آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,541 |
| تعداد مقالات | 36,044 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,952,846 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,283,571 |
عدالت در اندیشه افلاطون و امام علی(ع): از نظم عقلانی تا قسط الهی | ||
| سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی | ||
| دوره 11، شماره 20، فروردین 1404، صفحه 7-20 اصل مقاله (367.67 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/csa.2025.72822.1222 | ||
| نویسنده | ||
| محمد محمودپور* | ||
| دانشیار گروه جغرافیای تاریخی، بنیاد دایره المعارف اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 24 تیر 1404، تاریخ بازنگری: 18 شهریور 1404، تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1404 | ||
| چکیده | ||
| عدالت مفهومی بنیادین در سنت‌های فلسفی و دینی است و در میان فیلسوفان یونانی و متفکران اسلامی جایگاه ویژه‌ای داشته است. افلاطون عدالت را در قالب نظم عقلانی نفس و جامعه تبیین می‌کند، در حالی‌که امام علی(ع) آن را رکن دیانت و قوام جامعه می‌داند. پرسش اصلی این پژوهش آن است که عدالت در اندیشه این دو متفکر چگونه تعریف و مبناگذاری شده و چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی در کارکرد آن وجود دارد. اگرچه مبانی هستی‌شناختی و معرفتی این دو دیدگاه متفاوت است، اما هر دو بر نظم طبیعی، جایگاه شایسته افراد و ساختار جامعه تأکید دارند و عدالت را شرط ضروری قوام جامعه می‌دانند. این مقاله با رویکردی تطبیقی، به بررسی وجوه اشتراک و افتراق عدالت در اندیشه این دو متفکر می‌پردازد. از منظر افلاطون، عدالت هماهنگی قوای سه‌گانه نفس (خرد، شهوت و اراده) و کارکردهای طبقات جامعه است. امام علی(ع)، در مقابل، عدالت را نه‌تنها فضیلتی فردی، بلکه غایتی الهی می‌داند که باید در ساحت سیاست، اقتصاد و اجتماع محقق شود. مقاله حاضر با تحلیل متون اصلی چون «جمهوری» افلاطون و «نهج‌البلاغه» امام علی(ع)، ابعاد مفهومی، معرفتی و کارکردی عدالت را بررسی کرده و نشان می‌دهد که عدالت در اندیشه امام علی(ع)، ریشه در وحی دارد و غایت آن قرب الهی است، در حالی‌که در فلسفه افلاطونی، غایت عدالت، رسیدن به نفسِ متعادل است و غایت آن حصول تعادل در اجتماع و تشکیل آرمان‌شهر زمینی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| افلاطون؛ امام علی(ع)؛ عدالت؛ عقل؛ فضیلت؛ قسط؛ نظم؛ وحی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Justice in the Thought of Plato and Imam Ali (AS): From Rational Order to Divine Equity | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad mahmoudpour | ||
| Associate Professor, Department of Historical Geography, Foundation of Islamic Encyclopedia | ||
| چکیده [English] | ||
| Justice is a fundamental concept in both philosophical and religious traditions, holding a special place among Greek philosophers and Islamic thinkers. Plato explains justice within the framework of the rational order of the soul and society, while Imam Ali (AS) regards it as the pillar of faith and the foundation of society. The main question of this research is: How is justice defined and grounded in the thought of these two thinkers, and what are the similarities and differences in its function? Although the ontological and epistemological foundations of the two perspectives differ, both emphasize natural order, the appropriate place for individuals, and the structure of society, considering justice an essential condition for the stability of society. This article adopts a comparative approach to examine the commonalities and differences in the concept of justice in the thoughts of these two thinkers. From Plato's perspective, justice is the harmony of the three parts of the soul (Reason, Appetite, and Spirit) and the proper functioning of the classes within society. Imam Ali (AS), in contrast, considers justice not merely an individual virtue but a Divine objective that must be realized in the realms of politics, economics, and society. By analyzing primary texts such as Plato's Republic and Imam Ali's Nahj al-Balagha, this article investigates the conceptual, epistemological, and functional dimensions of justice. It demonstrates that justice in the thought of Imam Ali (AS) is rooted in revelation and its ultimate goal is proximity to God (Qurb Ilāhī), whereas in Platonic philosophy, the goal of justice is to achieve a balanced soul and its ultimate purpose is the establishment of equilibrium in society and the formation of an earthly ideal state (Utopia). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Plato, Imam Ali (AS), Justice, Reason, Virtue, Equity (Kist), Order, Revelation (Waḥy) | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 |
||