آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,536 |
| تعداد مقالات | 35,996 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,879,396 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,268,685 |
سرمایه‌های مادی و مدیریتی استقلال دولت اسلامی ؛ از علم خودبنیاد تا دیپلماسی امتی | ||
| علوم سیاسی | ||
| دوره 28، شماره 2 - شماره پیاپی 110، تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2025.71982.3004 | ||
| نویسنده | ||
| هادی شجاعی* | ||
| عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) | ||
| تاریخ دریافت: 05 خرداد 1404، تاریخ بازنگری: 13 مرداد 1404، تاریخ پذیرش: 10 آبان 1404 | ||
| چکیده | ||
| در شرایط چالش‌برانگیز نظام بین‌الملل که قدرت‌های بزرگ جهانی با ابزارهای پیچیده‌ای همچون تحریم‌های چندجانبه، جنگ‌های ترکیبی، عملیات روانی و دیپلماسی هژمونیک به تحدید حاکمیت دولت‌های مستقل می‌پردازند، مسئله استقلال به یکی از چالش‌های راهبردی در نظریه‌پردازی سیاسی اسلامی تبدیل شده است. بسیاری از دولت‌های اسلامی با وجود برخورداری از منابع مادی قابل‌توجه، همچنان در معرض وابستگی‌های ساختاری به نظام سلطه هستند؛ این امر بیش از هر چیز به فقدان یک چارچوب نظری منسجم و بومی برای تبیین و تحقق استقلال بازمی‌گردد. از این منظر، بررسی مدل‌های نظری مبتنی بر حکمت اسلامی و آراء حکیمان سیاسی معاصر می‌تواند خلأ موجود را پر کرده و پاسخی معرفتی به این مسئله بنیادین ارائه دهد. این پژوهش با روش تحلیل مفهومی–توصیفی، آراء حکیمان سیاسی معاصر همچون امام خمینی (ره)، شهید مطهری و آیت‌الله جوادی آملی را بررسی کرده و به این پرسش محوری می‌پردازد که: سرمایه‌های مادی و مدیریتی چگونه می‌توانند زیرساخت‌های استقلال دولت اسلامی را در نظم جهانی معاصر تضمین نمایند؟ یافته‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌های مادی، به‌منزله زیرساخت‌های عینی و ملموس استقلال دولت اسلامی، در سه محور کلیدی قابل شناسایی‌اند: نخست، اقتدار علمی خودبنیاد که به معنای توسعه دانش و فناوری بر مبنای منابع درون‌زا و استقلال علمی از جریان‌های علمی وابسته به قدرت‌های سلطه‌گر است. دوم، قدرت دفاعی امنیت‌آفرین که بر توانایی‌های بازدارنده در برابر تهدیدات بیرونی تأکید دارد. سوم، اقتصاد بازدارنده مقاومتی که به‌عنوان نظامی اقتصادی متکی بر توانمندی‌های ملی، در برابر فشارهای بیرونی همچون تحریم‌ها و جنگ‌های اقتصادی ایستادگی می‌کند و استقلال معیشتی، تولیدی و ارزی کشور را تضمین می‌نماید. در مقابل، سرمایه‌های مدیریتی شامل حکمرانی حکیمانه (با تأکید بر مشروعیت قدسی و عقلانیت دینی)، حکمرانی مشارکتی (با تکیه بر سرمایه اجتماعی و مسئولیت‌پذیری عمومی) و دیپلماسی امتی (به‌عنوان ابزار وحدت‌ساز و شبکه‌ساز جهانی) هستند که این بنیان‌ها را فعال و بهینه‌سازی می‌کنند. دستاورد نهایی پژوهش، ارائه الگویی نظام‌مند و دیالکتیکی است که هم‌پیوندی سرمایه‌های مادی و مدیریتی را به‌مثابه دو رکن مکمل استقلال دولت اسلامی معرفی می‌کند؛ الگویی که نه‌تنها در سطح نظری قابل تبیین است، بلکه ظرفیت بالایی برای سیاست‌گذاری‌های کلان در مواجهه با نظام سلطه جهانی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سرمایه مادی؛ سرمایه مدیریتی؛ استقلال؛ دولت اسلامی؛ حکمت سیاسی معاصر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Material and Managerial Resources of Islamic State Independence; From Self-sustained Science to Diplomatic Leverage | ||
| نویسندگان [English] | ||
| hadi shojaei | ||
| Imam Khomeini Educational and Research Institute | ||
| چکیده [English] | ||
| In the challenging conditions of the international system, where major global powers employ complex tools such as multilateral sanctions, hybrid wars, psychological operations, and hegemonic diplomacy to undermine the sovereignty of independent states, the issue of independence has become one of the strategic challenges in Islamic political theory. Many Islamic states, despite possessing significant material resources, remain structurally dependent on the hegemony system; this situation is primarily attributed to the lack of a cohesive and indigenous theoretical framework for articulating and realizing independence. From this perspective, examining theoretical models based on Islamic wisdom and the thoughts of contemporary political thinkers can fill the existing gap and provide an intellectual response to this foundational issue. This research, using a conceptual-descriptive analysis, explores the views of contemporary political sages such as Imam Khomeini, Martyr Motahhari, and Ayatollah Jawadi Amoli, addressing the central question: "How can material and managerial resources guarantee the infrastructure of Islamic state independence in the contemporary global order?" The findings indicate that material resources, as the objective and tangible foundations of Islamic state independence, can be identified in three key areas: first, self-sustained scientific authority, which refers to the development of knowledge and technology based on endogenous resources and the scientific independence from the dependency of hegemonic powers. Second, security-enhancing defensive power, which emphasizes deterrent capabilities against external threats. Third, a resistant deterrent economy, characterized as an economic system reliant on national capabilities, which withstands external pressures such as sanctions and economic warfare, thereby guaranteeing the country’s livelihood, production, and currency independence. On the managerial side, the resources include wise governance (with an emphasis on sacred legitimacy and religious rationality), participatory governance (relying on social capital and public accountability), and diplomatic leverage (as a tool for global unity and networking), which activate and optimize these foundations. The ultimate outcome of the research is the presentation of a systematic and dialectical model that introduces the interconnection of material and managerial resources as two complementary pillars of Islamic state independence; a model that is not only theoretically explicable but also possesses substantial potential for macro-level policymaking in confronting the global hegemony system. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Material Resource, Managerial Resource, Independence, Islamic State, Contemporary Political Wisdom | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 10 |
||