آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,497 |
| تعداد مقالات | 35,555 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,592,051 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,560,560 |
شیوههای اقناع‌گری در نامههای نهجالبلاغه | ||
| مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه | ||
| دوره 9، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 102-83 اصل مقاله (2.42 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/scs.2025.69238.1326 | ||
| نویسندگان | ||
| غلامرضا پرهیزکار* 1؛ سید مرتضی مرعشی2 | ||
| 1استادیار، گروه جامعه‌شناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد، گروه علوم ارتباطات اجتماعی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 13 خرداد 1403، تاریخ بازنگری: 03 آبان 1403، تاریخ پذیرش: 27 مرداد 1404 | ||
| چکیده | ||
| پیام اقناعی، نوعی از پیام است که با هدف تأثیرگذاری بر حوزه شناختی، عاطفی یا رفتاری مخاطب ارائه می‌شود و شیوههای اقناع‌گری، روش‌ها، الگوها و یا ترفندهایی برای تنظیم پیام است؛ به طوری که پیام بتواند نقش اقناعی خود را ایفاء کند. این تحقیق با هدف بهره‌گیری از میراث اسلامی موجود در این زمینه، درصدد شناسایی شیوههای اقناع‌گری در نامههای نهجالبلاغه بوده و سوال اصلی آن است که با لحاظ دو نوع نامه سیاسی و اخلاقی در نهجالبلاغه، در هر یک از این دو نوع نامه از چه شیوه‌هایی برای اقناع مخاطب استفاده شده است. برای پاسخ به این پرسش، دو پرسش دیگر مورد توجه قرار گرفت: در علم ارتباطات و در حوزه تبلیغات، چه شیوه‌هایی برای تنظیم پیام اقناع‌گرانه مطرح است؟ و آیا شیوههای اقناعی به کار رفته در نهجالبلاغه، تکرار همان شیوههای مطرح در ارتباطات بوده یا با آنها متفاوت است؟ برای این مطالعه از روش تحلیل محتوای کیفی و مفاهیم حساس بلومر استفاده گردید. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که در دو نوع نامه سیاسی و اخلاقی نهجالبلاغه، شیوههای گوناگون اقناع‌گری به کار رفته است. برخی از این شیوه‌‌ها مانند تحریک و ترغیب، جانبداری در پیام، جدال احسن، بیان روایی، تحقیر و کوچک شمردن (دشمن)، در نامههای سیاسی و برخی دیگر که عبارتند از: طرح سؤال، استدلال‌آوری و موعظه، در نامههای اخلاقی استفاده شده است. شیوه‌هایی نیز در هر دو نوع قابل مشاهده بود. این مشترکات عبارتند از: ارجاع به تجربیات و تاریخ، تأیید یا تقویت پیام با منبع معتبر، آرایه‌های ادبی. در مجموع، شیوههای به کار رفته در نامه‌ها با شیوه‌هایی که در ارتباطات اقناعی امروزین به کار می‌رود، شباهت دارند، ولی در مواردی نیز به دلیل تفاوت در ماهیت پیام‌ها یا اهداف یا نوع نگاه پیام‌رسان‌ها، با هم متفاوت تفاوت دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نهجالبلاغه؛ اقناع‌گری؛ اخلاق؛ دشمن؛ موعظه؛ پیام | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Persuasive Techniques in the Letters of Nahj al-Balagha | ||
| نویسندگان [English] | ||
| GholamReza Parhizkar1؛ Syed Morteza Marashi,2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Sociology, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom, Iran | ||
| 2Master's degree, Department of Social Communication Sciences, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| A persuasive message is a type of communication designed to influence the cognitive, affective, or behavioral domains of the audience, while persuasive techniques refer to the methods, patterns, or strategies employed to structure such messages to fulfill their persuasive function. This study seeks to utilize existing Islamic heritage in this field by identifying the persuasive techniques in the letters of Nahj al-Balagha (Peak of Eloquence). The primary research question examines which techniques were employed in the two categories of letters within Nahj al-Balagha—political and ethical—to persuade their respective audiences. To address this, two subsidiary questions were considered: (1) What persuasive message-framing techniques are discussed in communication science and propaganda studies? and (2) Do the persuasive techniques in Nahj al-Balagha replicate those in contemporary communication or differ from them? The study employed qualitative content analysis and Blumer’s sensitizing concepts. Findings indicate that diverse persuasive techniques were utilized in both political and ethical letters of Nahj al-Balagha. Techniques such as incitement and encouragement (tahrik va targhib), message bias (janib-dari dar payam), virtuous debate (jidal-e ahsan), narrative exposition (bayan-e revayat), and belittlement (tahqir va kuchak shemordan) of the enemy were prominent in political letters, whereas methods like questioning (tarh-e soal), reasoning (estedlal-avari), and admonition (mow’eza) were prevalent in ethical letters. Some techniques were common to both categories, including references to historical experiences (ejray-e tajrobat va tarikh), message reinforcement via authoritative sources (ta’yid ya taqviyat-e payam ba manba’e mo’tabar), and literary embellishments (arayeh-ha-ye adabi). Overall, the techniques in Nahj al-Balagha resemble those in modern persuasive communication, though differences arise due to variations in message nature, objectives, or the communicators’ perspectives. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Nahj al-Balagha (Peak of Eloquence), Persuasion, Ethics, Enemy, Admonition (mow’eza), Message. | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
نهجالبلاغه.
ابن میثم (1375). شرح نهجالبلاغه. قم: دفتر نشر الکتاب، ج5.
ادیبی، حسین؛ انصاری، عبدالمعبود (1358). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهرن: جامعه.
اسلامی، شعیب (1394). روش‌‌های اقناع در نهجالبلاغه. قم: دانشکده صداوسیما.
ایمان، محمدتقی؛ نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی. پژوهش، 3(2)، ص15-44.
بلادر، علی (1394). بررسی ویژگی‌‌های پیام فرست و پیام دینی از منظر امام علی(ع) با تاکید بر نهجالبلاغه و غررالحکم. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. قم: دانشکده صداوسیما.
بهادری، حسین (1395). مولفه‌های ارتباطی پیام در نامههای حضرت رسول اکرم(ص). پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. قم: دانشکده صدا وسیما.
پراتکانیس، آنتونی؛ آرنسون، الیوت (1379). عصر تبلیغات. مترجم: کاووس سید امام و محمدصادق عباسی. تهران: سروش.
تقوی، سید مهدی (1395). تدوین اصول مخاطب‌شناسی براساس تحلیل محتوای نامههای امیرالمؤمنین(ع) در نهجالبلاغه. قم: مرکز مدیریت حوزه‌‌های علمیه.
حسومی، ولی‌الله (1393). نگاهی تازه به فن بیان حضرت علی(ع) در نهجالبلاغه. کتاب قیم، شماره 11، ص153-186.
حکیم آرا، محمدعلی (1384). ارتباطات متقاعدگرانه و تبلیغ. تهران: سمت.
حیدری، فرقانی (بی‌‌تا). قرآن در قرآن. تهران: اداره آموزش عقیدتی سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه.
فیسک، جان (1388). درآمدی بر مطالعات ارتباطی. ترجمه مهدی غبرایی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
کاویانی، محمد (1387). روانشناسی و تبلیغات. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
لطفی، فاطمه (1392). بررسی آرایه‌های ادبی (بدیع) در نامههای نهجالبلاغه. قزوین: دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی.
مطهری، مرتضی (1385). سیری در نهجالبلاغه. تهران: انتشارات صدرا.
موسوی، سید صادق (1376). تمام نهجالبلاغه. تهران: مکتب نشر الثقافه الإسلامی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1 |
||