آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,553 |
| تعداد مقالات | 36,163 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,258,063 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,355,233 |
کاوشی نو در موضوع شناسی فقهی قاعده «من ملک ارضاً....» | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| مقاله 3، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 39، شهریور 1404، صفحه 1-1 | ||
| نوع مقاله: مقالات سفارشی دارالعلم | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2025.70740.2928 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی بهادری قلعه شیری* 1؛ بلال شاکری2؛ ابوالفضل ناجی فروتن3؛ جعفر فغانی بیدسوخته4 | ||
| 1مدرس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد. و دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد، ایران. (نویسنده مسئول) | ||
| 2مدرس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد و عضو هئیت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی ره. مشهد، ایران. | ||
| 3مدرس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد. مشهد ایران | ||
| 4مدرس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد، مشهد، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 07 بهمن 1403، تاریخ بازنگری: 08 شهریور 1404، تاریخ پذیرش: 11 شهریور 1404 | ||
| چکیده | ||
| قاعده فقهی «من ملک ارضاً ملک الهواء الی عنان السماء و القرار الی تخوم الارض» در آثار متقدمین و متاخرین بیان‌گر مالکیت تبعی شخص بر فضاهای فراسطحی (آسمان) و زیرسطحی (اعماق زمین) به تبع مالکیت زمین است. اطلاق این قاعده با توجه به پیشرفت‌ها و شرائط دوران معاصر با چالش‌هایی مواجه شده است و تزاحماتی بین حقوق اشخاص و اختیارات حکومت به وجود آورده است؛ چون نتیجه اطلاق قاعده شامل فضای فراسطحی و زیرسطحی ملک اشخاص می‌شود. این مسئله مورد اختلاف عقلا و دانشمندان در تعیین حد مالکیت اشخاص یا دولت‌ها بر فضاهای فراسطحی و زیرسطحی شده تا جایی که رشته‌ای در حقوق بین‌الملل را به حقوق بین‌الملل هوا و فضا اختصاص داده‌اند. چالش‌های به وجود آمده، موجب شد، ضرورت بازشناسی موضوع این قاعده روشن شود، لذا در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به بازخوانی مجدد موضوع ملکیت هوا تا عنان سماء و قرار تا اعماق زمین پرداخته، ابعاد مختلف آن از منظر فقه اسلامی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته، تأثیرات قاعده بر مسائل معاصر مانند حقوق هوافضا و منابع زیرزمینی مورد بحث قرار خواهد گرفت و نیز تلاش شده با کاوش در متون فقهی با توجه به اطلاقات و قاعده اولی و ثانوی و آرای فقهی و مبانی استخراج شده ثابت کند که مقصود از ملکیت در این قاعده، ملکیت مقیده است که در حد متعارف آن تابع ملکیت زمین است و فراتر از آن جزو انفال خواهد بود، بنابراین با ملکیت فضا و اعماق زمین توسط دولت‌ها تزاحمی ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاعده فقهی من ملک ارضا؛ مالکیت فضاهای زیرسطحی و فراسطحی؛ فضای محاذی؛ اختیارات مالک؛ مالکیت فضا و اعماق زمین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Fresh Investigation into the Jurisprudential Thematic Study of the Principle of “Man Malika Arḍan ...." | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdi Bahadori Ghaleshiri1؛ Belal Shakeri2؛ Abolfazl Najee Forotan3؛ Jaafar Faghani Bidsokhteh4 | ||
| 1RAZAVI | ||
| 2High level professor of Mashhad Seminary | ||
| 3Three-Level Student at Mashhad Seminary ;Mashhad-Iran | ||
| 4Three-Level Student at Mashhad Seminary ;Mashhad-Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The jurisprudential principle of “Man Malika Arḍan”—”Whoever owns the land, owns its airspace up to the sky’s zenith and its ground down to the earth’s boundaries”—in both earlier and later scholarly works, signifies the derivative ownership of an individual over the supra-surface spaces (airspace) and subsurface domains (the depths of the earth) by virtue of land ownership. The inclusiveness of this principle, in light of modern developments and contemporary circumstances, has encountered various challenges and has led to tensions between individual rights and governmental authority, as the exclusivity of this principle extends to both the supra-surface and sub-surface spaces of private property. This issue has become a point of contention among scholars and intellectuals regarding the extent of individual or state ownership over supra-surface and sub-surface spaces—to the extent that an entire field within international law has been dedicated to air and space law. The emerging challenges have highlighted the necessity to clearly redefine the scope of this principle. Therefore, using a descriptive-analytical approach, this study revisits the concept of ownership of the supra-surface and sub-surface spaces. Various dimensions of this issue are examined from the perspectives of Islamic jurisprudence and legal frameworks. Furthermore, the implications of this principle on contemporary issues such as aerospace law and subterranean resources are discussed. Moreover, this study attempts, through an examination of jurisprudential texts—considering the primary and secondary implications of the principle, as well as relevant juristic opinions and extracted legal norms—to demonstrate that the concept of ownership in this principle refers to restricted ownership (milkīyyah al-muqayyadah), which, within its customary limits, is subordinate to land ownership and beyond that is considered public domain (anfāl). Therefore, ownership of the airspace and subterranean depths by the state does not conflict with private ownership. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Jurisprudential Principle of ‘Man Malika Arḍan’, Ownership of the Airspace and Subterranean, Adjacent Space, The Owner’s Authority, Airspace Ownership, Subterranean Ownership | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 223 |
||