آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,530 |
| تعداد مقالات | 35,882 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,482,372 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,082,746 |
ماهیت ازدواج سفید و امکان‌سنجی انطباق آن با نکاح معاطاتی بارویکرد به قرآن و سنت | ||
| مطالعات علوم قرآن | ||
| دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 23، مهر 1404، صفحه 64-101 اصل مقاله (2.66 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2025.70599.1347 | ||
| نویسندگان | ||
| محبوبه پدیدار* 1؛ محمدصادق یوسفی مقدم2 | ||
| 1موسسه عالی معصومیه خواهران | ||
| 2استاد تمام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 05 دی 1403، تاریخ بازنگری: 17 فروردین 1404، تاریخ پذیرش: 19 خرداد 1404 | ||
| چکیده | ||
| در فقه اسلامی ازدوج به دائم و موقت تقسیم شده است. در این زمان ازدواج دیگری به نام ازدواج سفید (cohabitation)، رایج شده است که به معنای هم‌باشی در مدت زمان نامعلوم بین دوجنس مخالف بدون رعایت اصول خانوادگی و اجتماعی است. این نوع ازدواج تقلید از فرهنگ غربی است که برخی در جامعه اسلامی به آن مبتلا شده‌اند. علل پیدایش این ازدواج در غرب، افزون بر حذف شرایط مردسالاری، کاهش مالیات از افراد مجرد و برگرداندن مالکیت به زنان و موارد دیگر است. ضرورت دارد که ضمن بررسی ماهیت این نوع ازدواج، دیدگاه اسلام درباره آن تبیین گردد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی، پس از بیان مفاهیم ازدواج، هم‌باشی و نکاح معاطاتی، به ماهیت ازدواج سفید و امکان انطباق ازدواج سفید با نکاح معاطاتی با تأکید بر آیات قرآن و سنت پرداخته و ثابت کرده است که ازدواج سفید نه تنها با فرهنگ اسلامی ایرانی، قوانین اسلامی جاری در ایران و ازدواج دائم و موقت منطبق نیست، بلکه با نکاح معاطاتی و شرایط اولیه آن نیز سازگاری ندارد؛ ازاین‌رو امکان تطبیق و تایید قرآن و سنت و به تبع فتوای فقیهان بر این نوع ازدواج میسر نخواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ روایات؛ ازدواج سفید؛ فقه اسلامی؛ نکاح معاطاتی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Nature of Cohabitation (“White Marriage”) and the Feasibility of Its Compatibility with Contractual Marriage (Nikah Mu‘atat) with Reference to the Quran and Sunnah | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahboobeh padidar1؛ Mohammad Sadiq Yousefi Moghadam2 | ||
| 1Masumiyeh Sisteran Higher Institute | ||
| 2full professor | ||
| چکیده [English] | ||
| From the perspective of Islam and the verses of the Holy Quran, marriage is the cornerstone of family formation, the only legitimate means of satisfying sexual instincts, the foundation for emotional stability, and the guarantor of human continuity. It represents a middle path between monasticism and unrestrained sexual freedom. In Islamic jurisprudence, according to the school of Ahl al-Bayt, marriage (nikah) is classified into permanent marriage (‘aqd da’im) and temporary marriage (mut‘a). In contemporary times, a new form of marriage known as white marriage (cohabitation) has emerged and gained popularity. This practice refers to a man and woman living together for an indefinite period without adhering to family principles or social norms. White marriage is a product of Western attitudes toward women and the family, arising from the weakening of the family institution in the West. The feminist theorist Simone de Beauvoir, in her influential book The Second Sex, identifies the root of women’s oppression in their sexual relationship with men and views womanhood as the result of gender stereotypes. Her famous statement, “One is not born, but rather becomes, a woman” (De Beauvoir, 2003, Vol. 2, p. 13), underscores this idea. According to her, marriage strips women of their independence and hinders their creative potential, preventing them from attaining the same level of autonomy as men. She strongly defended bodily autonomy, abortion rights, and methods of reproduction independent of men. Based on such views, feminists advocate for the unconditional fulfillment of natural desires, particularly sexual needs, and reject the family as the best framework for satisfying them. For them, the biological function of the family reinforces patriarchal conditions (Farahmand, 2006, pp. 85–115). Consequently, in Western schools of thought, marriage is treated as a private and personal relationship. When a man and woman decide to live together solely for personal reasons, under one roof, without official registration, legal recognition, or any binding commitment to remain together, this arrangement is referred to as white marriage. Living together without formal marriage has become a common lifestyle in the West, where women have lost their true status and are treated like commodities, contributing to the spread of sexual deviations. The rise of this type of relationship in the West has been attributed to several factors, including the rejection of patriarchal conditions, tax reductions for single individuals, and the restoration of property rights to women. The main question of this study is whether white marriage is legitimate and acceptable according to Islam (as derived from Quranic verses and narrations) and Islamic law. If nikah mu‘atat (contractual marriage through mutual conduct without explicit verbal formula) is valid, can white marriage be considered a form of it? In light of Quranic verses and prophetic traditions, what is the legal and spiritual nature of nikah mu‘atat? The hypothesis of this research is that white marriage is neither a valid form of nikah mu‘atat nor an independent legal contract. Therefore, it lacks both religious and legal legitimacy. If sexual intercourse occurs between the man and woman in such a relationship, it constitutes an unlawful (illicit) act. This study seeks to examine the nature and reality of white marriage and its possible connection to nikah mu‘atat based on the Quran and Sunnah, while presenting supplementary arguments to complete the discussion and clarify the status of this practice according to Quranic and hadith-based evidence. Employing a descriptive-analytical method, the article first defines the concepts of marriage, cohabitation, and nikah mu‘atat. It then explores the essence of white marriage and assesses the possibility of its alignment with nikah mu‘atat, emphasizing Quranic verses and traditions. The findings demonstrate that white marriage is incompatible with Islamic-Iranian culture, current Islamic laws in Iran, and the established forms of permanent and temporary marriage. Moreover, it does not meet the foundational conditions of nikah mu‘atat. Therefore, it cannot be validated or supported by the Quran, Sunnah, or the fatwas of Islamic jurists. The conclusion of this article is that white marriage and cohabitation cannot be considered a form of marital union because the essential elements required for a lawful and religious marriage—even for nikah mu‘atat—are absent. Rather, such cohabitation typically serves as a temporary arrangement to escape economic or psychological difficulties or, at best, as a preliminary stage of acquaintance prior to formal marriage. Therefore, white marriage and cohabitation are neither legally nor religiously recognized as marriage and fail to satisfy the requirements of nikah mu‘atat. The novelty of this research lies in its attention to relevant Quranic verses and its integration of ayat al-ahkam (legal verses of the Quran) in analyzing this contemporary social phenomenon. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Holy Quran, Hadith, white marriage, Islamic jurisprudence, Nikah Mu‘atat | ||
| مراجع | ||
|
آزاد ارمکی، تقی؛ شریفی ساعی، محمدحسین؛ ایثاری، مریم؛ طالبی، سحر. (1391). هم خانگی؛ پیدایش شکل‌های جدید خانواده در تهران. جامعه پژوهی فرهنگی. سال سوم، ش1، صص43-78.
آزاد ارمکی، تقی؛ شریفی ساعی، محمدحسین؛ ایثاری، مریم؛ طالبی، سحر. (1390). سنخ‌شناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران. جامعه پژوهی فرهنگی. سال دوم، ش2، صص 1-34.
ابن عطیه اندلسى، عبدالحق بن غالب. (1422ق). المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز (ج2). بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (ج2، 15). بیروت: دارالفکر.
اراکی، محسن. (1386). زندگی مشترک زن و مرد بدون عقد ازدواج. مجله فقه اهل بیت. شماره 51، صص88 -95.
انصاری، مرتضی. (1415ق). کتاب النکاح. قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
بحرانی، یوسف. (1405ق). حدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره (ج23). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
بلاغى نجفى، محمدجواد. (1420ق). آلاء الرحمن فى تفسیر القرآن (ج2). قم: بنیاد بعثت.
پورفرهادی، پریسا. (1393). علل گسترش پدیده خانواده سفید در کلان شهر تهران در سال‌های 93-1392. پایان نامه کارشناسی ارشد. گرایش حقوق جزا.
جبلی عاملی، زین‌الدین بن علی. (1413ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام (ج3، 7، 8). قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
جبلی عاملی، زین‌الدین بن علی. (بی‌تا)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (ج5). قم: منشورات المدرسه الرضویه.
جریری، عبدالرحمن. (1419ق). الفقه على المذاهب الأربعة و الغروی، مذهب أهل البیت^ (ج4). بیروت: دارالثقلین.
جوهری، اسماعیل بن حماد. (1410ق). الصحاح-تاج اللغه وصحاح العربیه (ج1). بیروت: دارالقلم الملایین.
حرّ عاملی، محمدبن الحسن. (1409ق). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه (ج14، 20، 18، 21). قم: مؤسسه آل‌البیت.
حسینی واسطی زبیدی، محمد مرتضی. (1414ق). تاج العروس من جواهرالقاموس (ج4، 10). بیروت: دارالفکر.
حسینی ادیانی، سیدابوالحسن. (1382). نکاح معاطاتی. مقالات و بررسی‌ها. شماره 74 صص 103 – 130.
حلی، حسن بن یوسف. (1387). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
حلی، حسن بن یوسف. (1413ق). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه (ج7). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
حلی، حسن بن یوسف. (1414ق). تذکره الفقها (ج2، 7). قم: موسسه آل‌البیت.
حلی، محمد بن منصور. (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی (ج2). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
حلی، جعفربن حسن. (1408ق). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خمینی، روح الله. (1379). کتاب البیع (ج1). قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، روح الله. (1386). تحریر الوسیله (ج4). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
خوانساری، احمد. (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع (ج4، چاپ دوم). قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خویی ، ابوالقاسم. (1418ق)، موسوعه الامام الخوئی (ج33). قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخوئی.
خویی ، ابوالقاسم. (بی‌تا). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال (ج10، 12). بی‌جا: بی‌نا.
داودی لیمونی، سعید؛ خاضعی‌نیا، الهام. (1401). تحلیل مستندات قرآنی حرمت ازدواج سفید. قرآن‌پژوهی. سال اول، شماره4، صص 107-123.
دوبووار، سیمین. (1382). جنس دوم (مترجم: قاسم صنعوی، ج2). تهران: توس.
دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغت نامه دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: دارالعلم.
زحیلى وهبة بن مصطفى. (1418ق). التفسیر المنیر فى العقیدة و الشریعة و المنهج (ج4). بیروت: دار الفکر المعاصر.
شبیری زنجانی، سیدموسی. (1402). کتاب نکاح (ج9). قم: انتشارات مرکز فقهی امام محمدباقر.
سنگلچی، محمد. (1347). ضوابط و قواعد معاملات (چاپ چهارم)، تهران: حیدری.
صادقی تهرانی، محمد. (1375). رساله توضیح المسائل نوین. تهران: جامعه علوم القرآن.
صدوق، محمدبن علی. (1413ق). من لا یحضره الفقیه (ج3، 4، چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (بی‌تا). المیزان فی تفسیرالقرآن (ج5). بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
طباطبایی، علی بن محمد. (1418ق). ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل (ج8، 11). قم: مؤسسه آل‌البیت.
طوسی، محمدبن حسن. (بی‌تا). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. قم: انتشارات قدس محمدی.
طوسی، محمدبن حسن. (1407ق). تهذیب الاحکام (ج7، چاپ چهارم). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
طوسی، محمدبن حسن. (بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
فاضل لنکرانى، محمد. (1421ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة النکاح. قم: مرکز فقهى ائمه اطهار ^.
فاضل هندی، محمدبن حسن. (1416ق). کشف اللثام والابهام عن قواعد الاحکام (ج7). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
فتح‌الله، احمد. (1415ق). معجم الفاظ فقه الجعفری. بی‌جا: بی‌نا.
فخررازی، محمدبن عمر(بی‌تا)، التفسیرالکبیر، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
فرهمند، مریم؛ بختیاری آمنه. (1385). «واگردهای فمینستی در ازدواج». مطالعات راهبردی زنان. شماره31. صص85 -115.
فرهنگ آکسفورد
فیض کاشانی، ملامحسن. (1415ق). الوافی (ج21، 22). اصفهان: مرکز التحقیقات الدینیة والعلمیة فی مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی×.
فیومی، احمدبن‌محمد. (بی‌تا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: منشورات دارالرضی.
قاسم‌زاده، مرتضی، و همکاران. (1393). تفسیر قانون مدنی. (چاپ ششم). تهران: سمت.
قائمی، علی. (1378). تشکیل خانواده در اسلام (چاپ دهم). تهران: امیری.
کاتوزیان، ناصر. (1378). حقوق مدنی خانواده (چاپ پنجم). تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.
کاتوزیان، ناصر. (1378). حقوق مدنی دوره عقود معین(1). (چاپ هفتم). تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.
کرکی، علی بن الحسین. (1408ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد (ج12). قم: مؤسسة آل‌البیت.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی (ج5). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
گیدنز، آنتونی. (1386). جامعه‌شناسی (مترجم: منوچهر صبوری). تهران: نشر نی.
محقق داماد، سیدمصطفی. (بی‌تا). بررسی فقهی حقوق خانواده-نکاح و انحلال آن. قم: بی‌نا.
مشیرزاده، حمیرا. (1390). از جنبش تا نظریه اجتماعی تاریخ دوقرن فمنیسم. تهران:کتاب شمس.
مصطفوی، حسن. (1402ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (ج4، 12). تهران: مرکز الکتاب للترجمه و النشر.
مکارم شیرازی، ناصر. (1424ق). کتاب النکاح (ج1). قم: مدرسه امام علی بن ابی‌طالب×.
نجفی، محمدبن حسن. (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (ج2، 29، 30، 31). بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
نراقی، احمد بن محمد. (1415ق). مستند الشیعه فی احکام الشریعه (ج16). مشهد: موسسه آل البیت^ لاحیاء الثرات. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 37 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 27 |
||