آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,568 |
| تعداد مقالات | 36,429 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,792,054 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,634,325 |
تأثیر تحولات اجتماعی بر متون فقه امامیه در دورة سلجوقیان | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| مقاله 7، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 39، شهریور 1404، صفحه 179-209 اصل مقاله (785.93 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی (داوری سریع) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2025.78145 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد صادقیان هرات1؛ حسین ایزدی* 2؛ سید علی نقی ایازی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام قم. قم، ایران. | ||
| 2استادیار دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام قم، ایران. (نویسنده مسئول) | ||
| 3استادیار پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. مشهد، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 24 مهر 1403، تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 04 شهریور 1404 | ||
| چکیده | ||
| علم فقه، بهعنوان یکی از شاخههای علوم اسلامی، بازتاب آموزههای اسلام در زمینهٔ احکام فردی و اجتماعی است و نحوهٔ پاسخگویی نخبگان فقهی به پرسشهای فردی و جمعی مسلمانان را در محدودهٔ تکالیف دینی نمایان میسازد. بیتردید این علم، تحتتأثیر تحولات اجتماعی هر عصر قرار دارد؛ چراکه در هر دوره، دگرگونیهای اجتماعی منشأ پیدایش پرسشهای نوین فقهی بودهاند که پاسخهای آنها در متون فقهی انعکاس یافته است. ازاینرو، برای دستیابی به درکی دقیق و صحیح از متون فقهی هر دوره، شناخت بستر و فضای اجتماعی حاکم بر زمان نگارش آنها امری ضروری است. این شناخت، افزون بر درک بهتر شرایط حاکم بر ذهنیت نویسنده، ما را در کشف زوایای پنهان متن، نیت مؤلف از نگارش و نیز موضوعات ناپیدای مطرحشده در اثر یاری میدهد. نوشتار حاضر در پی آن است که به این پرسش پاسخ دهد: تحولات اجتماعی عصر سلجوقیان چه تأثیری بر منابع فقهی امامیه داشتهاند و نمود این تحولات در متون فقهی آن دوره چگونه قابل ردیابی است؟ دلیل انتخاب دورهٔ سلجوقیان برای بررسی این موضوع، به تحولات اجتماعی گسترده و تأثیرگذار این عصر بازمیگردد؛ تحولاتی که نخست باعث رکود و سپس زمینهساز شکوفایی دوبارهٔ اجتهاد در فقه شیعه شدند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که این دوره یکی از مهمترین ادوار اثرگذار بر سبک نگارش متون فقهی امامیه بوده است. گرچه در این دوره با کاهش منابع فقهی مواجه هستیم؛ اما همین شرایط متشنج، بستری برای ظهور برخی نوآوریها فراهم کرد که آثار آن در قرون بعدی نیز در منابع فقهی برجای مانده است. این نوشتار میکوشد با رویکردی توصیفی - تحلیلی و بر پایهٔ منابع کتابخانهای، به بررسی این مسئله بپردازد و نقش تحولات اجتماعی را در شکلگیری دیدگاههای مؤلفان فقه امامیه و نیز تأثیر آنها بر نگارش کتب شاخص فقهی این دوره تبیین کند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تحولات دورۀ سلجوقیان؛ الکافی؛ المراسم؛ جواهر الفقه؛ السرائر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The influence of social changes on the sources of Imami jurisprudence in the Seljuk period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Sadeqian harat1؛ Hossein Izadi2؛ Alinaqi Ayazi3 | ||
| 1PhD student in history at Baqir-ul-Ulum University, Qom, Iran; | ||
| 2Assistant Professor, History Department, Baqir-ul-Ulum University, Qom, Iran. mountain.damavand@gmail.com; | ||
| 3Assistant Professor, Department of Social Sciences, Research Institute for Islamic Sciences and Culture. | ||
| چکیده [English] | ||
| The science of jurisprudence, as one of the Islamic sciences, is the result of Islamic teachings in the field of individual and social rules and the type of response of jurisprudential elites to the questions of the individual and the Islamic society within the limits of religious duties. Undoubtedly, this science is affected by social developments; Because in every era, social developments have been the starting point for many new jurisprudential questions, the answers of which have been manifested in jurisprudential writings. In such a case, it is necessary to pay attention to the knowledge of the social atmosphere of writing the sources in order to achieve a correct understanding of jurisprudence writings in each period. This issue, in addition to a better understanding of the space in which the author breathed, also leads us to discover the unknown points of the text and the author's intention in writing, as well as the presentation of some unseen issues. The problem that this text pursues is to investigate the influence of the social developments of the Seljuq period on the sources of Imamiyyah jurisprudence and how to observe the invisible issues of these developments in the jurisprudence texts of this period. The choice of the Seljuk period in the investigation of this matter also goes back to the important social developments of this era; Developments that caused stagnation and then the emergence of ijtihad in it. The findings of this study show that this period is one of the major periods that had an important impact on the type of writings of Imami jurisprudence and despite the reduction of sources, it caused some innovations due to these tensions, which left its effect on jurisprudence sources in the following centuries. This article aims to investigate this issue through a descriptive and analytical method and based on library documents, and examines the role and impact of social developments on the views of the authors of the sources of Imamiyyah jurisprudence and then the landmark jurisprudential books of this period. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Sources of Imami jurisprudence, Seljuqian, Al-Kafi, Al-Marasim, Jawahar Fiqh | ||
| اصل مقاله | ||
|
به فایل Pdf مراجعه نمایید | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 273 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 23 |
||