). قم: اسماعیلیان.
امام خمینی، روح الله. (1379). کتاب البیع (ج2، چاپ اول). تهران، موسسه نشر آثار امام خمینی&.
بجنوردی، سیدمحمد. (1376) سن بلوغ دختران (رساله‌های فقهی بلوغ دختران) (به کوشش: مهدی مهریزی، چاپ اول). قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
بجنوردى، سیدحسن. (1419ق). القواعد الفقهیة (ج1، چاپ اول). قم: نشر الهادی.
بروجردى، سیدحسین. (1386). جامع أحادیث الشیعة (ج30، چاپ اول). تهران: انتشارات فرهنگ سبز.
تقی‌زاده باقی، المیرا. (1401). تأثیر سن بلوغ دختران 9 تا 12 سال شمسی بر صلاحیت مرجع قضایی کیفری در مرحله تحقیقات مقدماتی جنایات ارتکابی، مجله فقه و حقوق خانواده، 27(77)، صص 5 - 24.
حائری یزدی، مرتضی (1424ق). مبانی الاحکام فی اصول شرائع الاسلام (ج3، چاپ اول). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
حائرى یزدى، عبد الکریم (1404ق). کتاب الصلاة (چاپ اول). قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
حر عاملی، محمد. (1416ق). وسائل الشیعه. (ج3، 20، 21، 28، چاپ دوم). قم: موسسه آل البیت^.
حر عاملى، محمد. (1414ق). هدایة الأمة إلى أحکام الأئمة^ (ج5، چاپ اول). مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
حلبى، تقى الدین. (1403ق). الکافی فی الفقه (چاپ اول). اصفهان: کتابخانه عمومى امام امیرالمؤمنین×.
حلّى، یحیى بن سعید. (1405ق). الجامع للشرائع (چاپ اول). قم: مؤسسة سید الشهداء العلمیة.
خوئی، سید ابو القاسم. (1409ق). معجم رجال الحدیث (ج9، چاپ چهارم). بیروت، بی‌نا.
رخشانی فر، مهرعلی و دیگران (1398). بررسی حد اقل و حد اکثر سن بلوغ دختران از نظر فقهای امامیه ـ حنفی و علم پزشکی، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، شماره 63، صص 939- 923.
روحانى، سیدصادق. (1412ق). فقه الصادق× (ج20، چاپ اول). قم: مدرسه امام صادق×. روحانى، سید محمد. (1422ق). المرتقى إلى الفقه الأرقى - کتاب الخمس (چاپ اول). قم: مؤسسة مولود الکعبة.
سبحانی، جعفر. (1429ق). البلوغ (رسائل فقهیه، چاپ اول). قم: موسسه الامام الصادق×.
سلّار دیلمى، حمزه. (1404ق). المراسم العلویه (چاپ اول). قم: الحرمین.
سند بحرانى، محمد. (1428ق). فقه المصارف و النقود (چاپ اول). قم: مکتبة فدک.
سند بحرانى، محمد. (1415ق). سند العروة الوثقى - کتاب الطهارة (ج4، چاپ اول). قم: انتشارات صحفى.
شاهلویی پور، فضل الله؛ قاسمی، پروین. (1370). روش‌شناسی بلوغ و تربیت جنسی کودکان و نوجوانان (چاپ اول). تهران: حسام.
شبیرى زنجانى، سیدموسى. (1419ق). کتاب نکاح (ج10، چاپ اول). قم: مؤسسه پژوهشى راى‌پرداز.
شوشترى، محمد تقی. (1410ق). قاموس الرجال (ج5، چاپ دوم). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
شهید اول، محمد. (بی‌تا). القواعد و الفوائد (چاپ اول). قم: مفید.
شهید ثانی، زین الدین. (1416ق). تمهید القواعد (چاپ اول، قم: انتشارات دفتر تبلیغات.
شهید ثانى، زین الدین، (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام (ج4، چاپ اول). قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
شهید صدر، سیدمحمدباقر. (1417ق). اقتصادنا (چاپ اول). قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
صدوق، محمد. (1413ق). من لا یحضره الفقیه (ج3، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
صدوق، محمد. (1362). الخصال (چاپ اول). قم: موسسه النشر الاسلامی.
صدوق، محمّد. (1386ق). علل الشرائع (ج1، چاپ اول). قم: کتابفروشى داورى.
صدوق، محمّد. (1415ق). المقنع (چاپ اول). قم: مؤسسه امام هادى×.
طوسی، محمد. (1407ق). تهذیب الاحکام (ج1، چاپ چهارم). تهران: دارالکتب الإسلامیه.
طوسى، محمد. (1390ق). الإستبصار فیما اختلف من الأخبار (ج1، چاپ اول). تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مفید، محمّد. (1413ق). المقنعة (چاپ اول). قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
صانعی، یوسف. (1385). بلوغ دختران (چاپ اول). قم: انتشارات میثم تمار.
ضیائی فر، سعید. (1402). مکتب‌های اصولی موجود و مطلوب (چاپ اول). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ضیائی فر، سعید. (1398). فلسفه علم فقه (چاپ دوم). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
طباطبایی قمی، تقی. (1371). آراؤنا فی أصول الفقه (ج3، چاپ اول). قم: محلاتی.
عراقى، ضیاءالدین. (1418ق). قاعدة لاضرر، (چاپ اول). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
علامه حلی، حسن. (1414ق). تذکرة الفقهاء (ج14، چاپ اول). قم: مؤسسه آل البیت^.
علامه حلّى، حسن. (1413ق). مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة (ج1، چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
علامه حلى، حسن. (1425ق). نهایة الوصول الى علم الأصول (ج3، چاپ اول). قم: موسسه الامام الصادق×.
فاکر میبدی، محمد. (1390). سن بلوغ دختران در فقه امامیه، پژوهش نامه فقهی، شماره 3، صص 5- 54.
فیَّاض، محمد اسحاق. (1426ق). المسائل المستحدثة (ج1، چاپ اول). کویت: محمد رفیع حسین.
کلینى، محمد. (1407ق). الکافی (ج5، 7، چاپ چهارم). تهران، دار الکتب الإسلامیة.
مامقانى، محمدحسن. (1316ق). غایة الآمال فی شرح کتاب المکاسب (ج1، چاپ اول). قم: مجمع الذخائر الإسلامیة.
محقق حلّى، جعفر. (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام (ج2، چاپ دوم). قم: مؤسسه اسماعیلیان.
مرادی، عذرا. (1389). بلوغ شرعی در مذاهب اسلامی (چاپ اول). مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
مکارم شیرازى، ناصر. (1424ق).کتاب النکاح (ج1، چاپ اول). قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب×. مهریزی، مهدی. (1376). بلوغ دختران (رساله‌های فقهی بلوغ دختران) (به کوشش: مهدی مهریزی، چاپ اول). قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
نجفى، محمدحسن. (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام (ج26، 29، چاپ هقتم). بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
وحید بهبهانى، محمدباقر. (1424ق). مصابیح الظلام (ج1، چاپ اول). قم: مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 141 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 97 |
||