آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,576 |
| تعداد مقالات | 36,643 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,931,374 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,700,262 |
تحلیل انتقادی دیدگاه استاد مطهری در باب ارتباط حقهای طبیعی و احکام فقهی | ||
| آیین حکمت | ||
| دوره 17، شماره 2، تیر 1404، صفحه 107-124 اصل مقاله (1.94 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/pwq.2025.73006.1252 | ||
| نویسندگان | ||
| مصطفی صادقیان1؛ احمد واعظی* 2 | ||
| 1گروه فلسفه حقوق، دانشکده فلسفه و اخلاق، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، قم، ایران. | ||
| 2أستاذ، قسم الفلسفة وعلم الکلام الإسلامی، جامعة باقر العلوم، قم، إیران | ||
| تاریخ دریافت: 05 مهر 1404، تاریخ بازنگری: 22 مهر 1404، تاریخ پذیرش: 28 مهر 1404 | ||
| چکیده | ||
| حقوق طبیعی درجهان غرب ادوار متفاوتی اعم از سکولار و دینی را پشتسر گذاشته، اما در جهان اسلام کمتر بدان پرداخته شده است. استاد مطهری یکی از معدود فلاسفه و فقهای مسلمان است که به صراحت به مسئله حقوق طبیعی پرداخته و در آثارش به صورت دقیق به بحثهای هستیشناختی و معرفتشناختی حقوق طبیعی میپردازد. تحقیق پیشرو با هدف بررسی دیدگاه استاد مطهری در باب ارتباط حقهای طبیعی و احکام فقهی انجام شده و سوال اصلی پژوهش این است که ترابط حقهای طبیعی با احکام فقهی چگونه است؟ روش تحقیق براساس مطالعات توصیفی - تحلیلی و یافتن ترابط حقهای طبیعی و احکام فقهی است. در نگاه استاد مطهری بىتوجهى به منزلت عقل و فلسفه احکام باعث شده تا فلسفه اجتماعىاسلام رشد نکند و فقهى غیرمتناسب با سایر اصول و فلسفه اجتماعى اسلام پدید آید. انتقاد شهید مطهری به فقیهان ناوارد بوده و از آنجا که ایشان براساس مبنایی محکم که همان قصور عقل از دریافت مناطات احکام است، به نفی و طرد عقل از ساحت استنباط پرداخته است. پس مادامی که وجه مذکور پاسخ داده نشود، وجهی برای تمسّک به احکام عقل در فرایند استنباط باقی نمیماند. تاکید همزمان بر عقلگرایی و قطعگرایی در حوزه استنباط ناممکن بوده و در این حوزه امکانسنجی اعتبار و حجّیت ظنون عقلیه قابل مطالعه و ارزیابی است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| حقوق طبیعی؛ اصل غایی؛ تناظر حق و تکلیف؛ ظنون نقلی؛ ظنون عقلی؛ مرتضی مطهری؛ احکام فقهی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Critical Analysis of Master Motahari's Viewpoint Regarding the Relationship between Natural Rights and Jurisprudential Rulings | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mostafa Sadeghian1؛ Ahmad Vaezi2 | ||
| 1Ph.D., Department of Philosophy of Law, Faculty of Philosophy and Ethics, Baqir al-Olum University, Qom, Iran | ||
| 2Professor, Department of Philosophy and Islamic Theology, Baqir al-Olum University, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Natural rights in the Western world have passed through different eras, including secular and religious ones, but have been less addressed in the Islamic world. Master Motahari is one of the few Muslim philosophers and jurists who has explicitly addressed the issue of natural rights and, in his works, meticulously engages in the ontological and epistemological discussions of natural rights. The upcoming research has been conducted with the aim of investigating Master Motahari's viewpoint regarding the relationship between natural rights and jurisprudential rulings, and the main question of the research is: What is the correlation between natural rights and jurisprudential rulings? The research method is based on descriptive-analytical studies and finding the correlation between natural rights and jurisprudential rulings. in Master Motahari's view, inattention to the status of reason and the philosophy of rulings has caused the social philosophy of Islam not to grow, and a jurisprudence disproportionate to other principles and the social philosophy of Islam to emerge. Martyr Motahari's criticism of jurists is invalid, because they have rejected and excluded reason from the realm of deduction based on a firm foundation, which is the insufficiency of reason to grasp the criteria of rulings. Therefore, as long as the aforementioned point is not answered, there remains no basis for resorting to rational rulings in the process of deduction. Simultaneous emphasis on rationalism and certainty in the field of deduction is impossible, and in this field, the feasibility of the validity and authority of rational conjectures is open to study and evaluation. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Natural rights, Teleological principle, Correspondence of right and duty, Transmitted conjectures, Rational conjectures, Morteza Motahari, Jurisprudential rulings | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
نهج البلاغه.
ترابی، احمد (1388). حق بودن و حق داشتن. پژوهشهای قرآنی، 25(3).
حلّی، جعفر بن حسن (1982م). شرایعالاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. بنیاد معارف اسلامی.
صدوق، کمالالدین محمّد بن علی (1395ق). من لا یحضره الفقیه. قم: انتشارات جامعه مدرسین.
طباطبایی، سید محمدحسین (1390). اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: انتشارات صدرا.
کاتوزیان، ناصر (1374). قواعد عمومی قراردادها. انتشارات شرکت سهامی، ج1.
کاتوزیان، ناصر (1394). فلسفه حقوق. تهران: گنج دانش.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407). کافی. محقق و مصحح: غفاری. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
مطهری، مرتضی (1370). مجموعه آثار. صدرا، نوبت چاپ دوم.
مطهری، مرتضی (1374/ الف). اسلام و مقتضیات زمان. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1374/ ب). پاسخ های استاد بر نقدهایی بر کتاب مسئله حجاب. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1378). تکامل اجتماعی. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1379). ختم نبوت. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1385). بررسى اجمالى مبانى اقتصاد اسلامى. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1387). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1390). بیست گفتار. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1395). مسأله ربا به ضمیمه بیمه. تهران: صدرا.
نبویان، محمود (1388). حق و چهار پرسش بنیادین. قم: موسسه امام خمینی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 102 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16 |
||