آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,521 |
| تعداد مقالات | 35,773 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,162,549 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,860,735 |
بررسی واژگانی ترجمه کریم زمانی از قرآن کریم (با تکیه بر نظریه سطح معنایی-لغوی گارسس) | ||
| مطالعات علوم قرآن | ||
| دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 23، مهر 1404، صفحه 102-132 اصل مقاله (2.26 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2025.69932.1330 | ||
| نویسنده | ||
| ابراهیم فلاح* | ||
| گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ساری، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 29 شهریور 1403، تاریخ بازنگری: 17 فروردین 1404، تاریخ پذیرش: 21 شهریور 1404 | ||
| چکیده | ||
| ارزیابی کیفیت ترجمه در متون مقدس از جمله قرآن و حدیث جهت صیانت از آنها، ضرورت دارد و از اهمیت بالایی برخوردار است. در میان الگوهای ارزیابی کیفیت، ترجمه الگوی گارسس به‌طور قابل توجهی از سایر مدل‌های پیشنهادی برای نقد واژگانی ترجمه قرآن جامع‌تر است. پژوهش حاضر در نظر دارد تا انتخاب‌های واژگانی ترجمه کریم زمانی از قرآن کریم را براساس الگوی گارسس در سطح معنایی- لغوی، مورد نقد و بررسی قرار دهد. اساس این ارزیابی پاسخ به این پرسش است که میزان تطابق ترجمه کریم زمانی با روش گارسس در سطح معنایی-لغوی تا چه حد بوده است؟ مهمترین یافته‌های این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده، بیانگر آن است که واژگان ترجمه زمانی از منظر مؤلفه‌های نظریه گارسس، قابل نقد و بررسی است، به‌گونه‌ای که این ترجمه هم توضیحی - و هم توضیح تفسیری و واژگانی- است و یا موارد زیادی از معادل‌سازی - معادل مرسوم و غیرمرسوم - و قبض و بسط نحوی و انتقال-ابهام را در خود دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ نظریه گارسس؛ سطح معنایی- لغوی؛ انتخاب واژگانی؛ زمانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Lexical Analysis of Karim Zamani’s Translation of the Holy Quran (based on Garces’ Semantic-lexical Level Theory) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ebrahim fallah | ||
| Associate professor of Arabic language and literature, Islamic Azad University, sari branch, sari, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The continuous evolutionary process and movement of Quran translation not only demonstrate the importance of translation but also represents an undeniable necessity. This growing trend—rightly referred to as “the springtime of Quran translation”—cannot advance without critical evaluations of previous translations, particularly through the frameworks and theories of modern linguistics. Among the most significant linguistic theories for assessing translation quality is the translation critique model introduced by Carmen Garcés in 1944, which was designed to evaluate the qualitative level of translations and to conduct a qualitative analysis of literary translated texts. Considering the undeniable importance of Quran translation, the present study, drawing on Garcés’ model, seeks to critique and evaluate the lexical choices made by Karim Zamani in his translation of the Quran. Zamani’s translation was selected because of his particular emphasis on lexical selection throughout the translation process. Although some reviews of Zamani’s translation exist, no specialized and systematic study grounded in linguistics and based on Garcés’ model has previously been conducted. Garcés’ model is organized into four levels—semantic-lexical, syntactic-morphological, discoursal-functional, and stylistic-pragmatic. Among these, the semantic-lexical level, which focuses specifically on the evaluation of translated vocabulary, is the focus of this study and is well suited to the nature of the selected translation. The key research question is: To what extent does Karim Zamani’s translation correspond to Garcés’ method at the semantic-lexical level? It should be noted that the application of the other three levels lies beyond the scope of this paper and requires separate studies due to their breadth. Regarding Zamani’s translation and the application of Garcés’ model in critiquing it, no prior research has been carried out. The only related study is a non-linguistic critique by Nadali Ashuri Taluki, published in two parts in Tarjoman-e Vahy (Issues 19 and 20, 2015–2016). Thus, the present work constitutes the first independent study to evaluate the quality of Zamani’s translation based on Garcés’ model at the semantic-lexical level. This research employs a descriptive-analytical and library-based method. Its main findings are as follows: Carmen Garcés’ proposed model at the semantic-lexical level is well-suited for critiquing Karim Zamani’s translation of the Quran because the translator, during the translation process, employs strategies such as adaptation, explanation and interpretation of vocabulary, and selection of equivalents, while also engaging in lexical expansion and reduction and conveying ambiguity. In terms of explaining and interpreting vocabulary, Zamani’s translation includes numerous instances of explanatory and detailed additions. These detailed explanations are generally observable in three forms: (a) explanations related to the reasons for choosing a particular word, (b) parenthetical or interpretive notes, and (c) supplementary clarifications within the translation text itself. Therefore, Zamani’s translation can be characterized as both an explanatory and interpretive translation. The use of multiple cultural or common equivalents is one of the notable aspects of Zamani’s translation. The translator has both invented new words and employed archaic Persian terms, some of which are familiar while others are uncommon. Lexical expansion and reduction in Zamani’s translation often involve the omission of sentence elements, nominalization, the transformation of passive constructions into active ones, and verb deletion. Changes in Arabic syntactic structures are also observable at the lexical level, with structures such as the absolute object (maf‘ul mutlaq) contributing to lexical expansion and reduction. In dealing with lexical ambiguity in polysemous words, Zamani often chooses a literal translation, which preserves the source word in the target text. Regarding the general versus the specific (or vice versa), specific Arabic terms in Zamani’s translation are sometimes rendered more generally. In terms of adaptation, Zamani clarifies the meaning of the verses by selecting the closest corresponding sense in the target language. Zamani’s translation is a combination of translation and interpretation. It is a valuable and distinguished work, ranking among the top ten contemporary Persian translations of the Quran. Minor shortcomings exist, which is natural in a project of such magnitude. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Quran, Garces’ theory, semantic-lexical level, lexical choice, Zamani | ||
| مراجع | ||
|
اندلسی، ابوحیان. (1420ق). البحر المحیط فی التفسیر (ج7). بیروت: دارلفکر.
بابازاده اقدم، عسگر؛ تک تبار فیروزجائی، حسین؛ نامداری، ابراهیم؛ مهدی پور، فاطمه. (1399). بررسی واژگانی ترجمه‌های حداد عادل، معزی و انصاریان در آیاتی از جزء 29 و 30 قرآن کریم با تکیه بر نظریه سطح معنایی-لغوی گارسس، دو فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، 7(13). صص1-32.
بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم. (1377). قرآن ناطق. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
تفلیسی، حبیش بن ابراهیم. (1378). وجوه قرآن (به اهتمام مهدی محقق). تهران: دانشگاه تهران.
جواهری، سیدمحمدحسین. (1389). درسنامه ترجمه، اصول مبانی ترجمه قرآن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
راغب اصفهانی، حسین. (1430ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
رحیمی خویگانی، محمد. (1396). نقد واژگانی ترجمه موسوی گرمارودی از قرآن کریم (با تکیه بر سطح معنایی-لغوی گارسس)، دو فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، 4(7). صص69-94.
رشیدی، ناصر؛ فرزانه، شهین. (1389). ارزیابی و مقایسه ترجمه‌های فارسی رمان انگلیسی شاهزاده و گدا، اثر مارک تواین براساس الگوی گارسس(1994). فصلنامه زبان‌پژوهی 2(3). صص 57-105.
زمانی، کریم. (1389). ترجمه روشنگر قرآن کریم. تهران: نشر نامک.
صیادانی، علی و همکاران. (1396). تحلیل محتوایی و آماری مقاله‌ی دو فصلنامه نقد ادب معاصر عربی چاپ دانشگاه یزد»، مجله نقد ادب معاصر عربی، 8(16). صص 161-141.
طیب حسینی، سیدمحمود. (1392). درآمدی بر دانش مفردات قرآن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
طیبی، اکرم. (1386). بررسی فرایند اسمی شدگی در ترجمه اولین زن و مرد مترجم فارسی قرآن مجید. مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 220، صص 916-901.
عاشوری تلوکی، نادعلی. (1395). بررسی ترجمه قرآن کریم استاد کریم زمانی. مجله ترجمان وحی. 19(39)، صص 17-46.
متقی‌زاده، عیسی؛ نقی‌زاده، سیدعلاء. (1396). ارزیابی ترجمه متون ادبی فارسی به عربی، براساس مدل کارمن گارسس (پیام رهبر انقلاب به مناسبت موسم حج 1395 برای نمونه)، پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 7(16)، صص 193-169.
مختاری اردکانی، محمدعلی. (1376). چارچوبی نظری برای ارزیابی ترجمه، مجله مترجم، شماره 25، صص 58-50.
معروف، یحیی. (1380). فن ترجمه، اصول نظری و علمی ترجمه از عربی به فارسی و فارسی به عربی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
موسوی گرمارودی، علی. (1383). ترجمه قرآن. تهران: نشر قدیانی.
نظری، یوسف. (1395). وجوه ابهام یا ایهام نحوی در زبان عربی و تأثیر آن بر ترجمه قرآن کریم، پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 6(15)، صص 88-64.
نیازی، شهریار. قاسمی اصل، زینب. (1397). الگوهای ارزیابی ترجمه (با تکیه بر زبان عربی). چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
نیومارک، پیتر. (2006م). الجامع فی الترجمه. ترجمه و إعداد: أ. د. حسن غزالهه. بیروت: دارو مکتبه الهلال،
نیومارک، پیتر. (1372). دوره آموزش فنون ترجمه، تز: منصور فهیم و سعید سبزیان. تهران: رهنما.
Garcess. C. V. A. methodological proposal for the assessment of translated literary works. Bael. 40. Pp 77-101. (1994m). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1 |
||