
تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,511 |
تعداد مقالات | 35,640 |
تعداد مشاهده مقاله | 14,893,088 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,709,067 |
کاوشی نو در موضوع شناسی فقهی قاعده «من ملک ارضاً....» | ||
جستارهای فقهی و اصولی | ||
مقاله 3، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 39، شهریور 1404، صفحه 1-1 | ||
نوع مقاله: مقالات سفارشی دارالعلم | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2025.70740.2928 | ||
نویسنده | ||
بلال شاکری* | ||
مدرس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد و عضو هئیت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی ره. مشهد، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 07 بهمن 1403، تاریخ بازنگری: 08 شهریور 1404، تاریخ پذیرش: 11 شهریور 1404 | ||
چکیده | ||
قاعده فقهی «من ملک ارضاً ملک الهواء الی عنان السماء و القرار الی تخوم الارض» در آثار متقدمین و متاخرین بیانگر مالکیت تبعی شخص بر فضاهای فراسطحی (آسمان) و زیرسطحی (اعماق زمین) به تبع مالکیت زمین است. اطلاق این قاعده با توجه به پیشرفتها و شرائط دوران معاصر با چالشهایی مواجه شده است و تزاحماتی بین حقوق اشخاص و اختیارات حکومت به وجود آورده است؛ چون نتیجه اطلاق قاعده شامل فضای فراسطحی و زیرسطحی ملک اشخاص میشود. این مسئله مورد اختلاف عقلا و دانشمندان در تعیین حد مالکیت اشخاص یا دولتها بر فضاهای فراسطحی و زیرسطحی شده تا جایی که رشتهای در حقوق بینالملل را به حقوق بینالملل هوا و فضا اختصاص دادهاند. چالشهای به وجود آمده، موجب شد، ضرورت بازشناسی موضوع این قاعده روشن شود، لذا در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به بازخوانی مجدد موضوع ملکیت هوا تا عنان سماء و قرار تا اعماق زمین پرداخته، ابعاد مختلف آن از منظر فقه اسلامی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته، تأثیرات قاعده بر مسائل معاصر مانند حقوق هوافضا و منابع زیرزمینی مورد بحث قرار خواهد گرفت و نیز تلاش شده با کاوش در متون فقهی با توجه به اطلاقات و قاعده اولی و ثانوی و آرای فقهی و مبانی استخراج شده ثابت کند که مقصود از ملکیت در این قاعده، ملکیت مقیده است که در حد متعارف آن تابع ملکیت زمین است و فراتر از آن جزو انفال خواهد بود، بنابراین با ملکیت فضا و اعماق زمین توسط دولتها تزاحمی ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
قاعده فقهی من ملک ارضا؛ مالکیت فضاهای زیرسطحی و فراسطحی؛ فضای محاذی؛ اختیارات مالک؛ مالکیت فضا و اعماق زمین | ||
عنوان مقاله [English] | ||
کاوشی نو در موضوع شناسی فقهی قاعده «من ملک ارضاً ملک الهواء الی عنان السماء و القرار الی تخوم الارض» | ||
نویسندگان [English] | ||
Belal Shakeri | ||
High level professor of Mashhad Seminary | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3 |