آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,534 |
| تعداد مقالات | 35,975 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,797,459 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,247,266 |
نسبت دین و مدرنیته: شاخص‌های اساسی و جهت تمدنی | ||
| اسلام و مطالعات اجتماعی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jiss.2025.70484.2113 | ||
| نویسندگان | ||
| حمیده سادات حسینی روحانی* ؛ مهدی حسین‌زاده یزدی | ||
| علوم اجتماعی اسلامی/ دانشکده علوم اجتماعی/ دانشگاه تهران/ تهران/ ایران | ||
| تاریخ دریافت: 19 آذر 1403، تاریخ بازنگری: 28 اردیبهشت 1404، تاریخ پذیرش: 28 مهر 1404 | ||
| چکیده | ||
| بسیاری از اندیشمندان متقدم دوران مدرن از حیث توصیفی جهت تمدنی مدرنیته را در فاصله‌گیری مستمر بشر از دین تا محو نهایی آن پیش‌بینی می‌کردند و از حیث هنجاری، بر لزوم جایگزینی مرجعیت خرد خودبنیاد و دانش تجربی با مرجعیت دین تأکید داشتند. با آغاز دوران پسامدرن یا مدرنیته متأخر، هرچند خردگرایی و علم‌گرایی دوره قبل با انتقاد مواجه شد، اما مرجعیت امیال انسانی و آزادی انسان از هرآن‌چه محدودیت تلقی می‌کردند، به عنوان جایگزین مناسب و لازم همه مرجعیت‌های پیشین مورد تجویز قرار گرفت. بنابراین، مدرنیته از ابتدا، از حیث شاخص‌های اساسی در تقابلی آشکار با دین بوده و منجر به تقویت سکولاریسم شده‌است؛ اما از حیث جهت تمدنی، وضعیت متفاوت است. سکولارشدن مورد انتظار متأثر از مدرنیته، بنا بود همه ابعاد زندگی بشری اعم از لایه‌های نهادی، زندگی فردی و حتی لایه آگاهی را تحت‌الشعاع خود قرار دهد؛ اما از نیمه سده بیستم، شاهد ظهور و اوج‌گیری جنبش‌هایی دینی بودیم که هریک بسته به دامنه خود، از سطح آگاهی تا سطح نهادی و اجتماعی – سیاسی زندگی بشر را متأثر می‌نمودند. بررسی عوامل موثر در این تغییر جهت، نیاز به طراحی نظریه‌های نوینی که قادر به تبیین متفاوتی از جایگاه دین در زندگی بشر باشند را ضروری می‌نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دین؛ مدرنیته؛ سکولاریسم؛ انقلاب اسلامی؛ فطرت | ||
| موضوعات | ||
| تمرکز محتوایی بر مباحث فرهنگی و اجتماعی معطوف به حوزه دین؛ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The relationship between religion and modernity: basic indicators and civilization direction | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hamideh Sadat Hoseini Rohani؛ Mahdi Hoseinzadeh Yazdi | ||
| Islamic Social Sciences/ Social Sciences/ Tehran University/ Tehran/ Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Many early modern thinkers, from a descriptive perspective, predicted that modernity's civilizational trajectory would involve humanity’s continuous distancing from religion until its eventual disappearance. From a normative standpoint, they emphasized the necessity of replacing the authority of religion with autonomous reason and empirical knowledge. With the advent of the postmodern or late modernity era, although the rationalism and scientism of the preceding period were criticized, the authority of human desires and the liberation of individuals from all limitations were promoted as the replacement for previous forms of authority. Thus, modernity has been in opposition to religion in terms of its core indicators, leading to the strengthening of secularism. However, the civilizational trajectory tells a different story. The secularization anticipated as an outcome of modernity was expected to encompass all aspects of human life, including institutional structures, individual life, and layers of consciousness. Yet, since the mid-20th century, we have witnessed the rise of religious movements, each influencing human life to varying degrees, from consciousness to institutional and socio-political dimensions. Examining the factors contributing to this shift necessitates the development of new theories offering a distinct explanation of religion's place in human life. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Religion, Modernity, Secularism, Islamic Revolution, Innate Nature | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 19 |
||