آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,536 |
| تعداد مقالات | 35,996 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,879,532 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,268,692 |
ماهیت وخاستگاه دیدگاه آیت‌اللّه خامنه‌ای درخصوص سلاح‌های هسته‌ای | ||
| علوم سیاسی | ||
| دوره 28، شماره 2 - شماره پیاپی 110، تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2025.71697.2990 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد حسین پورامینی* ؛ سید سجاد ایزدهی | ||
| پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 07 اردیبهشت 1404، تاریخ بازنگری: 12 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 10 آبان 1404 | ||
| چکیده | ||
| آیت‌اللّه العظمی خامنه‌ای در30 بهمن‌ماه 1388 فتوای تاریخی خود را در خصوص منع تولید و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای که ریشه در فقه اصیل شیعی دارد، ارائه نمودند و سپس در پیام خویش به نخستین کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه در 28 فروردین 1389، ساخت و بهره‌گیری از سلاح هسته‌ای را به طور مطلق حرام و ممنوع دانستند و همین حکم را به سایر سلاح‌های کشتار جمعی نیز تسری دادند. فتوای مزبور هرچند از سوی بسیاری از مجامع بین‌المللی و مراجع فقهی مورد استقبال قرار گرفت؛ اما برخی محافل سیاست‌گذار و تصمیم‌ساز غربی، دانسته یا ندانسته این فتوا را حکمی حکومتی دانسته که از روی مصلحت یا تقیه صادر شده است؛ آنان با بیان اینکه این‌گونه از احکام موقت و تغییرپذیر می‌باشد، عملاً در کار‌ایی عملی آن تردید نمودند. این امر را باید در غرض‌ورزی یا عدم شناخت آنان از ماهیت این دیدگاه آیت‌اللّه خامنه‌ای در خصوص سلاح‌های هسته‌ای جستجو نمود؛ چراکه با خلط ویژگی‌های احکام حکومتی و احکام ثانوی همچون تقیه، احکام این دو نوع حکم را بر فتوا بار نموده‌اند. این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی، ماهیت و خاستگاه این فتوا را بررسی کرده و با استناد به منابع فقهی به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا این فتوا یک حکم ثانوی موقتی، یک حکم حکومتی مبتنی بر مصلحت، یا یک فتوای شرعی دائمی است؟ نتایج تحقیق نشان می‌دهد؛ از آنجایی که این دیدگاه توسط یک فقیه جامع‌الشرایط که در جایگاه مرجعیت مسلمین و رهبری جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و بر اساس اسناد و ادلۀ معتبر شرعی (اعم از عقل، نص و یا قواعد شرعی معین) صادر شده و به تعبیر دیگر در مکانیسم اجتهادی شکل گرفته است ، نظر ایشان را باید یک فتوای فقهی با تمامی آثار و لوازم آن همچون دائمی بودن و گسترۀ وسیع داشتن به شمار آورد و نمی‌توان آن را حکمی تقیه‌ای یا مصلحتی به شمار آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| : فتوای هسته‌ای؛ فقه امامیه؛ احکام ثانویه؛ احکام حکومتی؛ اضطرار؛ تقیه؛ مصلحت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Nature and Origins of Ayatollah Khamenei’s View on Nuclear Weapons | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hossein Pouramini؛ Sayed Sajjad Izdehi | ||
| Research Institute for Islamic Culture and Thought | ||
| چکیده [English] | ||
| On February 18, 2010 (30 Bahman 1388), Grand Ayatollah Khamenei issued his historic fatwa prohibiting the production and use of nuclear weapons, rooted in authentic Shiite jurisprudence. Later, in his message to the First International Conference on Nuclear Disarmament and Non-Proliferation on April 17, 2010 (28 Farvardin 1389), he explicitly declared the development and use of nuclear weapons as absolutely forbidden (haram) and extended this ruling to all weapons of mass destruction. Although this fatwa was welcomed by many international institutions and religious authorities, some Western policymakers and decision-makers—whether deliberately or unknowingly—portrayed it as a governmental decree (hokm-e hokoumati) issued out of expediency (maslahat) or dissimulation (taqiyya). By claiming that such rulings are temporary and subject to change, they cast doubt on its practical enforceability. This misinterpretation stems either from bias or a lack of understanding of Ayatollah Khamenei’s stance on nuclear weapons, as they conflate the characteristics of governmental decrees and secondary rulings (ahkam-e thanawi), such as taqiyya, and incorrectly apply them to this fatwa. This article, using an analytical-descriptive methodology, examines the nature and origin of this fatwa and, by referencing jurisprudential sources, answers the question: Is this fatwa a temporary secondary ruling, a governmental decree based on expediency, or a permanent religious edict? The findings indicate that since this ruling was issued by a fully qualified jurist (faqih-e jame’ al-shara’it) who holds the position of Marja’iyya (religious authority) for Muslims and the leadership of the Islamic Republic of Iran—and is based on valid religious evidence (including reason, scriptural texts, and established jurisprudential principles)—it must be regarded as a jurisprudential fatwa (fatwa-ye shar’i) with all its implications, such as permanence and universal applicability. Thus, it cannot be considered a ruling based on taqiyya or expediency. Keywords: Nuclear fatwa, Shia jurisprudence, secondary rulings, governmental rulings, necessity, taqiya, expediency. . | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| : Nuclear fatwa, Shia jurisprudence, secondary rulings, governmental rulings, necessity, taqiya, expediency | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 11 |
||