آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,558 |
| تعداد مقالات | 36,255 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,343,184 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,400,874 |
موضوع‌شناسی فقهی در برابر مناط‌یابی حکم: بازاندیشی انتقادی دلالت‌سنجی ادله لفظی | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1404 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی (داوری سریع) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2025.71263.2955 | ||
| نویسنده | ||
| هادی جلالی اصل* | ||
| استادیار گروه فقه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی تهران و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم | ||
| تاریخ دریافت: 20 اسفند 1403، تاریخ بازنگری: 03 آبان 1404، تاریخ پذیرش: 07 آبان 1404 | ||
| چکیده | ||
| یکی از چالش های استنباط حکم شرعی از ادله لفظی، تردید در دلالت این ادله است؛ زیرا مخصوصا با توجه به دلیل عقل، گاه به نظر می رسد آنچه در تعابیر به کار رفته، مراد شارع را به خوبی بازنمایی نمی کند. برای گذر از عناوین به کار رفته در دلیل لفظی و فهم دقیق دلیل لفظی، دو مسیر وجود دارد: کشف مناط حکم و کشف موضوع حقیقی با قیود آن. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی پیش فرض‌ها و لوازم آرای علمای علم اصول می‌پردازد و لزوم بازاندیشی در جایگاه موضوع‌شناسی را با توجه به ظرفیت های کشف حیثیت تقییدیه در مقایسه با کشف حیثیت تعلیلیه، در استنباط احکام بررسی می‌کند. هدف اصلی این تحقیق، تبیین ظرفیت‌های موضوع‌شناسی در اجتهاد است. با بررسی های به عمل آمده مشخص می شود با توجه به چالش‌های کشف مناط حکم از طریق کشف حیثیت تعلیلیه؛ چه به صورت عقلی و چه از طریق استظهار عرفی و مبنا بودن فهم عرفی در کشف حیثیت تقییدیه حکم؛ چه در شناخت مفاهیم و چه در شناخت قرائن و کفایت ظهور کلام در این فهم، موضوع‌شناسی در فهم دلالت دلیل لفظی، ظرفیت بالاتری از حکم‌شناسی دارد و این مسئله لزوم بازاندیشی در جایگاه موضوع‌شناسی در اجتهاد را به منظور ارتقاء کیفیت پژوهش های فقهی، مشخص می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| موضوع‌شناسی؛ دلالت؛ دلیل لفظی؛ اجتهاد در موضوع؛ کشف مناط حکم شرعی؛ حیثیت تعلیلیه؛ حیثیت تقییدیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudential Subject Analysis versus Identification of Legal Rationale: A Critical Reconsideration of Evaluating Textual Evidence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hadi Jalali Asl | ||
| , Assistant Professor, Shahid Beheshti University, Faculty of Theology and Religious Studies, Department of Political Jurisprudence and Professor of advanced levels of Qom seminary | ||
| چکیده [English] | ||
| One way to rationally question the validity of textual narration when deducing religious rulings is to challenge the interpretations of religious texts. To accurately uncover the legislator's intent, two approaches are essential: identifying the rationale behind Sharia rulings and determining the real subject matter with its specific limitations. This study employs a descriptive-analytical method to examine the foundations and implications of scholars' opinions on jurisprudence principles. It argues for rethinking the role of jurisprudential subjectology in ijtihad by comparing its potential for uncovering true subject matter with its capacity to identify the rationale behind rulings. The primary aim was to highlight how jurisprudential subjectology can enhance ijtihad. The findings reveal that discovering the rationale behind rulings, whether through rational analysis or customary understanding, faces significant challenges. In contrast, relying on customary understanding as a criterion for identifying true subjects, both in conceptual analysis and contextual interpretation (verbal, rational, or customary), offers greater potential for accurately interpreting religious texts. This underscores the need to reassess and elevate the position of jurisprudential subjectology in ijtihad. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Jurisprudential Subjectology, Conceptual Understanding of Religious Texts, Scriptural Interpretation, Ijtihad and Subjectology, Sharia Rationale | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 |
||