آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,518 |
| تعداد مقالات | 35,735 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,026,355 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,780,579 |
تأثیر داستان‌های فلسفی بر درک کودکان از مفهوم عینالربطی معلول به علت | ||
| فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت | ||
| دوره 17، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 133-115 اصل مقاله (1.81 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/pwq.2025.70276.1199 | ||
| نویسندگان | ||
| فائزه حاتمی طبری* 1؛ علیرضا آل‌بویه2 | ||
| 1گروه فلسفه و حکمت، جامعۀ الزهرا(س)، قم، ایران | ||
| 2پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 23 آبان 1403، تاریخ بازنگری: 21 شهریور 1404، تاریخ پذیرش: 31 تیر 1404 | ||
| چکیده | ||
| نحوه پرورش تفکر منطقی در کودکان، امروزه به دغدغه مشترک جهانی بدل شده و در جهان رویکردها و اصول متفاوتی در این امر وجود دارد. در رویکردی که مبنای پژوهش حاضر است، همراه با رشد مهارت تفکر در کودکان، آموزش مفاهیم فلسفی خصوصاً مفاهیم حکمت متعالیه مهم تلقی می‌گردد؛ چراکه رشد تفکر برمبنای صحیح، بهتر از رشد تفکر بدون پایه است. از میان مبانی این حکمت، اعتقاد به نحوۀ رابطۀ موجودات با خداوند به‌عنوان علت هستی‌بخش، از مهم‌‌ترین مسائلی است که می‌‌تواند بر ارتقای درک توحیدی و ایجاد بنیان‌‌های اعتقادی قوی در کودکان مؤثر باشد. همچنین اثبات امکان آموزش این مفهوم دشوار در مقیاسی کوچک، راه را برای آموزش مفاهیم دیگر در مقیاس‌های گسترده‌تر هموار می‌کند. پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌‌ای و میدانی، ضمن بررسی این مسئله از دیدگاه فلاسفه اسلامی، به بررسی تأثیر دو طرح داستانی در القای مبنای صحیح در این زمینه پرداخته است. هدف این تحقیق تعیین تأثیر داستان‌های مذکور بر درک کودکان از رابطۀ عینالربطی معلول به علت است. در این بررسی نیمه‌‌تجربی، یک گروه پانزده نفره از کودکان سیزده تا شانزده سال به‌صورت تصادفی در دو مرحله پیشآزمون و پسآزمون مورد ارزیابی قرارگرفتند. نتایج نشان داد، دو طرح داستانی که برای القای مفهوم عینالربطی معلول به علت به کودکان 13 تا 16 ساله نگاشته شده بود (با در نظر گرفتن نتایج حاصل پیشآزمون و پسآزمون و سنجش آن با استفاده از آزمون t وابسته) در رسیدن به هدف موفق بوده و درک کودکان از این مفهوم را افزایش داده است. از اثبات امکان انتقال یکی از دشوارترین مفاهیم فلسفی به کودکان در مقیاسی کوچک، این نتیجه را می‌توان گرفت که اگر متخصصان این زمینه با همکاری نویسندگان ماهر به این عرصه ورود کنند و داستان‌هایی جذاب برای کودکان نوشته شود؛ می‌توان مفاهیم مهم فلسفۀ اسلامی را به کودکان انتقال داد و از این طریق، اعتقادات آنها را با مفاهیم صحیح پایه‌ریزی نمود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کودک؛ داستان فلسفی؛ معلول؛ علت؛ عین‌الربط؛ فلسفه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Impact of Philosophical Stories on Children’s Understanding of the Concept of the Effect’s Essential Dependence (ʿAyn al-Rabṭī) on the Cause | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Faeze Hatami Tabari1؛ Alireza Alboyeh2 | ||
| 1Philosophy and Wisdom Department, Al-Zahra Society (S), Qom, Iran | ||
| 2Institute for Islamic Sciences and Culture, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The cultivation of logical thinking in children has become a shared global concern, with diverse approaches and principles existing worldwide. In the approach underlying the present research, alongside developing children’s thinking skills, teaching philosophical concepts—particularly those of Transcendent Theosophy (Ḥikmat Mutaʿāliyah)—is deemed essential, as fostering thought based on sound foundations is preferable to unfounded intellectual growth. Among the principles of this philosophical tradition, belief in the mode of relation between created beings and God as the existence-bestowing Cause (ʿIllat) constitutes one of the most significant issues capable of enhancing children’s theological comprehension and establishing robust doctrinal foundations. Furthermore, demonstrating the feasibility of teaching this complex concept on a small scale paves the way for instructing other concepts on broader levels. Employing library and field research methods, this study examines the issue from the perspective of Islamic philosophers while investigating the impact of two narrative frameworks in imparting sound foundational understanding. The research aims to determine the effect of these stories on children’s grasp of the relation of the effect’s (Maʿlūl) essential dependence (ʿAyn al-Rabṭī) on the cause. In this semi-experimental investigation, a fifteen-member group of children aged thirteen to sixteen underwent randomized pre-test and post-test evaluations. Results indicated that the two-story frameworks—designed to convey the concept of the effect’s essential dependence on the cause to 13–16-year-olds—proved effective in achieving the objective, enhancing children’s understanding of this concept (as measured by pre-test/post-test analysis using the dependent t-test). By demonstrating the feasibility of conveying one of philosophy’s most challenging concepts to children on a small scale, it may be concluded that if specialists in this field collaborate with skilled authors to create engaging stories for children, key concepts of Islamic philosophy can be transmitted to them, thereby establishing their beliefs upon sound conceptual foundations. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Child, philosophical story, effect (maʿlūl), cause (ʿilla), essential dependence (ʿayn al-rabṭ), philosophy | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1387). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات. تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق). التعلیقات. تحقیق عبدالرحمن بدوى. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
پورحسن، قاسم؛ صدر، فاطمه (1395). نقد و بررسی نسبی‌گرایی در نظریه تعلیم و تربیتی متیو لیپمن. فلسفه و کودک، شماره 13، ص5-22.
پیاژه، ژان؛ اینهلدر، باربل (1391). روانشناسی کودک. ترجمه زینب توفیق. نشر نی.
جوادی آملی، عبدالله (1396). رحیق مختوم. تنظیم و تدوین حمید پارسانیا. قم: اسراء، ج1.
حسن‌زاده آملی، حسن (1388). شرح فارسی الاسفار الاربعۀ صدرالدین شیرازی. قم: مؤسسه بوستان کتاب، ج1.
حسینی، وحیده؛ حسینی، حمیده (1394). روش‌های تحقیق تجربی و نیمه تجربی در مقایسه با روش‌های تحقیق کیفی؛ رویکردی اقتضایی در مطالعات مدیریتی. در: تهران: اولین همایش علمی پژوهشی یافته‌های نوین علوم مدیریت، کارآفرینی و آموزش ایران.
خطیبی، حسن (۱۳۹۴). تربیت فکری و عقلانی کودکان در الگوی تربیتی اسلام با نگاهی تطبیقی به طرح «آموزش فلسفه به کودکان». پژوهش‌نامه تربیت تبلیغی، شماره ۹-۱۰، ص۱۵۱-۱۹۰.
رستمی، ذبیح‌اله (1393). روش‌های کاربردی پژوهش مروری بر مفاهیم مهم در نمونه‌گیری. پیام پژوهش، شماره 159، ص27-33.
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم (1360). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. حاشیه‌نویسی هادى بن مهدى سبزوارى. مرکز نشر دانشگاهی.
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم (1981). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. حاشیه‌نویسی علامه طباطبایی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ج1.
فرمهینی فراهانی، محسن و همکاران (۱۳۷۸). تبیین تطبیقی اهداف آموزش فلسفه به کودکان در کشورهای مختلف. حکمت و فلسفه، شماره۴، ص۴۵-۷۰.
کریمی، روح‌‌الله (1389). آیا فلسفه برای کودکان به نسبی‌گرایی می‌انجامد؟. تفکر و کودک، شماره 2، ص101-119.
لیپمن، متیو (بی‌تا). کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان. قابل دسترس در:
http://www.p4c.ir/Index/Interviews/Lipman_inter.htm
متیوز، گرت (1391). فلسفه دوران کودکی. کتاب ماه فلسفه، شماره 63، ص13-20.
موریس، کارین (1391). آیا کودکان می‌توانند فلسفه‌ورزی کنند؟. کتاب ماه فلسفه، شماره 62، ص17-29.
ناجی، سعید (1384). فلسفه برای کودکان و نوجوان. پژوهشگران، شماره 3، ص25-30.
ناجی، سعید و همکاران (1383). گفتگو با پروفسور آن مارگارت شارپ استاد دانشگاه مونتکلیر نیوجرسی آمریکا. کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 89، ص12-19. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 69 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11 |
||