آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,559 |
| تعداد مقالات | 36,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,366,315 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,413,690 |
تحلیل روش استنباط فقهی در مواجهه با مسایل نظام اقتصادی | ||
| روش شناسی علوم اسلامی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/mis.2025.71705.1063 | ||
| نویسنده | ||
| محمدعلی فراهانی فرد* | ||
| موسسه عالی فقه و علوم اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 23 خرداد 1404، تاریخ بازنگری: 12 آبان 1404، تاریخ پذیرش: 13 آبان 1404 | ||
| چکیده | ||
| پژوهش فقهی در مسائل نظام اقتصادی نیازمند روشی برآمده از دستگاه اجتهادی فقه و همچنین متناسب با موضوع نظام اقتصادی است. عدم توجه به این دو موجب خروج پژوهش‌های فقهی از روش اجتهادی و ابتلاء به اموری مانند قیاس و استحسان؛ و یا موجب عدم تناسب با مسائل نظام اقتصادی و حذف این مسائل از بررسی فقهی می‌گردد. بر اساس نتایج مقاله، نظام اقتصادی مجموعه‌ای هماهنگ از اهداف، اصول، روابط و الگوهای مطلوب، قواعد کلی و قوانین جزئی است. ترکیب اقتضائات این موضوع با ساختار دستگاه معرفتی فقه، روش استنباط حکم مسائل نظام اقتصادی را در چهار مرحله سامان می‌دهد: 1)ارزیابی موضوع خارجی و صورت‌بندی مسأله در چارچوب اجمالی نظام اقتصادی؛ 2)استنباط وضعیت مطلوب هر مسأله بر اساس گام‌های منطقی استنباط احکام نظام اقتصادی شامل بررسی ادله اختصاصی هر مرتبه، بررسی ادله توسعه و تضییق هر مرتبه، استنباط و شناسایی قواعد فقهی از راه اصطیاد قواعد از ادله خاص و جزئی، تطبیق مراتب بالاتر بر پایین‌تر، استفاده از روش ملازمات، مطالعه و شناسایی ناسازگاری‌های احتمالی میان مراتب، شناسایی تزاحمات خارجی و اولویت‌های شارع در هر مرتبه، و شناسایی اصول عملی اختصاصی در هر مرتبه؛ 3)ارزیابی تفصیلی وضعیت موجود بر اساس ضوابط وضعیت مطلوب؛ 4) ارائه راهکار برای رسیدن به وضعیت مطلوب. نوآوری مقاله در تفکیک مراتب ثبوتی جعل احکام نظام اقتصادی(از اهداف تا احکام جزئی) و تبیین روش اجتهادی رفت‌وبرگشتی میان این مراتب با استفاده از ظرفیت ابزارهای فقهی متعارف است؛ نتیجه مراحل مذکور، بازشناسی هشت نوع ضابطه فقهی در مسائل نظام اقتصادی است که باید توسط فقیه بیان گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نظام اقتصادی؛ مسائل؛ استنباط ذومراتب؛ اصول فقه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| analysis of jurisprudential inference method for economic system issues | ||
| نویسندگان [English] | ||
| محمدعلی فراهانی فرد | ||
| Mfos | ||
| چکیده [English] | ||
| Jurisprudential research on economic system issues requires a method derived from the framework of jurisprudential ijtihad while being tailored to the subject of the economic system. Neglecting these two aspects leads either to a departure from the valid method of jurisprudential ijtihad, resulting in errors such as analogy (qiyas) or preference (istihsan), or to a lack of compatibility with economic system issues, consequently excluding them from jurisprudential analysis. According to the article’s findings, the economic system is a coherent set of economic objectives, principles, desirable relationships and patterns, general rules, and specific laws. Integrating the requirements of this subject with the structure of the jurisprudential knowledge system organizes the method of deducing rulings for economic system issues into four stages: 1) Evaluating the external subject and formulating the issue within the general framework of the economic system; 2) Deducing the ideal state of each issue based on the logical steps of deriving economic system rulings, including examining specific evidence for each level, analyzing evidence for expansion or restriction of each level, deducing and identifying jurisprudential rules through extracting rules from specific and detailed evidence, applying higher levels to lower ones, employing the method of concomitants, studying and identifying potential inconsistencies among levels, recognizing external conflicts and the priorities of the Lawgiver at each level, and identifying specific practical principles for each level; 3) Detailed evaluation of the current state based on the criteria of the ideal state; 4) Proposing solutions to achieve the ideal state. The article’s innovation lies in distinguishing the affirmative levels of establishing economic system rulings (from objectives to specific rulings) and elucidating a dynamic, back-and-forth jurisprudential method among these levels using conventional jurisprudential tools. The result of these stages is the identification of eight types of jurisprudential criteria for economic system issues. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Economic system, problems, inference of principles, principles of jurisprudence | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 25 |
||