آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,558 |
| تعداد مقالات | 36,255 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,343,247 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,400,895 |
الگوی عوامل مؤثر بر رعایت اخلاق پژوهش( به عنوان یکی از مؤلفه های دانشگاه اخلاق گرا) | ||
| فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی | ||
| دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 79، خرداد 1404، صفحه 42-66 اصل مقاله (1021.77 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jare.2025.70970.2010 | ||
| نویسندگان | ||
| عادل زاهد بابلان* 1؛ سلیم کاظمی2؛ عظیم امیدوار3 | ||
| 1استاد، گروه علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| 2استادیار مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| 3دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی. | ||
| تاریخ دریافت: 12 بهمن 1403، تاریخ بازنگری: 18 بهمن 1403، تاریخ پذیرش: 20 بهمن 1403 | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف الگوی عوامل موثر بر رعایت اخلاق پژوهش به عنوان یکی از مولفه های دانشگاه اخلاق گرا با رویکرد سنتزپژوهشی انجام شد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی جامعه آماری این تحقیق، همه مطالعات داخلی و خارجی انجام‌شده در بین سالهای 1385 الی 1403 است. در این راستا 78 اسناد و مقالات مرتبط با موضوع موردنظر ارزیابی و درنهایت 22 پژوهش به‌صورت هدفمند انتخاب شد و با تحلیل محتوا و ترکیب ادبیات مربوط، درمجموع 60 کد محوری و 10 مقوله کلی طی فرایند ترکیب نظام‌مند متون شناسایی و مورد‌تحلیل قرار گرفت و اعتبار آن از طریق آزمون کاپای کوهن تأیید گردید. نتایج یافته ها نشان داد که عوامل فردی ( شخصیت اخلاقی پژوهشگر، صداقت پژوهشگر، باورهای دینی پژوهشگر وتامین مالی پژوهشگر) عوامل درون دانشگاهی(حمایت، سازوکار قانونی و عوامل اداری آموزشی) و عوامل برون دانشگاهی(فرهنگ سازی، حاکمیت ارزش ها و تدوین سیاست های تعاملی پژوهش) در ارتقای اخلاق پژوهش در دانشگاه اخلاق گرا تاثیر گذار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق پژوهش؛ دانشگاه اخلاق محور؛ سنتزپژوهشی؛ روش کیفی؛ آموزش عالی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Model of factors affecting compliance with research ethics as one of the components of an ethical university | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Adel Zahed Babolan1؛ salim kazemi2؛ azim omidvar3 | ||
| 1Professor, Department of Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran | ||
| 2Assistant Professor of Educational Administration, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili | ||
| 3PhD in Educational Administration, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili. | ||
| چکیده [English] | ||
| پژوهش حاضر با هدف الگوی عوامل موثر بر رعایت اخلاق پژوهش به عنوان یکی از مولفه های دانشگاه اخلاق گرا با رویکرد سنتزپژوهشی انجام شد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و با روش سنتزپژوهشی انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق، همه مطالعات داخلی و خارجی انجام‌شده در بین سالهای 1385 الی 1403 است. در این راستا 78 اسناد و مقالات مرتبط با موضوع موردنظر ارزیابی و درنهایت 22 پژوهش به‌صورت هدفمند انتخاب شد و با تحلیل محتوا و ترکیب ادبیات مربوط، درمجموع 60 کد محوری و 10 مقوله کلی طی فرایند ترکیب نظام‌مند متون شناسایی و مورد‌تحلیل قرار گرفت و اعتبار آن از طریق آزمون کاپای کوهن تأیید گردید. نتایج یافته ها نشان داد که عوامل فردی ( شخصیت اخلاقی پژوهشگر، صداقت پژوهشگر، باورهای دینی پژوهشگر وتامین مالی پژوهشگر) عوامل درون دانشگاهی(حمایت، سازوکار قانونی و عوامل اداری آموزشی) و عوامل برون دانشگاهی(فرهنگ سازی، حاکمیت ارزش ها و تدوین سیاست های تعاملی پژوهش) در ارتقای اخلاق پژوهش در دانشگاه اخلاق گرا تاثیر گذار است. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Research ethics, ethics-based university, research synthesis, qualitative method, higher education | ||
| مراجع | ||
|
منابع
اختیاری بیله‌سوار، فرشید و عادل زاهد بابلان (1397)، «بررسی عوامل مؤثر در تحکیم اخلاق پژوهشی در علوم انسانی و اجتماعی)،کنفرانس بین‌المللی جامعه و محیط‌زیست، تهران.
ادیب، یوسف، اسکندر فتحی‌آذر و سمیه مولا قلقاچی (1394)، «مطالعۀ تجربیات اساتید و دانشجویان دانشگاه تبریز از توجه به اخلاق پژوهش؛ مطالعه‌ای پدیدارشناسانه»، راهبرد فرهنگ، دوره 8، ش29، ص149-178.
اسمعیلیآبدر، رضا، علیرضا امیرکبیری، فریده حقشناس و محمدرضا ربیعی مندجین (1400)، «مروری بر عوامل مؤثر بر رعایت اخلاق در پژوهشهای علوم پزشکی»، نشریۀ دانشگاه علوم پزشکی البرز، دوره 10، ش3، 271-276.
امین خندقی، مقصود (1392)، «آموزش معیارهای اخلاق پژوهش: ضرورتی انکارناپذیر در برنامه‌های درسی آموزش عالی»، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 7، ش4، ص19-30.
بالغی دماوندی، صدیقه، فرشیده ضامنی و مریم تقوایی یزدی (1398)، «جایگاه اخلاق پژوهشی در نظام آموزش عالی سلامت»، تعالی بالینی، دوره 9، ش1، ص36-47.
بحرینی، نسرین (1389)، «اخلاق پژوهش به‌منزلۀ یک دانش؛ جستجو در اضلاع و هویت معرفتی اخلاق پژوهش»، راهبرد فرهنگ، دوره 3، ش9، ص39-57.
پورحاجی، رؤیا، بهروز مهرام، حسین کارشکی و طاهره جاویدی کلاته جعفرآبادی (1398)، «تبیین عوامل مؤثر بر رعایت اخلاق پژوهش دانشجویان و مقایسۀ سهم آن‌ها در زیرگروه‌های مختلف آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد»، پژوهش‌نامۀ کتابداری و اطلاع‌رسانی، دوره 9، ش2، ص24-43.
پورمهدی کنده، عزیز و محمد فیضی زنگیر (1400)، «شناسایی عوامل برون‌سازمانی موثر بر اخلاق پژوهشی در راستای تجاری‌سازی تحقیقات دانشگاهی»، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 16، ش4، ص61-72.
پورمهدی، عزیز، امیرحسین محمدداوودی و کامران محمدخانی (1397)، «ارائۀ مدلی برای ارتقاء اخلاق پژوهشی در راستای تجاری‌سازی تحقیقات دانشگاهی (مورد: دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان اردبیل)»، پژوهش در نظام‌های آموزشی، ش12 (ویژه‌نامه)، ص315-335.
ثابت، عباس، اردلان فیلی، علیرضا پویا و امیرارسلان مجیدی (1396)، «ارائۀ مدل پیش‌بین رعایت اخلاق پژوهش در بین دانشجویان»، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 12، ش4، ص81-88.
ثقةالاسلامی، علیرضا (1402)، «برنامه‌ریزی درسی و تدوین سرفصل‌های آموزشی اخلاق پژوهش»، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 18، ش3، ص92-101.
جاویدپور، مرتضی، عادل زاهد بابلان، حسین تقوی و مهدی معینی‌کیا (1403)، «شناسایی پیامدهای رهبری نوآورانه در سازمان‌ها با استفاده از رویکرد کیفی فراترکیب»، آموزش علوم دریایی، دوره 11، ش1، ص122-136.
دانش ناری، حمیدرضا (1402)، «بررسی تأثیر منبع کنترل و اخلاق پژوهشی بر پیشگیری از سرقت علمی؛ مطالعه موردی: خبرگان علوم جنایی ایران»، پژوهش‌نامۀ پردازش و مدیریت اطلاعات، دوره 38، ش4، ص1129-1153.
راجی، امین، جلال یاراحمدی، فهیمه مؤمنی‌فر (1403)، «رابطۀ سواد اطلاعاتی و قابلیت‌های پژوهشی با نقش میانجی اخلاق پژوهشی»، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 18، ش4، ص111-118.
عباس‌زاده، محمد، حسین بنی‌فاطمه، محمدباقر علیزاده اقدم و علی بوداقی (1401)، «عوامل زمینه‌ساز پایبندی به اخلاق پژوهش در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی؛ مورد: دانشگاه تبریز»، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، دوره 22، ش1، ص75-98.
عبداللهی، حسین، مرتضی طاهری، سعید غیاثی، محمدعلی نعمتی و بابائی محمد (1398)، «الگوی ارتقای اخلاق پژوهش؛ شرایط، بسترها، راهبردها و پیامدها»، راهبرد فرهنگ، دوره 26، ش4، ص135-157.
قائمی، فرشته، احمد کیخا، فرزانه خالویی و میترا عزتی (1402)، «تببین عوامل موثر بر رعایت اخلاق پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی (مطالعه‌ای در دانشگاه علامه طباطبایی)»، نامۀ آموزش عالی، دوره 16، ش62، ص7-34.
کشاورز، عبدالرحیم، محیا قادری، طیبه صادقی و براتعلی منفردی راز (1394)، «نقش اخلاق عالی انسانی و نقش کنترل و نظارت در بهبود اخلاق پژوهشی تحقیقات دانشگاهی»، پویش در آموزش علوم انسانی، دوره 1، ش1، ص18-25.
محمدداودی، امیرحسین و مرضیه چراغعلی (1397)، «بررسی عوامل مؤثر بر اخلاق پژوهشی دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان پردیس حضرت معصومه استان قم»، پژوهش‌نامۀ تربیتی دانشگاه آزاد واحد بجنورد، دوره 13، ش55، ص21-44.
مردانی، امیرحسین، مریم ناخدا و احسان شمسی گوشکی (1400)، «اخلاق در پژوهش: اعتباریابی مدل عوامل مؤثر بر سوءرفتار پژوهشی در تحقیقات علوم پزشکی ایران»، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 16، ش3، ص20-31.
مطلبی‌فرد، علیرضا، حمیدرضا آراسته، هدیه محبت و مهدی دستا (1391)، «اخلاق پژوهش در آموزش عالی: ویژگی‌های فردی و مسئولیت‌های حرفه‌ای پژوهشگران»، دانش‌شناسی (علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات)، دوره 5، ش19، ص96-115.
ممتازیان، علیرضا و حسین رجب دری (1402)، «تأثیر برنامۀ درسی پنهان بر اخلاق پژوهش در دانشجویان حسابداری»، پژوهشهای تجربی حسابداری، دوره 13، ش2، ص235-260.
میرزایی، سید آیت‌الله و معصومه قاراخانی (1392)، «اخلاق پژوهش در علوم اجتماعی ایران»، جامعه‌شناسی ایران، دوره 15، ش2، ص3-23.
نیک‌فرجام، رؤیا، علی‌اصغر بیانی، حسن صائمی و حمزه اکبری (1399)، «الگوی برنامۀ درسی اخلاق پژوهش برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم انسانی مراکز آموزش عالی ایران»، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 15، ش1، ص۳۲-۴۱.
یاری‌قلی، بهبود (1397)، «آسیب‌شناسی اخلاق پژوهش دانشگاهی: مطالعۀ پدیدارشناسی»، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 13، ش1، ص127-134.
Allen, G. & Muurlink, O. (2018). “Research ethics for human research and legal issues”. In Advanced Research Methods for Applied Psychology (pp. 37-45). Routledge.
Esposito, R. (2012). The third person. Politics of Life and Philosophy of the Impersonal. Translated by Zakiya Hanafi, Cambridge: Polity Press.
Gray, P. W. & Jordan, S. R. (2012). “Supervisors and academic integrity: supervisors as exemplars and mentors”. Journal of Academic Ethics, 10: 299-311.
Kitchener, K. S. (1984). “Intuition, critical thinking, and ethical principles: The foundation of ethical decisions in counseling psychology”. The Counseling Psychologist, 12: 43-55.
Sandelowski, M. & Barros, J. (2007). Handbook for Synthesizing Qualitative Research. Springer publishing company, New York.
Santoso, A. & Cahaya, F. R. (2019). “Factors influencing plagiarism by accounting lecturers”. Accounting Education, 28(4): 401-425.
To, W. M. & Yu, B. (2020). “Rise in higher education researchers and academic publications”. Emerald Open Research, 1(2): 1-15.
Traianou, A. (2014). The centrality of ethics. The oxford hard book of qualitative research method. New York: Oxford University Press.
Weinbaum, C., Landree, E., Blumenthal, M. S., Piquado, T. & Gutierrez, C. (2019). Ethics in scientifice research an examination of ethical principles and emerging topics. Santa Monica: RAND Corporation. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 100 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 79 |
||