آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,539 |
| تعداد مقالات | 36,027 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,938,957 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,280,632 |
بازشناسی استعاره‌های تحول معنوی در «شرح چهل حدیث» امام خمینی(ره) | ||
| دو فصلنامه معنویت پژوهی اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، خرداد 1403، صفحه 103-139 اصل مقاله (1.4 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jsr.2025.71028.1126 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد شاکرنژاد* 1؛ محمد رودگر2؛ فاطمه طباطبایی3؛ احمد فروزانفر4 | ||
| 1استادیار گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران (نویسنده مسئول). | ||
| 2استادیار، گروه عرفان اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران . | ||
| 3دانشیار، گروه عرفان اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 4دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 18 بهمن 1403، تاریخ پذیرش: 18 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| در کتاب «شرح چهل حدیث» چند قرائت از تحول معنوی ارائه شده‌است. در نگاه اول مشخص نیست امام خمینی& به کدامیک از قرائت‌ها در تبیین تحول معنوی گرایش دارد. گاهی امام از مراتب خطی سلوک و طی سفر و مسافت سخن به میان می‌آوردو از منازل و مقامات می‌گوید و گاهی تحول معنوی را نه به شکل سفر بلکه به شکل فتح لایه‌های درون یا شکوفایی و کشف حجاب تبیین می‌کند. مسئله اصلی این مقاله بررسی چگونگی ترسیم تحول معنوی در کتاب شرح چهل حدیث و شناسایی وجوه مختلف آن است. در مقاله حاضر تلاش می‌شود با کمک نظریه استعاره‌های مفهومی لیکاف و جانسون و روش اجرایی چارتریس بلک به این سؤالات پاسخ دهیم: اساساً امام خمینی(رحمة الله) برای تبیین تحول معنوی از چه حوزه‌های مبدائی بهره برده و چه ارتباطی بین آنها برقرار کرده‌است؟ تعابیر استعاره‌ای امام چه ارتباطی با وجوه و ساحات تحول معنوی (حوزه مقصد) دارند و چگونه روابط درونی حوزه مقصد یعنی تحول معنوی را تبیین می‌کنند؟یافته تحقیق آن است که امام خمینی نه تنها از حوزه مبداء مسافرت بلکه از حوزه‌های مبداء دیگری مانند نور و تاریکی، بندگی، امتحان، طبابت، طهارت، علم، جنگ و… نیز استفاده کرده است. وجه مشترک تمام این استعاره‌های مفهومی «حرکت» است. البته در کنار حرکت «مقاومت در برابر انحراف» نیز کلید مفهومی مهمی در آثار ایشان برای ساخت استعاره‌ها است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تحول معنوی؛ استعاره‌های مفهومی؛ امام خمینی؛ عرفان عملی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Recognizing Metaphors of Spiritual Transformation in Sharh-e Chehel Hadith by Imam Khomeini | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad Shakernejad1؛ Mohammad Roodgar2؛ Fatemeh Tabatabai3؛ Ahmad Forouzanfar4 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Religions and Mysticism, Faculty of Theology and Religions, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran (Corresponding Author). | ||
| 2Assistant Professor, Islamic Mysticism Department, Imam Khomeini and Islamic Revolution Research Institute, Tehran, Iran . | ||
| 3Associate Professor, Islamic Mysticism Department, Imam Khomeini and Islamic Revolution Research Institute, Tehran, Iran. | ||
| 4Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In Sharh-e Chehel Hadith, multiple interpretations of spiritual transformation are presented. At first glance, it is unclear which interpretation Imam Khomeini primarily adopts in explaining this transformation. At times, Imam Khomeini speaks of a linear progression in spiritual conduct, describing stages and stations along the journey. However, he also conceptualizes spiritual transformation not as a journey, but rather as the unveiling of inner layers, spiritual flourishing, and the removal of veils. The main objective of this study is to examine how spiritual transformation is depicted in Sharh-e Chehel Hadith and to identify its various aspects. This study applies the conceptual metaphor theory of Lakoff and Johnson along with the methodological approach of Charteris-Black to address the following questions: What source domains does Imam Khomeini utilize to explain spiritual transformation, and how are they interconnected? How do Imam Khomeini’s metaphorical expressions relate to different dimensions of spiritual transformation (the target domain), and how do they elucidate its internal structure? The findings reveal that in addition to the travel metaphor, Imam Khomeini employs other source domains such as light and darkness, servitude, trials, medicine, purification, knowledge, and warfare. The common conceptual theme across all these metaphors is movement, with resistance against deviation emerging as a key conceptual component in his works for constructing metaphors. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Spiritual Transformation, Conceptual Metaphors, Imam Khomeini, Practical Mysticism | ||
| مراجع | ||
|
امام خمینی، سید روح‌الله. (۱۳۷۵). موسوعة الإمام الخمینی&: تفسیر سوره حمد (چاپ اول). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&.
امام خمینی، سید روح‌الله. (۱۳۷۸). آداب الصلاة. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&.
امام خمینی، سید روح‌الله. (۱۳۸۰). شرح چهل حدیث. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&.
امام خمینی، سید روح‌الله. (۱۳۸۱). سر الصلاة. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&
امام خمینی، سید روح‌الله. (۱۳۹۲). موسوعة الإمام الخمینی& (تعلیقات علی شرح فصوص الحکم ومصباح الانس) (ج ۴۵، چاپ اول). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&.
امام خمینی، سید روح‌الله. (1364). تعلیقات علی شرح فصوص الحکم ومصباح الأنس. تهران: انتشارات پاسدار اسلام.
بالایی، فائزه؛ یوسف‌ثانی، سید محمود. (۱۳۹۷). آراء اختصاصی امام در عرفان عملی(رساله دکتری). تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
بالایی، فائزه؛ یوسف‌ثانی، سید محمود. (۱۳۹۹). تبیین مدل‌های مختلف بیان مقامات و منازل عرفانی براساس دیدگاه امام خمینی&، فصلنامه پژوهشنامه متین، ۲۲(۸۸).
پیغمبری، امیدرضا. (۱۳۹۹). طریق شطار و وجه خاص در فتوت‌نامه عبدالرزاق کاشانی، دوفصلنامه کاشان‌پژوهی، (24).
چارتریس بلک، جاناتان. (۱۳۹۸). تحلیل انتقادی استعاره: رویکردی شناختی-پیکره‌ای. قم: لوگوس.
حسن‌زاده کریم‌آباد، داود. (1400). نزدیک‌ترین راه عملی وصول به عوالم غیب از دیدگاه عرفان اسلامی. قم: دانشگاه باقرالعلوم.
دولتی، آذر؛ میردهقان فراشاه، مهین ناز؛ قائمی نیا، علیرضا. (1401) حوزه های مفهومی واژه «هدایت» در قرآن کریم در چارچوب رویکرد تحلیل انتقادی چارتریس بلک از استعاره های مفهومی. فصلنامه ذهن 23(92).
راشدی‌نیا، اکبر. (۱۳۹۱). مقامات عرفانی، دوفصلنامه معارف عقلی (۲۴).
رضایی تهرانی، علی. (۱۴۰۰). سیروسلوک: طرحی نو در عرفان عملی شیعی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی&.
شهروی، اعظم؛ مهدی‌پور، حسن. (۱۴۰۲). نظام سلوکی براساس آرای انسان‌شناختی امام خمینی (رساله دکتری). تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
شیواپور، حامد.(1394). نظریه روح معنا در تفسیر قرآن. قم: دانشگاه مفید.
شیمل، آنه ماری. (۱۳۷۴). ابعاد عرفانی اسلام (مترجم: عبدالرحیم گواهی). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
فروزانفر، احمد. (۱۳۹۸). تحلیل زبان‌شناسانه استعاره مفهومی «عشق» در غزلیات امیرخسرو دهلوی، فصلنامه تخصصی سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، (۲).
لیکاف، جورج؛ جانسون، مارک. (۱۳۹۸). استعاره‌هایی که با آنها زندگی می‌کنیم (مترجم: جهانشاه میرزابیگی). تهران: نشر آگاه.
مجلسی، محمدباقر. (۱۳۶۳). مرآت العقول (ج8). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
وکیلی، هادی؛ گودرزی، پریسا؛ امانی، محبوبه. (۱۳۹۲). اسفار اربعه عرفانی از دیدگاه امام خمینی& و حکیم قمشه‌ای .دوفصلنامه پژوهشنامه عرفان، 4(۸).
وکیلی، هادی؛ هادیان، الهه. (۱۳۸۷). مراحل سیروسلوک عرفانی از منظر امام خمینی&. فصلنامه متین، 10(۴۱).
هوشیاری، جعفر، شجاعی، محمد صادق، الهی، حسین. (۱۳۹۸). عوامل مؤثر در شکل‌گیری شخصیت و ساختار آن از دیدگاه امام خمینی&. دوفصلنامه پژوهش‌های روان‌شناسی اسلامی، (۲).
یثربی، یحیی. (۱۳۸۹). عرفان عملی. قم: بوستان کتاب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 128 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 105 |
||