آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,556 |
| تعداد مقالات | 36,224 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,324,720 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,388,760 |
نقد و بررسی نظریه فاعل بالرضا از منظر روایات امام علی علیه السّلام | ||
| آیین حکمت | ||
| دوره 17، شماره 2، تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/pwq.2025.72219.1238 | ||
| نویسنده | ||
| محسن رضایی* | ||
| دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 10 تیر 1404، تاریخ بازنگری: 23 مهر 1404، تاریخ پذیرش: 29 تیر 1404 | ||
| چکیده | ||
| فاعلیّت واجب‌تعالی در نظام معرفتیِ شیخ اشراق و تابعین آن از قبیل «فاعل بالرضا» است. طبق این اندیشه، خداوند «عالَم هستی» را با «اشراق نور» ایجاد نموده و صور خارجیِ موجودات، همان علم تفصیلی اوست و قبل از ایجاد، علم واجب‌تعالی به اشیاء به صورت علم اجمالی می‌باشد. این اندیشه سهروردی به دو بخش تقسیم میشود: بخش اوّل مربوط به بعد از ایجاد است که شیخ اشراق رابطه بین واجب‌تعالی با اشیاء را رابطه اشراقی میداند یعنی خداوند به تمامیِ اشیاء در موطنِ خودشان با اضافه اشراقی علم مییابد. این بخش از دیدگاه سهروردی مورد تایید روایات امام علی(ع) قرار دارد. بخش دوّم دیدگاه شیخ اشراق مربوط به قبل از ایجاد است که اشکالاتی دارد، زیرا او علم قبل از ایجاد را «اجمالی» میداند و این منجر به فقدان ذات واجب‌الوجود از «علم تفصیلی» به موجودات میشود در حالیکه اساسِ فاعلیّت خداوند، به علم پیش از ایجاد برمیگردد. در روایات حضرت این بخش از نظریه شیخ اشراق قابل نقد است چرا که روایات: 1.متعلَّق علمِ واحد و ذاتیِ قبل از ایجاد را، همه اشیاء به صورت «تفصیلی» میدانند، 2.تأکید دارند که با ایجاد اشیاء، علم الهی افزایش نمییابد، 3.آفرینش اشیاء، بر اساس علمِ حادث، صورت نمیگیرد. مجموع این سه دسته از روایات، علم و فاعلیّتی را که شیخ اشراق برای خداوند مطرح میکند، شایسته مقام واجب‌تعالی نمیدانند. روش ما در مواجهه با روایات حضرت، روش استظهار و استنباط است و در مرحله تجزیه و تحلیل و مقایسه دیدگاه فاعل بالرضا با آنها نیز، به شیوه تحلیلی- عقلی عمل شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام علیّ علیهالسّلام؛ شیخ اشراق؛ فاعل بالرضا؛ علم قبل از ایجاد؛ علم بعد از ایجاد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Criticism and study of the theory of "the agent of will" from the perspective of the narrations of Imam Ali (peace be upon him) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohsen rezaei | ||
| Bagheral Uloom University qom iran | ||
| چکیده [English] | ||
| According to Sheikh Ishraq, the agency of the Almighty is “the agent of will.” That is, God created “being” with the “irradiance of light,” and the external forms of beings are His detailed knowledge, and before creation, His knowledge of things is in a general way. This view is divided into two parts: The first part is related to after creation, where Sheikh Ishraq considers the relationship between the Almighty and things to be an irradiating relationship, meaning that God acquires knowledge of all things in their own homeland with the addition of irradiating knowledge. This part of the Suhrawardi view is confirmed by the narrations of Imam Ali (AS). The second part of the view is related to before creation, which has some problems, because he considers knowledge before creation to be “general,” and this leads to the lack of the essence of “detailed knowledge” of beings, which contradicts God’s agency. In the narrations of the Imam, this part of Sheikh Ishraq's theory is distorted because the narrations emphasize: 1. It pertains to the single and inherent knowledge before the creation of all things in a "detailed" form, 2. Divine knowledge does not increase with the creation of things, 3. The creation of things is not based on contingent knowledge. All of these narrations do not consider the knowledge and agency that Sheikh Ishraq proposes for God to be worthy of the status of the Almighty. Our method is "inference" and "inference" and we act in an analytical-rational manner. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imam Ali (peace be upon him), Sheikh Ishraq, "؛ The Doer of Will"؛ Knowledge before Creation"؛, "؛ Knowledge after Creation" | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 76 |
||