آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,507 |
| تعداد مقالات | 35,610 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,856,111 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,687,136 |
ظرفیت‌های فقه سیاسی برای کارآمدی نظام سیاسی | ||
| فقه و سیاست | ||
| دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7، خرداد 1402، صفحه 7-37 اصل مقاله (544.98 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/ijp.2025.71860.1074 | ||
| نویسنده | ||
| روح الله شریعتی* | ||
| عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم واندیشه | ||
| تاریخ دریافت: 22 اردیبهشت 1404، تاریخ بازنگری: 07 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 24 تیر 1404 | ||
| چکیده | ||
| هر نظام سیاسی از مبانی خاصی نشأت گرفته که که آن مبانی برخاسته از نظام فکری، زمینه‌های اجتماعی و ایدئولوژی تأسیس کنندگان آن نظام و مردمی که در شکل‌گیری آن نقش داشته‌اند و یا حاکمیت آن را پذیرفته‌اند، است. هرچه مبانی مزبور کارآمدتر باشد و ظرفیت کارآمدی بیشتری برای نظام سیاسی در خود داشته باشد، کارآمدی آن نظام سیاسی بیشتر و ماندگارتر خواهد بود. این سوال پیش می‌آید که فقه اسلام به‌عنوان مبنای نظام سیاسی اسلامی، آیا ظرفیت کارآمدسازی نظام اسلامی را دارد یا خیر؟ باید گفت اولا: لازم است خود فقه از کارآمدی برخوردار باشد و ثانیا: ظرفیت‌هایی برای کارآمدسازی نظام سیاسی در درون خود داشته باشد. ظرفیت‌هایی که به معضل‌گشایی، بن‌بست شکنی و افق‌گشایی نظام سیاسی بیانجامد. به اختصار باید گفت فقه سیاسی اسلام با وجود قواعد ساختاری و درون متنی و راه‌کارهایی متغیر و سازگار با اقتضائات زمانی و مکانی مختلف، هم خود کارآمد است و هم ظرفیت کارآمدسازی نظام سیاسی را در خود دارد. در این مقاله با عنایت به عناصر کارآمدی اعم از ایده، ساختار، رفتار و کارگزار ظرفیت‌های فقه سیاسی در گره‌گشایی از مشکلات، بن‌بست شکنی و حتی افق‌گشایی برای کارآمدی نظام سیاسی بررسی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کارآمدی؛ کارآمدی فقه؛ کارآمدی نظام سیاسی؛ ظرفیت‌های کارآمدی؛ نظام سیاسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Capacities of Political Fiqh for the Efficiency of the Political System | ||
| چکیده [English] | ||
| Every political system originates from specific foundations that are rooted in the intellectual framework, social contexts, and ideology of its founders as well as the people who have either contributed to its formation or accepted its authority. The more efficient and capacity-rich these foundations are for ensuring the effectiveness of the political system, the more sustainable and effective the system will be. This raises the question: Does Islamic fiqh (Islamic jurisprudence), as a foundational element of the Islamic political system, have the capacity to enhance the system’s efficiency? It must be stated that: first, fiqh itself must be efficient; and second, it must possess inherent capacities that can promote the efficiency of the political system—capacities that lead to problem-solving, breaking deadlocks, and opening new horizons for the system. In brief, Islamic political fiqh, with its structural and textual principles, as well as flexible and context-sensitive mechanisms, is not only efficient in itself but also has the capacity to enhance the effectiveness of the political system. This article examines the capacities of political fiqh for addressing challenges, breaking impasses, and expanding horizons for the efficiency of the political system, with attention to the elements of efficiency including ideas, structure, behavior, and agents. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Efficiency, Efficiency of Fiqh, Efficiency of the Political System, Capacity for Efficiency, Political System | ||
| مراجع | ||
|
آقابخشی، علی. (1389). فرهنگ علوم سیاسی (چاپ سوم). تهران: نشر چاپار.
انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: نشر سخن.
ایزدهی، سیدسجاد. (۱۳۹۲). نقد نگرش‌های حداقلی در فقه سیاسی (چاپ اول). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
بهجت، محمدتقی. (1386). استفتائات. قم: دفتر آیت‌الله محمدتقی بهجت.
تبریزی، جواد. (1411). ایصال الطالب الی التعلیق علی المکاسب. قم: دفتر آیت‌الله جواد تبریزی.
چیلکوت، رونالد. (1396). نظریات سیاست مقایسه‌ای (مترجم: وحید بزرگی و دیگران). تهران: نشر رسا.
شریعتی، روح الله. (1387). قواعد فقه سیاسی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
صدر، سیدمحمدباقر (1375). اقتصادنا (الطبع الاول). قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
فاضل لنکرانی، محمد. (1384). جامع المسائل (چاپ یازدهم). قم: انتشارات امیرکبیر.
قیصری، نورالله و دیگران. (1394). کارآمدی نظام جمهوری اسلامی مدلی برای سنجش، فصلنامه دانش سیاسی، 11(22).
کلینی، محمدبن یعقوب. (1401). الکافی. بیروت: دارالتعارف.
مبلغی، احمد. (1376). احکام ثابت و متغیر. کیهان اندیشه، ش 71.
مروارید، احمد. (1402). مستند و محدوده قاعده وجوب دفع افسد به فاسد، پژوهش‌‌های اصولی، شماره 37.
مشکینی اردبیلی، علی. (1371). اصطلاحات الاصول (چاپ پنجم). قم: نشر الهادی.
موسوی خمینی (امام)، سیدروح الله. (1368). صحیفه نور. تهران: سازمان مدارک انقلاب اسلامی.
نعیمیان، ذبیح الله. (1389). نظام سیاسی و راهبرد قدر مقدور، معرفت سیاسی، سال دوم، شماره اول. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 |
||