آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,534 |
| تعداد مقالات | 35,975 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,797,457 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,247,266 |
Al-Farabi’s Political Philosophy: Reconciling Platonic Ideals with Realist Perspectives on Justice and Interstate Relations | ||
| Theosophia Islamica | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: Original Article | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jti.2025.72100.1106 | ||
| نویسنده | ||
| Hamid Hassani* | ||
| Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran | ||
| تاریخ دریافت: 24 مرداد 1404، تاریخ بازنگری: 25 شهریور 1404، تاریخ پذیرش: 27 شهریور 1404 | ||
| چکیده | ||
| This study delves into Al-Farabi’s perspective on international relations, focusing on the concept of the virtuous city (al-madīna al-fāḍila) and non-virtuous cities, as articulated in his seminal works, including The Opinions of the Inhabitants of the Virtuous City, The Political Regime, and Selected Aphorisms. The research employs a textual and comparative analysis, juxtaposing Al-Farabi’s ideas with Plato’s dialogues in The Republic and The Laws, as well as Thucydides’ Melian Dialogue in The History of the Peloponnesian War. Recognized as the “Second Teacher” and the “Founder of Islamic Philosophy,” Al-Farabi draws heavily on Plato, defining the virtuous city as a just society governed by a philosopher-ruler who guides its members toward happiness and human perfection through wisdom and justice. This society is structured to enable individuals to achieve intellectual and moral excellence through education, legislation, and the cultivation of virtues such as wisdom, courage, temperance, and justice. Al-Farabi posits that the leader of the virtuous city must connect with the Active Intellect through perfected reason or divine revelation, enabling them to legislate effectively and lead society toward its ultimate goal of happiness. He envisions this leader not only as a philosopher and sage but also as a political manager capable of maintaining order and fostering societal harmony. Al-Farabi categorizes non-virtuous cities into three types—ignorant, immoral, and erring—with the domineering city (al-madīna al-taghāllubiyya) as the core of these societies, characterized by its relentless pursuit of supremacy and domination over others. Ignorant cities, in particular, are driven by the pursuit of material pleasures, wealth, honor, or domination, placing them in direct opposition to the virtuous city. By drawing on Socratic debates with Glaucon and Thrasymachus in Plato’s Republic, Callicles in Gorgias, and Thucydides’ Melian Dialogue, this study demonstrates that the beliefs of the inhabitants of ignorant cities, particularly regarding justice and domination, closely mirror the realist perspective articulated by Thucydides. In the Melian Dialogue, Thucydides argues that justice is relevant only when power is equal, and in its absence, the stronger do what they can, while the weaker must accept it. This perspective aligns with the beliefs of the inhabitants of Al-Farabi’s ignorant cities, especially the domineering city, which equates justice with supremacy and domination. Al-Farabi attributes these beliefs to a metaphysical assumption of inherent conflict among beings, where each entity or society seeks to destroy or dominate others to ensure its survival or gain benefits. Al-Farabi divides war into two categories: just and unjust. Just wars include those waged for defense against external aggression, securing legitimate rights, guiding others toward good, punishing groups whose existence harms the virtuous city, or restoring rebellious groups to their appropriate place. In contrast, unjust wars are driven by mere domination, the satisfaction of anger, or the pleasure of victory without a legitimate purpose. This study argues that, for Al-Farabi, the survival of the virtuous city in a world filled with domineering cities necessitates robust defensive capabilities. However, Al-Farabi goes beyond mere defense, proposing that the expansion of the virtuous city into a virtuous nation (al-umma al-fāḍila) and ultimately a virtuous world (al-maʿmūra al-fāḍila)—a global just order—is the prerequisite for eliminating war and achieving true happiness. This perspective reflects a synthesis of Platonic idealism and realist elements, as Al-Farabi acknowledges the competitive and domineering realities of the world while emphasizing the idealistic goals of justice and happiness. His model relies on a hierarchical societal structure, where different classes—philosophers, guardians, artisans—each play specific roles in maintaining order and achieving happiness. Contributions of the Study: Through a comparative analysis of Al-Farabi’s works with Plato’s Socratic dialogues and Thucydides’ Melian Dialogue, this research successfully extracts principles of international relations from Al-Farabi’s political philosophy. It demonstrates that the concept of the domineering city, as the core of non-virtuous cities, reflects realist perspectives akin to those of Thucydides, particularly in the assertion that justice in international relations is contingent on equal power. Unlike previous studies that primarily focused on the educational or ethical aspects of Al-Farabi’s philosophy, this research emphasizes international relations and comparisons with Thucydides, offering a novel framework for understanding the balance between Platonic idealism and realism in Al-Farabi’s thought. The study reveals that Al-Farabi not only addresses the internal dynamics of the virtuous city but also proposes a global solution to eliminate war through the expansion of a virtuous order. By thoroughly examining the concept of just war in Al-Farabi’s works, this study contributes to a deeper understanding of the interplay between justice, power, and happiness in his philosophy. Furthermore, by highlighting the domineering city as the antithesis of the virtuous city, it illustrates how Al-Farabi recognizes the realities of competition and domination while offering practical strategies for preserving and expanding the virtuous city. This research enriches the existing literature by providing an interdisciplinary perspective that bridges Islamic political philosophy with international relations theory, positioning Al-Farabi’s thought as a bridge between idealism and realism in the study of interstate relations. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| Al-Farabi؛ Virtuous City؛ Domineering City؛ Plato؛ Thusydides؛ War؛ Interstate Relations | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| فلسفه سیاسی فارابی: آشتی دادن آرمان‌های افلاطونی با دیدگاه‌های رئالیستی در باب عدالت و روابط بین‌دولتی | ||
| نویسندگان [English] | ||
| حمید حسنی | ||
| استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
| چکیده [English] | ||
| این پژوهش به بررسی دیدگاه‌های ابونصر فارابی، فیلسوف برجسته اسلامی، در باب روابط بین‌الملل با تمرکز بر مفهوم مدینه فاضله و مدینه‌های غیرفاضله می‌پردازد. روش پژوهش مبتنی بر تحلیل متنی و تطبیقی آثار کلیدی فارابی، از جمله آراء اهل المدینة الفاضلة، السیاسة المدنیة، و فصول منتزعه است که با مقایسه با دیدگاه‌های افلاطون در جمهور و قوانین و گفت‌وگوی ملیان توسیدید در تاریخ جنگ‌های پلوپونزی انجام شده است. فارابی، که به‌عنوان «معلم ثانی» و «مؤسس فلسفه اسلامی» شناخته می‌شود، تحت تأثیر عمیق افلاطون، مدینه فاضله را جامعه‌ای عادلانه تعریف می‌کند که تحت هدایت فیلسوف-حاکم به سوی سعادت و کمال انسانی حرکت می‌کند. این جامعه بر پایه عدالت و حکمت بنا شده و هدف آن فراهم آوردن شرایطی است که افراد بتوانند از طریق آموزش، قانون‌گذاری و پرورش فضایل اخلاقی به کمال فکری و اخلاقی دست یابند. فارابی معتقد است که رهبر مدینه فاضله باید فردی باشد که از طریق عقل کامل یا وحی با عقل فعال ارتباط برقرار کرده و توانایی هدایت جامعه به سوی سعادت را داشته باشد. او این رهبر را نه‌تنها یک فیلسوف و حکیم، بلکه فردی با توانایی مدیریت سیاسی و قانون‌گذاری می‌داند که با استفاده از فضایل اخلاقی و فکری، از جمله حکمت، شجاعت، اعتدال و عدالت، جامعه را به سوی هدفی متعالی هدایت می‌کند. فارابی مدینه‌های غیرفاضله را به سه دسته جاهله، فاسقه و ضاله تقسیم می‌کند. مدینه‌های جاهله به دلیل پیگیری لذات مادی، ثروت، افتخار یا سلطه، در تقابل با مدینه فاضله قرار دارند. در میان این مدینه‌ها، مدینه تغلبیه به‌عنوان هسته اصلی جوامع غیرفاضله برجسته است، زیرا ساکنان آن به دنبال برتری‌جویی و سلطه بر دیگران هستند. این پژوهش با تکیه بر گفت‌وگوهای سقراطی در آثار افلاطون، به‌ویژه مناظره با گلاکون و تراسیماخوس در جمهور و کالیکلس در گورگیاس، و همچنین گفت‌وگوی ملیان توسیدید، نشان می‌دهد که باورهای ساکنان مدینه‌های جاهله، به‌ویژه در باب عدالت و برتری، شباهت قابل‌توجهی با دیدگاه‌های رئالیستی توسیدید دارد. توسیدید در گفت‌وگوی ملیان استدلال می‌کند که عدالت تنها در شرایط برابری قدرت معنا دارد و در غیر این صورت، قوی‌تر آنچه می‌تواند انجام می‌دهد و ضعیف‌تر باید آن را بپذیرد. این دیدگاه با باورهای ساکنان مدینه‌های جاهله، به‌ویژه مدینه تغلبیه، همخوانی دارد که عدالت را به سلطه و برتری‌جویی پیوند می‌دهند. فارابی این باورها را به‌عنوان نتیجه اعتقاد به وجود نزاع ذاتی میان موجودات توصیف می‌کند، جایی که هر موجود یا جامعه‌ای برای حفظ بقا یا کسب منافع خود، به دنبال نابودی یا تسلط بر دیگری است. فارابی جنگ را به دو نوع عادلانه و ظالمانه تقسیم می‌کند. جنگ عادلانه شامل دفاع از مدینه در برابر تهاجم خارجی، کسب حقوق مشروع، هدایت دیگران به سوی خیر، تنبیه گروه‌هایی که وجودشان برای مدینه مضر است، یا بازگرداندن گروه‌های سرکش به جایگاه مناسب خود می‌شود. در مقابل، جنگ ظالمانه ناشی از برتری‌جویی صرف، ارضای خشم یا کسب لذت از پیروزی بدون هدف مشروع است. این پژوهش استدلال می‌کند که برای فارابی، بقای مدینه فاضله در جهانی پر از مدینه‌های تغلبیه نیازمند قدرت دفاعی قوی است، اما او فراتر از دفاع صرف می‌رود. فارابی معتقد است که گسترش مدینه فاضله به امت فاضله و سپس معموره فاضله، یعنی یک نظم جهانی عادلانه، پیش‌شرط حذف کامل جنگ و تحقق سعادت واقعی است. این دیدگاه ترکیبی از آرمان‌گرایی افلاطونی و عناصر رئالیستی را نشان می‌دهد، زیرا فارابی ضمن تأکید بر آرمان‌های عدالت و سعادت، واقعیت‌های جهان مملو از رقابت و سلطه را نیز به رسمیت می‌شناسد. او با تأکید بر نقش فیلسوف-حاکم و ساختار سلسله‌مراتبی جامعه، مدلی ارائه می‌دهد که در آن طبقات مختلف، از جمله فیلسوفان، نگهبانان و صنعتگران، هر یک نقش مشخصی در حفظ نظم و تحقق سعادت دارند. دستاوردهای پژوهش: این مطالعه از طریق تحلیل تطبیقی آثار فارابی با گفت‌وگوهای سقراطی افلاطون و گفت‌وگوی ملیان توسیدید، موفق به استخراج اصول روابط بین‌الملل از فلسفه سیاسی فارابی شد. این پژوهش نشان داد که مفهوم مدینه تغلبیه به‌عنوان هسته مدینه‌های غیرفاضله، بازتاب‌دهنده دیدگاه‌های رئالیستی مشابه با توسیدید است، به‌ویژه در تأکید بر اینکه عدالت در روابط بین‌الملل تنها در شرایط برابری قدرت معنا پیدا می‌کند. برخلاف مطالعات پیشین که عمدتاً بر جنبه‌های آموزشی یا اخلاقی فلسفه فارابی متمرکز بودند، این پژوهش با تأکید بر روابط بین‌الملل و مقایسه با توسیدید، چارچوبی نوین برای فهم تعادل بین آرمان‌گرایی و رئالیسم در اندیشه فارابی ارائه کرد. این مطالعه نشان داد که فارابی نه‌تنها به مسائل داخلی مدینه فاضله توجه دارد، بلکه راه‌حلی جهانی برای حذف جنگ از طریق گسترش نظم فاضله پیشنهاد می‌کند. این پژوهش با بررسی عمیق‌تر مفهوم جنگ عادلانه در آثار فارابی، به درک بهتری از پیوند میان عدالت، قدرت و سعادت در فلسفه او کمک کرد. همچنین، با برجسته کردن نقش مدینه تغلبیه به‌عنوان نقطه مقابل مدینه فاضله، این مطالعه نشان داد که چگونه فارابی با به رسمیت شناختن واقعیت‌های رقابت و سلطه، راهکارهایی عملی برای حفظ و گسترش مدینه فاضله ارائه می‌دهد. این پژوهش با ارائه یک دیدگاه میان‌رشته‌ای، که فلسفه سیاسی اسلامی را با نظریه روابط بین‌الملل پیوند می‌دهد، به غنای ادبیات موجود در این حوزه کمک کرده و نشان داده است که اندیشه فارابی می‌تواند به‌عنوان پلی بین آرمان‌گرایی و رئالیسم در نظریه روابط بین‌الملل عمل کند. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| فارابی, مدینه فاضله, مدینه تغلبیه, افلاطون, توسیدید, جنگ, روابط بین دولتی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 35 |
||