آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,548 |
| تعداد مقالات | 36,106 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,052,711 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,311,099 |
تحلیل حکم فقهی حجاب استایل و تفاوت آن با زینت و تبرج | ||
| فقه | ||
| دوره 32، شماره 123، آبان 1404، صفحه 136-162 اصل مقاله (1.25 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2025.71615.2922 | ||
| نویسنده | ||
| هادی خوشنودی* | ||
| استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق، دانشکده شهید محلاتی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 30 فروردین 1404، تاریخ بازنگری: 05 مهر 1404، تاریخ پذیرش: 04 آبان 1404 | ||
| چکیده | ||
| پوشش زنان همواره یکی از مسائل چالش‌برانگیز در طول تاریخ بوده است که از فرهنگ‌ها و جوامع مختلف تأثیر گرفته و مفاهیمی متفاوت به خود گرفته است. این چالش‌ها تا زمان معاصر ادامه یافته‌اند، بویژه با ظهور مفاهیم نوینی نظیر «حجاب استایل» که در جامعه امروز مطرح شده و بحث‌های فراوانی را پیرامون نقش و معنای حجاب برانگیخته است. پرسش تحقیق آن است که حکم فقهی حجاب استایل چیست؟ برخی افراد و جریان‌ها نسبت به این نوع پوشش انتقاداتی وارد کرده‌اند؛ نه صرفاً به‌خاطر تفاوت‌های ظاهری آن با الگوی سنتی حجاب، بلکه به‌دلیل آنکه معتقدند این سبک پوشش در عمل موجب کمرنگ شدن مرزهای شرعی و فرهنگی حجاب شده و با روح حیا و وقار دینی فاصله گرفته است. در مقابل، گروهی همچنان از این سبک دفاع می‌کنند و آن را جلوه‌ای نوین از هویت زن مسلمان می‌دانند. تبرّج و زینت، هرچند از نظر مفهومی با یکدیگر ارتباط دارند، اما از منظر فقهی دو مقوله متمایز به‌شمار رفته و تبرّج، نوعی کاربرد خاص از زینت است که در آن جلوه‌گری و خودنمایی موجب جلب توجه نامناسب و تحریک‌آمیز در فضای اجتماعی می‌شود. پژوهش حاضر با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و به روش توصیفی تحلیلی نشان می‌دهد که حجاب استایل با وجود پوشاندن تمام بدن، به دلیل جلب توجه و نمایش خود در برابر دیگران، نگاه نامحرم را به سمت فرد متمایل می‌کند. هرچند «حجاب استایل» در ظاهر نوعی پوشش اسلامی تلقی شود لکن به‌سبب ماهیت مدگرایانه و انگیزه‌های نمایشی نهفته، نمی‌تواند هدف غایی حجاب را محقق کند و آثار خاصی را در سطح فردی و اجتماعی به‌دنبال دارد. یافته‌ها نشان داد که «حجاب استایل» صرفاً تنوعی مشروع در پوشش نیست که بتوان آن را در چارچوب مد یا زینت متعادل تعریف کرد؛ بلکه در بسیاری موارد، به سبب برجسته‌سازی ظاهر و جلب توجه، از مصادیق تطبیقی آشکار کردن زینت‌های باطن است و مشمول نهی شارع مقدس می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حجاب استایل؛ حجاب شرعی؛ زینت و تبرج؛ پوشش اسلامی؛ الگوی حجاب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Jurisprudential Analysis of Hijab Style and Its Difference from adornment and Tabarruj | ||
| نویسندگان [English] | ||
| hadi khoshnodi | ||
| Assistant Professor, Department of Fiqh and Foundations of Law, Shahid Mahallati Faculty, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Women’s clothing has always been one of the most controversial issues throughout history, influenced by various cultures and societies, and has taken on different meanings. These challenges have continued into the modern era, especially with the emergence of new concepts such as “hijab style,” which has sparked widespread discussions about the role and meaning of hijab in contemporary society. The main question of this research is: What is the jurisprudential ruling on hijab style? Some individuals and groups have criticized this form of covering—not merely because of its external differences from the traditional model of hijab, but because they believe it weakens the religious and cultural boundaries of modesty and distances women from the spirit of haya (modesty) and religious dignity. On the other hand, some continue to defend this style, considering it a modern expression of Muslim women’s identity. Although tabarruj (immodest display) and zinah (adornment) are conceptually related, they are distinct categories in jurisprudence. Tabarruj represents a specific form of zinah in which self-display attracts improper attention and provokes desire in social contexts. Using a descriptive-analytical method and library sources, this study demonstrates that while hijab style covers the entire body, it draws attention and gaze due to its display-oriented nature. Although it may outwardly appear as an Islamic covering, its fashion-oriented essence and performative motivations prevent it from achieving the ultimate goal of hijab and entail particular personal and social consequences. The findings show that hijab style is not merely a legitimate variation of dress that can be defined within the bounds of moderate adornment; rather, in many cases, by emphasizing appearance and attracting attention, it constitutes a practical manifestation of revealing inner adornments and thus falls under the prohibition of Islamic law. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hijab style, Islamic hijab, adornment and tabarruj, Islamic covering, hijab model | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم
آذرنوش، آذرتاش. (1382). فرهنگ معاصر عربی فارسی. تهران: نشر نی.
ابن بابویه، محمدبن علی. (1363). خصال. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن عاشور، محمدطاهر. (1420ق). التحریر والتنویر (ج18). بیروت: نشر نو.
ابن عربی، محمد. (1408ق). احکام القرآن (ج3). بیروت: دارالجیل.
ابن فارس، احمد. (1404). معجم مقایس اللغه (ج1). قم: دفترتبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
ابن قدامه، عبدالله. (بی‌تا). المغنی (ج7). بیروت: دارالکتاب العربی.
ابن‌منظور، محمد . (1414ق). لسان‌العرب (ج1، 2، 13). بیروت: دار‌إحیاء التراث العلمی.
احصائی، ابن ابی جمهور. (1403). عوالی الئالی (ج1). قم: مطبع سیدالشهداء.
احمدی جلفایی، حمید. (1385). احکام حجاب و عفت در گلستان مرجعیت. قم: انتشارات زائر. اردبیلی، احمد. (بی‌تا). زبدة البیان فى أحکام القرآن (ج1). تهران: کتابفروشى.
بغوی، حسین. (1403). معالم التنزیل فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفه.
بخارایی، احمد؛ رفیعی، ملکه. (1395). زنان وگرایش به مد، مجله زن در توسعه و سیاست، دوره14، شماره 3، صص309-328.
ثعلبی، احمد. (1422ق). الکشف والبیان (ج8). .بیروت: داراحیا التراث العربی.
جصاص، احمد. (1405ق). احکام القرآن. بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
حرانی، ابن شعبه. (1393). تحف العقول. قم: دارالحدیث.
حرعاملی، محمدبن حسن. (1387). وسائل الشیعه (ج20). قم: دارالحدیث.
حسینی جرجانی، ابوالفتوح. (1404). آیات الاحکام (ج2، 3). تهران: انتشارات نوید.
حق شناس، علی محمد؛ سامعی، حسین؛ انتخابی، نرگس. (1386). فرهنگ معاصر هزاره انگلیسی-فارسی. تهران: موسسه فرهنگ معاصر.
حکیم، سیدمحسن. (1969م). مستمسک العرو ه الوثقی (ج1، 14). بیروت: دارالإحیاء التراث العربی.
حلی، حسن بن یوسف. (1410ق). تحریرالاحکام (ج1). مشهد: موسسه آل البیت.
حیدری، حلیمه. (1394). تبرج و مصادیق آن با تأکیدی بر تفاسیر فقهی، مجله مطالعات پژوهشی زنان با رویکرد اسلامی، 2(2)، صص79-95.
خامنه‌ای، سیدعلی (بی‌تا). رساله آموزشی درس 75، باب پوشش ، www.leader.ir
خمینی، سیدروح الله. (1366). رساله توضیح المسائل. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
خسروی مهدیه. (22/07/1402). نقدی بر پدیده حجاب استایل، برگرفته از سایت ایرنا، www.irna.ir کد خبر85257636
خوئی، سیدابوالقاسم. (1418ق). التنقیح فی شرح العروه الوثقی (ج32). قم: موسسه احیاء الاثارالامام الخوئی.
خواجه نوری، بیژن؛ روحانی، علی؛ هاشمی، سمیه. (1391). گرایش به حجاب و سبک‌های متفاوت زندگی، مجله جامعه شناسی کاربردی، 23(47)، صص141-166.
دیلمی، حسن بن محمد. (1395). ارشادالقلوب (ج1). قم: دارالحدیث.
زبیدی،مرتضی. (1414ق). تاج العروس. (ج3، 8، 10). بیروت: دارالفکر.
زحیلی، وهبه. (1409ق). الفقه الاسلامی و ادلته (ج7). دمشق: دارالفکر.
زهرایی، محمدرضا. (1402). حجاب استایل؛ تهدید یا فرصت. مجله پیام زن، 32(360)، صص35-37.
سایت مشرق. (23/06/1402.). موج‌سواری حجاب استایل‌ها از معلوم آباد به سوی ناکجاآباد. www.mashreghnews.ir. کد خبر 1526409.
سایت همشهری آنلاین، سایت خبری روزنامه همشهری (2/10/1402). مراقب محجبه‌های پرزرق و برق باشید. www.hamshahrionline.ir
شاطبی، ابراهیم بن موسی. (بی‌تا). المواقفات فی أصول الشریعة (ج3). بیروت: دار المعرفة.
شهیدثانی، زین الدین. (1410ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (ج7). قم: داوری.
طباطبایی یزدی، سیدکاظم. (1423ق). العروه الوثقی (ج2، 5). قم: مؤسسه نشر اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج5، 16). قم: دفترانتشارات اسلامی.
طبرسی، فضل بن حسن. (1408ق). مجمع البیان (ج8). بیروت: دارالمعرفه.
طبرسی، فضل بن حسن. (1386). مکارم الاخلاق. تهران: حبیب.
طریحی، فخرالدین. (1416ق). مجمع البحرین. تهران: نشر مرتضوی.
طوسی، محمد بن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن (ج7). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
عسگری، حسن بن عبدالله. (1412ق). معجم الفروق اللغویه. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.
عطائی، نیلوفر. (1399). ویژگی تبرج براساس 33سوره احزاب، مجله علوم اسلامی انسانی، 6(21)، صص 148-159.
عیاشی، محمدبن مسعود. (1380). تفسیر عیاشی (ج2). بیروت: موسسه اعلمی.
فاضل مقداد، مقداد. (1373). کنزالعرفان (ج2). تهران: مرتضوی.
فراهیدى، خلیل بن احمد. (1410ق). العین (ج2، 3). قم: منشورات الهجره.
فیومی، احمد بن محمد. (بی‌تا) المصباح المنیر (ج2). بی‌جا: المکتبه العلمیه.
قاضی عیاض، عیاض بن موسی. (1419ق). إِکمَالُ المُعْلِمِ بفَوَائِدِ مُسْلِم (ج8). مصر: دارالوفاء.
قرشی، سیدعلی اکبر. (1371). قاموس قرآن (ج1، 7). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
قرطبی، محمد بن احمد. (بی‌تا). الجامع لاحکام القرآن (ج10). بیروت: دارالفکر.
قلعه‌جی، محـمد. (1408ق). معجم لغة الفقهاء (ج1). بیروت: درالنفائس للطباعة و النشر و التوزیع.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1365). الکافی (ج5). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر. (1404). بحار‌الانوار (ج68). بیروت: مؤسسة الوفاء.
محقق حلی، نجم‌الدین. (1407ق). المعتبر. قم: موسسه سیدالشهدا.
مسلم، ابن حجاج. (1407ق). صحیح مسلم (ج3). بیروت: عزالدین.
مصطفوی، حسن. (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (ج1، 2). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مطهری، مرتضی. (1387). مسئله حجاب. تهران: صدرا.
مغنیه، محمدجواد. (بی‌تا). تفسیرالمبین. تهران: بنیادبعثت.
مکارم شیرازى، ناصر. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامی.
موسوی خوانساری، اسد الله. (۱۳۴۹ق). حکمة الحجاب و ادلة النقاب. تـهران: چاپخانه علمی.
نجفی، محمدحسن. (1368). جواهرالکلام (ج8). تهران:دارالکتب الاسلامیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||