آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,539 |
| تعداد مقالات | 36,009 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,889,031 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,270,141 |
نگاهی به فقه حکومتی در آثار امام خمینی | ||
| فقه و سیاست | ||
| دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8، مهر 1402، صفحه 32-52 اصل مقاله (1.45 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/ijp.2025.72220.1080 | ||
| نویسنده | ||
| سیف اله صرامی* | ||
| دانشیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 09 تیر 1404، تاریخ بازنگری: 11 تیر 1404، تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1404 | ||
| چکیده | ||
| شاخص اصلی و محوری فقه، در آثار فقیه دقیق‌النظر و بلندآوازه، معمار نظام جمهوری اسلامی، حضرت آیت‌الله العظمی امام سیدروح‌الله موسوی خمینی(ره)، حکومتی بودن است که از آن به فقه حکومتی یاد می‌شود. ضرورت پرداختن به فقه حکومتی در آثار امام خمینی(ره)، از آن‌روست که فقه ایشان دستمایه اصلی اسلامی بودن نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است و هرگونه کاوش در فقه گران‌سنگ ایشان، کاوش و روشنگری در پایه‌های این نظام را نتیجه می‌دهد. نتایج تحقیق، اولا، در معنا و ماهیت فقه حکومتی و انطباق آن بر فقه در آثار ایشان است. ثانیا، در بررسی مبانی فقه حکومتی، چهار مبنای آمیختگی دین و سیاست، نقش محوری حکومت در سعادت فردی و جمعی انسان، حکومت‌محوری اهداف فقه و حکومت‌محوری احکام فقه، مطرح و در آثار آن فقیه گرانمایه تطبیق داده شد. ثالثا، در حوزه آثار کلی و اصولی فقه حکومتی و نیز، فتاوای فقهی ایشان، هر یک، سه مسئله مطرح و مورد تحلیل و نتیجه‌گیری قرار گرفت. در حوزه آثار کلی، خطابات قانونیه، حکومتی بودن قاعده لاضرر و اولی بودن احکام حکومتی در نظرگاه ایشان، از آثار عمده حکومتی بودن فقه ایشان است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام خمینی(ره)؛ فقه حکومتی؛ فقه سیاسی؛ دین و سیاست؛ اهداف فقه؛ احکام حکومتی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination of Governmental Jurisprudence in the Works of Imam Khomeini | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyfollah Sarrami | ||
| Associate Professor, Research Institute for Islamic Culture and Thought, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The main and central characteristic of jurisprudence in the works of the prominent and insightful jurist, the architect of the Islamic Republic of Iran, Grand Ayatollah Imam Ruhollah Mousavi Khomeini, is its governmental nature, referred to as governmental jurisprudence (Fiqh). The necessity of dealing with governmental jurisprudence in Imam Khomeini’s works lies in the fact that his jurisprudence serves as the foundation of the Islamic character of the Islamic Republic of Iran, and any inquiry into his valuable jurisprudence results in clarifying the foundations of this system. The findings of this study, first, examine the meaning and essence of governmental jurisprudence and its correspondence with jurisprudence in his works. Second, in analyzing the foundations of governmental jurisprudence, four principles are identified: the interconnection of religion and politics, the central role of government in individual and collective human prosperity, the government-centeredness of jurisprudential objectives, and the government-centeredness of jurisprudential rulings—all reflected in his writings. Third, within both his general jurisprudential works and his specific fatwas, three issues are analyzed and concluded. In the domain of general works, khitabat qanuniyya (general legal addresses), the governmental dimension of the la darar rule, and the primacy of governmental rulings in his perspective stand out as major aspects of the governmental nature of his jurisprudence. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imam Khomeini, governmental jurisprudence, political jurisprudence, religion and politics, objectives of jurisprudence, governmental rulings | ||
| مراجع | ||
|
آراسته‌فر، محمد. (1370). نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی اجتماعی. تهران: نشر گستره.
آشوری، داریوش. (1370). دانشنامه سیاسی. تهران: نشر مروارید.
ابوالحمد، عبدالحمید. (1380). مبانی سیاست (چاپ هشتم). تهران: انتشارات توس.
بیرو، آلن. (1375). فرهنگ علوم اجتماعی (مترجم: باقر ساروخانی) تهران: انتشارات کیهان.
بهسودی، سیدسرور. (1417ق). مصباح الأصول (تقریر بحث آیت‌الله العظمی السید ابوالقاسم الخوئی). قم. مکتبةالداوری.
حائری، شیخ محمدحسین. (1404ق). الفصول الغرویة. قم: داراحیاء العلوم الاسلامیه .
خمینی(امام)، سیدروح‌الله. (1385ق). الرسائل. قم. اسماعیلیان.
خمینی(امام)، سیدروح‌الله. (۱۳۸۹). صحیفه امام. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&.
خمینی(امام)، سیدروح‌الله. (۱۳۷۰). صحیفه نور. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
خمینی(امام)، سیدروح‌الله. (1379). کتاب البیع. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی&.
خمینی(امام)، سیدروح‌الله. (1373). مناهج الوصول الی علم الاصول. قم. مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام الخمینی&.
خمینی(امام)، سیدروح‌الله. (1379). ولایت فقیه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&.
رازی، محمدتقی. (1420ق). هدایه المسترشدین. قم. جماعة المدرسین.
سبحانی، جعفر. (1367). تهذیب الأصول. (تقریراً لبحث آیةالله العظمى السیدروح الله الموسوی الخمینی). قم: انتشارات دارالفکر.
صاحب معالم (ابن شهید الثانی)، حسن بن زین الدین. (1378). معالم الاصول (با حواشی سلطان العلما). قم: انتشارات قدس.
صدوق، محمد بن علی بن بابویه. (1378ق). عیون اخبار الرضا×. تهران: نشر جهان.
صرامی، سیف الله. (1380). احکام حکومتی و مصلحت. تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام.
طلوعی، محمود. (1372). فرهنگ جامع سیاسی. تهران: نشر علم.
علی بابایی، غلامرضا. (1369). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: نشر ویسی.
عمید زنجانی، عباسعلی. (1367). فقه سیاسی. تهران: انتشارات امیر کبیر.
مشکینی اردبیلی، علی. (1374). اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها. قم: نشر الهادی.
منتظری، حسینعلی. (1362). البدر الزاهر فی صلاة الجمعه و المسافر (تقریراً لما افادة آیة الله العظمی حاج آقا حسین بروجردی طباطبایی). قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
موسوی قزوینی، سیدعلی. (1422ق). تعلیقة على معالم الأصول قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
میرزای قمی، ابوالقاسم. (1430ق). القوانین المحکمه. قم: احیاء الکتب الاسلامیه.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 14 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16 |
||