آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,504 |
| تعداد مقالات | 35,598 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,827,649 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,670,344 |
خداشناسی در شعر کودک (آسیب شناسی شیوه‌های بیان خداشناسی در شعرکودک در سه دهۀ 1370 تا 1400) | ||
| دو فصلنامه معنویت پژوهی اسلامی | ||
| مقاله 6، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، خرداد 1403، صفحه 170-206 اصل مقاله (2.69 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jsr.2025.71059.1128 | ||
| نویسندگان | ||
| افسانه موسوی گرمارودی* 1؛ احمد خاتمی2؛ مریم جلالی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران، (نویسنده مسئول) | ||
| 2استاد، گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 21 بهمن 1403، تاریخ بازنگری: 02 اسفند 1403، تاریخ پذیرش: 18 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| کودکان به کمک اشعار مناسب با موضوع خداشناسی می‌توانند گامی به سوی شناخت درست خداوند بردارند. با این شناخت می‌توان امیدوار بود که در مراحل بعدی زندگی و در دین‌داری خود نیز بهتر عمل کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی اشعاری است که در حوزۀ تربیت دینی به خصوص در زمینة خداشناسی کودکان سروده شده‌اند. این پژوهش با بررسی سه دهه از اشعار کودک (1370 تا 1400) در صدد است تا شیوه‌های بیان شده در اشعار را با شیوه‌های درست تربیت دینی مقایسه کند. با انجام این مقایسات دریافتیم که اغلب شعرا از تجربیات خود در موضوع خداشناسی بهره برده‌اند و کم‌تر به دنبال احیای شیوه‌های جدید یا شیوه‌های مناسب در تربیت دینی بوده‌اند. به نحوی به فطرت و نگاه به طبیعت به عنوان نشانه‌هایی از خداوند بیشتر توجه داشته‌اند و تنها در معدودی از اشعار می‌توان گفت راه را اشتباه رفته‌اند. شاعران کودک در اغلب آثار خود به بیان احساسی و دلی دربارة خدا بسنده کرده‌اند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند در بررسی و بازبینی آموزش مفهوم خدا به کودکان مفید واقع شود. شعرا می‌توانند با بازنگری اشعار خود و مقایسة آن‌ها با روش‌های مطرح شده توسط کارشناسان تربیت دینی، راه‌های آموزش خداشناسی را همراه با تلذذ برای کودکان هموار کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعر کودک؛ خداشناسی؛ تربیت دینی؛ ادبیات دینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Theology in Children's Poetry: A Critical Analysis of Theological Representation in Children's Poetry from 1991 to 2021 | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Afsaneh Musavi Garmaroudi1؛ Ahmad Khatami2؛ Maryam Jalali3 | ||
| 1PhD student in Persian Language and Literature, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran (Corresponding Author). | ||
| 2Professor, Department of Persian Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
| 3Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Through appropriate poetry on theology, children can take steps toward a proper understanding of God. Such understanding may lead to better religious practice in later stages of life. This study examines poetry written for children's religious education, specifically on theology, over three decades (1991–2021). By comparing the poetic approaches with proper religious educational methods, this research highlights how most poets have drawn on personal experiences in depicting theology, rather than exploring new or appropriate pedagogical approaches. Findings reveal that innate human nature (fitra) and nature as signs of God are the dominant themes in these poems. Only a few works demonstrate incorrect theological expressions. Most children's poets focus on emotional and heartfelt depictions of God rather than structured theological instruction. The insights from this research can aid in evaluating and refining the teaching of divine concepts to children. Poets may reassess their works by comparing them with expert-recommended religious education methods, thereby making theological education both enjoyable and meaningful for children. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Children's Poetry, Theology, Religious Education | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم
** نهج البلاغه
*** غرر الحکم ودرر الکلم: مجموعة من کلمات وحکم الإمام علی×.
ابراهیمی، جعفر. (1365). باغ سبز شعرها. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ابراهیمی، جعفر. (1372). آب مثل سلام. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ابراهیمی، جعفر. (1378). خدا چه مهربان است. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ابراهیمی، جعفر. (1393). تولد قارقارک. تهران: پیدایش.
اسکندری، حسین. (۱۳۷۳). بررسی مفهوم خدا در کودکان ۴ تا ۱۲ ساله. ماهنامه تربیت، (92).
اسکندری، حسین. (۱۳۸۲). خدا به تصور کودکان. موسسه فرهنگی منادی تربیت، (1).
اقلیدی، محمدابراهیم؛ حمزه‌زاده، محمد؛ رضاداد، علی‌رضا؛ سیدی، حسین؛ طاقدیس، سوسن؛ قزل‌ایاغ، ثریا؛ محقق، جواد. (۱۳۷۸). پاسخ‌های ۱۰ کارشناس و نویسنده به ۶ پرسش درباره ادبیات دینی کودک و نوجوان. فصلنامه پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، (18).
باهنر، ناصر. (۱۳۸۸). تعلیم و تربیت دنیای ناشناخته دینی کودکان. فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، ۱(۲).
باهنر، ناصر. (۱۳۹۹). آموزش مفاهیم دینی. تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل.
پوروهاب، محمود. (1375). پله پله تا خدا. دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، قم.
جلالی، مریم. (1403). ادبیات دینی کودک و نوجوان؛ نظریه‌ها و کاربردها. تهران: آرون.
حکیمی، محمود؛ کاموس، مهدی. (۱۳۸۲). مبانی ادبیات کودکان و نوجوانان. تهران: نشر آرون.
خادمی، عزت. (۱۳۷۰). درک کودکان دبستانی از مفاهیم دینی. فصلنامه تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش)، (۲۷-۲۸).
خانی، محمدحسین؛ طامه، بتول. (۱۳۹۵). سبک‌های معنوی کودکان در شناخت خداوند: یک پژوهش کیفی. فصلنامه مطالعات پیش‌دبستان و دبستان دانشگاه علامه طباطبائی، ۲(۵).
داوودی، محمد؛ شعبانی، زهرا؛ شفیعی، راهله. (۱۳۹۵). مبانی، اصول و روش‌های پاسخگویی به سؤالات کودکان درباره خداوند. دوفصلنامه علمی-ترویجی علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، ۴(۶). دولت آبادی، پروین. (1377). بر قایق ابرها. شیراز: راهگشا.
رحماندوست، مصطفی. (1374). موسیقی باد. تهران: مدرسه.
رحماندوست، مصطفی. (1386). اون چیه اون کیه. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
رحماندوست، مصطفی. (1399). به نام دوستم خدا. تهران: پیدایش.
رحیمیان، سعید؛ جباره، عظیم؛ شکرالله‌زاده، سودابه. (۱۳۸۹). مفهوم کودکانه خدا در شعر معاصر ایران و آمریکا. فصلنامه فلسفه دین، ۷(۸).
شکرالله‌زاده، سودابه؛ خوشبخت، فریبا. (۱۳۹۱). بررسی راه‌های خداشناسی در کتاب‌های شعر کودک و نوجوان انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۷. دوفصلنامه تربیت اسلامی، ۷(۱۵).
شمشیری، بابک؛ نوذری، مرضیه. (۱۳۹۰). آسیب‌های تربیت دینی کودکان مقطع پیش‌دبستانی از نظر متخصصان علوم تربیتی، روانشناسی، علوم دینی، ادبیات کودک و مربیان پیش‌دبستانی. دوفصلنامه تربیت اسلامی، ۶(۱۲).
علاء، افشین. (1377). نسیم دختر باد. تهران: قدیانی.
فرهادی، پیوند. (1400). خدا همیشه این جاست. مشهد: به نشر.
قربانی، جعفر. (۱۳۸۰). مفهوم کودکی در عصر پوئتیک. پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره ۲۶.
کریمی، عبدالعظیم. (۱۳۹۹). کودکی بازیافته. تهران: مدرسه.
کشاورز، ناصر. (1375). پله پله تا خدا. دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، قم.
کشاورز، ناصر. (1377). هرچه هستی بهترینی. تهران: سروش.
کشاورز، ناصر. (1378). سیب جان سلام. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
کشاورز، ناصر. (1389). مامان چه قدر خوب است. تهران: سورة مهر.
کشاورز، ناصر. (1399 «الف»). وقتی می‌شم باد و نسیم. مشهد: به نشر.
کشاورز، ناصر. (1399 «ب»). خیلی کیف عجیبی‌ام. مشهد: به نشر.
کلینی، محمدبن یعقوب (۱۳۷۵). اصول کافی. قم: اسوه.
کیانوش، محمود. (1370). بچه‌های جهان. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
کیانوش، محمود، مین‌پور، قیصر؛ رحماندوست، مصطفی؛ شعبان نژاد، افسانه؛ اعلاء، افشین؛ کشاورز، ناصر. (1392). پنجره‌های آسمان. تهران: افق.
گروه شاعران. (1391). شب آمد و ستاره. تهران: زیتون.
گریوانی، مسلم. (۱۴۰۰). و خدایی که در این نزدیکی است. قم: بوستان کتاب.
گنجی، حمزه. (۱۴۰۰). روانشناسی عمومی. تهران: ساوالان.
ماهوتی، مهری. (1388). این چیه. نسل نو اندیش.
ماهوتی، مهری. (1394). بچه پیراهن. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ماهوتی، مهری. (1396). خنده ی پله پله. تهران: مدرسه.
متاجی امیررود، میترا. (۱۳۹۶). خدا در ادبیات منظوم کودک. نوشهر: ناسنگ.
مجتهد شبستری، محمد. (۱۳۷۸). چگونه می‌توان در جهان معاصر از خدا سخن گفت. پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، ۴(۱۷).
مزینانی، محمد کاظم. (1375). شعرهای ناتمام. تهران: حوزه هنری.
مزینانی، محمد کاظم. (1377). خدای جیرجیرک‌ها. تهران: پیدایش.
مزینانی، محمد کاظم. (1380). دویدم و دویدم تا خدا. تهران: منادی‌تربیت.
موسوی‌زاده، سعیده. (1400). مرا مثل یک ابر بالا ببر. مشهد: به نشر.
نجاریان، محمدرضا؛ پریان، مجید؛ قانع، فاطمه. (۱۳۹۸). بررسی نقش ادبیات معنوی کودک در جریان هویت‌یابی کودکان. هسته مطالعات ادبی و متن‌پژوهی: هفتمین همایش ملی متن‌پژوهی.
نوذری، محمود. (۱۳۹۰). آموزش دین در دوره کودکی: ارزیابی انتقادی رویکرد روان‌شناختی. دوفصلنامه علمی-پژوهشی تربیت اسلامی، ۶(۱۳).
هاشم‌پور، مریم. (1400). خدا جونم تو خیلی مهربونی. مشهد: به نشر.
هاشمی، منیره. (1400). خدا جونم از تو سپاسگزارم. مشهد: به نشر.
هاشمی‌پور، اکرم السادات. (1400). خدارو خیلی دوست دارم. مشهد: به نشر.
یاب، ایریس. (۱۴۰۱). کلیدهای آموختن به کودکان درباره خدا (مترجم: مسعود حاجی‌زاده). تهران: صابرین. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 70 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 49 |
||