جمالی راد, فهیمه. (1404). بررسی اثربخشی آموزش برنامه خود پژوهی و بازسازی خود( با رویکرد وحیانی ) برخطای شناختی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان. اسلام و مطالعات اجتماعی, 21(1), 138-166. doi: 10.22081/jare.2025.71123.2016
فهیمه جمالی راد. "بررسی اثربخشی آموزش برنامه خود پژوهی و بازسازی خود( با رویکرد وحیانی ) برخطای شناختی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان". اسلام و مطالعات اجتماعی, 21, 1, 1404, 138-166. doi: 10.22081/jare.2025.71123.2016
جمالی راد, فهیمه. (1404). 'بررسی اثربخشی آموزش برنامه خود پژوهی و بازسازی خود( با رویکرد وحیانی ) برخطای شناختی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان', اسلام و مطالعات اجتماعی, 21(1), pp. 138-166. doi: 10.22081/jare.2025.71123.2016
جمالی راد, فهیمه. بررسی اثربخشی آموزش برنامه خود پژوهی و بازسازی خود( با رویکرد وحیانی ) برخطای شناختی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1404; 21(1): 138-166. doi: 10.22081/jare.2025.71123.2016
گروه معارف اسلامی، پردیس شهید هاشمی نژاد، دانشگاه فرهنگیان، مشهد
تاریخ دریافت: 28 بهمن 1403،
تاریخ بازنگری: 05 فروردین 1404،
تاریخ پذیرش: 05 فروردین 1404
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش برنامه خودپژوهی و بازسازی خود با رویکرد وحیانی بر کاهش خطاهای شناختی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانشجو- معلمان پردیس هاشمی‌نژاد خراسان بوده که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه تحریفات شناختی (عبدالله زاده و سالار، ۱۳۸۹) بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-23 و روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل در برخی از مؤلفه‌های تحریفات شناختی، مانند نتیجه‌گیری شتاب‌زده (01/0>p)، تعمیم مبالغه‌آمیز، بی‌توجهی به امر مثبت، باید-بهتر، برچسب‌زنی و شخصی‌سازی (05/0p<) تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما در مؤلفه‌هایی مانند تفکر همه یا هیچ، فیلتر ذهنی، درشت‌بینی-ریزبینی و استدلال احساسی تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0p>). به‌طور کلی، یافته‌ها نشان داد که برنامه خودپژوهی و بازسازی خود با رویکرد وحیانی، نقش مؤثری در کاهش بسیاری از تحریفات شناختی دانشجو معلمان دارد. این نتایج می‌تواند در بهبود آموزش‌های معارفی و ارتقای سلامت روانی دانشجویان مورد استفاده قرار گیرد.
Investigating the Effectiveness of Teaching Self-Research and Self-Reconstruction Program with a Revelation Approach on Cognitive Distortions of Student Teachers at Farhangian University
نویسندگان [English]
Fahimeh Jamali Rad
Department of Islamic Studies, Shahid Hasheminejad Campus, Farhangian University, Mashhad, Iran.
چکیده [English]
This study aimed to investigate the effectiveness of teaching self-research and self-reconstruction program with a revelation approach on cognitive distortions of student teachers at Farhangian University. The research method was a quasi-experimental with a pretest-posttest design and a control group. The statistical population included student-teachers of Hasheminejad University of Khorasan, who were selected by using purposeful sampling. The data collection tool was the Cognitive Distortions Questionnaire (Abdollahzadeh and Salar, 2010). Data were analyzed by using SPSS-23 software and analysis of covariance method. The results showed that there was a significant difference between the experimental and control groups in some components of cognitive distortions, such as hasty conclusions (p<0.01), exaggerated generalization, disregard for the positive, should and better, labeling, and personalization (p<0.05). However, no significant difference was observed in components such as all-or-nothing thinking, mental filtering, macroscopic-microscopic thinking, and emotional reasoning (p>0.05). Overall, the findings showed that the self-research and self-reconstruction program with a revelatory approach plays an effective role in reducing many cognitive distortions of student teachers. These results can be used to improve educational training and promote students' mental health.
آقایی فیشانی، تیمور، منوچهر جفره و شبنم میرمحمدعلی تجریشی (1390)، «تفکر سیستمی و بهبود عملکرد کارکنان»، مدیریت کسب‌وکار، دوره 3، ش11، ص156-179. https://sid.ir/paper/493856/fa
امینی، محمد، حمید رحیمی و زهره صمدیان (1392)، «تحلیل و ارزیابی موانع اثربخشی دروس معارف اسلامی (مطالعه موردی: دانشگاه علوم پزشکی کاشان)»، توسعۀ آموزش در علوم پزشکی، دوره 6، ش10، ص13-21.
پرچم، اعظم و زهرا محققیان (1390)، «بررسی تطبیقی ناامیدی در نظریۀ اسنایدر و قرآن کریم»، علوم قرآن و حدیث، دوره 43، ش2، ص84-108.doi:10.22067/naqhs.v43i2.3765
حسین‌زاده، علی (1390)، «خطاهای شناختی و نقش آن در نارضایتی از زندگی»، روان‌شناسی و دین، دوره 4، ش3 (پیاپی 15)، ص124-144. https://sid.ir/paper/518080/fa
خطیبی، سحر و علی اقدسی (1397)، «بررسی مقایسه‌ای اثربخشی رویکردهای شناختی رفتاری و واقعیت درمانی گروهی بر خطاهای شناختی زنان 25 تا 40 سال شهر تبریز»، زن و مطالعات خانواده، دوره 11، ش39، ص69-81. https://sanad.iau.ir/fa/Journal/jwsf/Article/955074
دهقانی فیروزآبادی، مصطفی و رضا رنجبر (1402)، «تحلیل قرآن‌بنیان موانع تربیت سیاسی‌اجتماعی از بعد انحراف‌های رفتاری و راه‌حل‌های آن»، قرآن و علوم اجتماعی، دوره 3، ش1، ص9-30. doi:10.22034/arq.2023.178294
رضاییان، علی (1384)، تجزیه‌وتحلیل و طراحی سیستم، تهران: سمت.
زمانیان، محمد، مهدی تقی‌زاده، آرمان فرحزادی، حسین مقامی، مریم حرزاده، ، مینا حبیبی، حسین شریفی‌دوست و علی محمدی کلهر (1403)، راهنمای تدریس و تألیف اثربخش در دروس معارف (نسخۀ آزمایشی)، تهران: انتشارات معاونت آموزشی نهاد مقام معظم رهبری.
زیوری اظهر، محمدحسین (1395)، «بررسی مؤلفه‌های هوش هیجانی در آموزه‌های دینی»، اسلام و سلامت، دوره 3، ش1، ص47-58. http://iahj.ir/article-1-176-fa.html
صداقت، معصومه، حسین شیبانی، سید موسی طباطبایی و محبوبه طاهر (1401)، «اثربخشی بخشایش‌درمانی بر تحریک‌پذیری و خطاهای شناختی دانش‌آموزان دختر مبتلا به بی‌نظمی خلق اخلالگر»، روان‌شناسی بالینی، سال 14، ش2، ص107-116. 22075/jcp.2022.25510.2336
عسکری، زهرا و غزال زند کریمی (1401)، «اثربخشی درمان فراتشخیصی یکپارچه در کاهش خطاهای شناختی، نشخوار ذهنی و اجتناب شناختی در مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی»، روان‌شناسی بالینی، دوره 14، ش4، ص65-76. doi:22075/jcp.2022.25616.2346
علیمرادی، زهرا و رضا مهکام (1399)، «مقایسۀ مفهومی پایگاههای شخصیت با مراتب نفس بر اساس رویکردهای فلسفی، عرفانی و تفسیری»، پژوهش‌نامۀ روان‌شناسی اسلامی، سال 6، ش13، ص39-69. https://psychology.riqh.ac.ir/article_13342.html
فرمانی شهرضا، شیوا، بهمن بهمنی و علی قائدنیای جهرمی (1396)، «تأثیر شناخت‌درمانی هستی‌نگر بر تحریفات شناختی زنان مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی: مطالعه مورد منفرد»، روان‌پرستاری، دوره ۵، ش۳، ص48-57. http://ijpn.ir/article-1-835-fa.html
کدیور، میترا (1381)، مکتب لکان، روان‌کاوی در قرن بیست‌ویکم، تهران: اطلاعات.
محمدپور، ابراهیم، ایلناز حیدری، فاطمه ازکات و سمانه جمشیدی (1400)، «تحلیل عوامل مؤثر بر علاقه‌مندی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان استان کردستان به حرفۀ معلمی»، مطالعات سیاست‌گذاری تربیت معلم (پژوهش در تربیت معلم)، دوره 4، ش3، ص71-93. https://te-research.cfu.ac.ir/article_1669.html
مرادی، سارا، داوود تقوایی و شیما چهره‌ئی (1392)، «اثربخشی درمان شناختی‌رفتاری به شیوۀ گروهی بر سلامت روان زنان زندانی»، طب انتظامی، دوره 2، ش3، ص200-208. http://dx.doi.org/10.30505/2.3.8
نعیمی، لیلی و فاطمه گلشنی (1398)، «اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر خطاهای شناختی زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر»، سلامت اجتماعی، دوره 6، ش4، ص389-396. https://doi.org/10.22037/ch.v6i4.23166
واسطی، عبدالحمید (1388)، نگرش سیستمی به دین، تهران: انتشارات مؤسسۀ مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلامی.
Beck, A. T. (2005). The current state of cognitive therapy: A 40-year retrospective. Archives of General Psychiatry, 62(9), 953-959. https://doi.org/10.1001/archpsyc.62.9.953
Beck, J. S. (2005). Cognitive therapy for challenging problems: What to do when the basics don't work. Guilford Press.
Buğa, A. & Kaya, İ. (2022). “The role of cognitive distortions related academic achievement in predicting the depression, stress and anxiety levels of adolescents”. International Journal of Contemporary Educational Research, 9(1): 103-114. https://doi.org/10.33200/ijcer.1000210
Drack, M. (2009). “Ludwig von Bertalanffy's early system approach”. Systems Research and Behavioral Science: The Official Journal of the International Federation for Systems Research, 26(5): 563-572. https://doi.org/10.1002/sres.992
Ellis, A. (2005). “Why I (really) became a therapist”. Journal of Clinical Psychology, 61(8): 945-948. https://doi.org/10.1002/jclp.20166
Ewen, R. B. (2014). An introduction to theories of personality. New York: Psychology Press.
Hofmann, S. G., Asnaani, A., Vonk, I. J., Sawyer, A. T. & Fang, A. (2012). “The efficacy of cognitive behavioral therapy: A review of meta-analyses”. Cognitive therapy and research, 36: 427-440. https://doi.org/10.1007/s10608-012-9476-1
Loughran, J. J. (2004). A history and context of self-study of teaching and teacher education practices. In International handbook of self-study of teaching and teacher education practices(pp. 7-39). Dordrecht: Springer Netherlands.
Zandi, H., Amirinejhad, A., Azizifar, A., Aibod, S., Veisani, Y. & Mohamadian, F. (2021). “The effectiveness of mindfulness training on coping with stress, exam anxiety and happiness to promote health”. Journal of Education and Health Promotion, 10(1): 177. http://dx.doi.org/10.4103/jehp.jehp_616_20
