آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,576 |
| تعداد مقالات | 36,643 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,930,666 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,700,022 |
جایگاه و نقش دولت در حکمرانی زمینهساز | ||
| جامعه مهدوی | ||
| دوره 6، شماره 1 (پیاپی 11)، شهریور 1404، صفحه 7-28 اصل مقاله (1.34 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jm.2025.72496.1114 | ||
| نویسندگان | ||
| عبدالحسین خسروپناه* 1؛ رضا لک زایی2 | ||
| 1استاد، گروه فلسفۀ، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. قم، ایران (نویسنده مسئول). | ||
| 2استادیار، پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(,ع)، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 07 مرداد 1404، تاریخ بازنگری: 13 مهر 1404، تاریخ پذیرش: 05 آذر 1404 | ||
| چکیده | ||
| حکمرانی زمینهساز بهمثابۀ راهکاری برای تحقق جامعۀ مطلوب در عصر غیبت کبری، از مباحث مهم در اندیشۀ اسلامی است. این مقاله به بررسی جایگاه و نقش دولت در حکمرانی زمینهسازِ فرج در اندیشۀ اسلامی میپردازد و از چگونگی تبدیل وضع موجود به وضع مطلوب (ظهور حضرت مهدی(عج) از طریق حکمرانی سخن میگوید. یافتهها نشان میدهد که انتظار فرج یک عمل اجتماعی و تمدنی است و حکمرانی زمینهساز باید مبتنی بر بنیانهای توحیدی، ترجیح آخرت بر دنیا در دو راهیها، حکمت وحیانی و عقلانی، و در مقیاس امت باشد. همچنین کاهش دخالت مستقیم دولت و اقدام دولت در راستای افزایش مشارکت مردم در سیاستگذاری، تنظیمگری و نظارت، بر اساس منطق ولایتمداری، شرط لازم برای تحقق این نوع حکمرانی است. مقاله به چالشهای فعلی جمهوری اسلامی ایران مانند دولتیبودن ادارۀ کشور، بهویژه در عرصۀ اقتصاد و آموزش عالی اشاره میکند و راهکارهایی مانند تقویت نقش مردم و نخبگان پیشنهاد میدهد. این نوشتار با شیوه اسناد کتابخانه ای و روش استنباطی و دلالت که در دانش منطق تبیین شده است، تحقیق را به سامان میرساند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| حکمرانی زمینهساز؛ انتظار فرج؛ ولایتمداری؛ مشارکت مردمی؛ سیاستگذاری اسلامی؛ جمهوری اسلامی ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Status and Role of the Government in Preparatory Governance | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abdolhossein Khosropanah1؛ Reza Lakzaee2 | ||
| 1Professor, Department of Philosophy, Research Institute for Islamic Culture and Thought, Qom, Iran (Corresponding Author). | ||
| 2Assistant Professor, Imam Sadiq (a) Islamic Sciences Research Institute, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Preparatory governance—as a strategy for realizing the desired society during the period of the Major Occultation—is an important topic in Islamic thought. This article examines the position and role of the government in preparatory governance for the advent (faraj) within Islamic thought and discusses how governance can transform the current state into the ideal state (the reappearance of Imam Mahdi). The findings indicate that waiting for reappearance of Imam Mahdi is a social and civilizational act, and preparatory governance must be grounded in monotheistic foundations, prioritizing the Hereafter over worldly concerns when faced with dilemmas, adopting both revelatory and rational wisdom, and operating at the scale of the ummah. Moreover, reducing the government’s direct intervention and increasing public participation in policymaking, regulation, and supervision—based on the logic of wilayah-orientation—are essential conditions for realizing this form of governance. The article also addresses current challenges in the Islamic Republic of Iran, such as excessive state control in managing the country, especially in the areas of the economy and higher education, and proposes solutions such as strengthening the role of the people and elites. The study is conducted using library-based documentation and the inferential–indicative method as explained in the discipline of logic. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Preparatory governance, waiting for reappearance of Imam Mahdi, wilayah-orientation, public participation, Islamic policymaking, Islamic Republic of Iran | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم
** نهجالبلاغه
*** قانون اساسی
ابنمنظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (ج5). بیروت: دارالصادر.
بویر، مارک. (1398). حکمرانی، درآمدی بسیار کوتاه (مترجم: غلامرضا سلیمی و داود کریمیپور). تهران: دانشگاه عالی دفاع.
خامنهای، سید علی. (05/02/1403). بیانات در دیدار کارگران. قابل دسترس در:
https://B2n.ir/hz9153
خامنهای، سید علی. (1397). طرح کلی اندیشۀ اسلامی در قرآن. تهران: مؤسسۀ ایمان جهادی.
خسروپناه، عبدالحسین. (1400). حکمرانی اسلامی در انتظار دولت اسلامی. پاسدار اسلام، 40(469-470).
خسروپناه، عبدالحسین. (1402). حکمت و فقه حکمرانی (تدوین و تنظیم: میثم بهارلو). تهران: دانشگاه عالی دفاع.
خسروپناه، عبدالحسین. (1403). حکمرانی «مدرن»، «ولایی» و «حِکمی» بر اساس ادبیات معاصر، هوش مصنوعی و سورۀ مائده. راهبرد فرهنگ، (65)، صص7‑47. https://doi.org/10.22034/jsfc.2024.478525.2711
خمینی، روحالله. (1387). صحیفه امام (ج20). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
خواجهنایینی، علی. (1393). درآمدی بر مفهوم حکمرانی شبکهای؛ مطلوبیتها و چالشها. رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، 6(1)، صص 129‑157.
رضا، محمدرشید. (1414ق). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار (ج6). بیروت: دار المعرفة. ریترز، جورج. (1374). نظریۀ جامعهشناسی در دوران معاصر (مترجم: محسن ثلاثی). تهران: علمی.
شیخ صدوق، محمد بن علی. (1378ق). عیون أخبار الرضا× (محقق: مهدی لاجوردی، ج2). تهران: نشر جهان.
شیخ صدوق، محمد بن علی. (1395ق). کمال الدین و تمام النعمة (محقق: علیاکبر غفاری، ج2، چاپ دوم). تهران: اسلامیه.
طباطبایی، محمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج5). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد. (1367). اساس الاقتباس (مصحح: محمدتقی مدرس رضوی). تهران: دانشگاه تهران.
عالی، محمدباقر؛ غضنفری، مهدی؛ پورصادق، ناصر؛ و پورعزت، علیاصغر. (1403). تعریف حکمرانی (فراترکیب چیستی حکمرانی). حکمرانی متعالی، 5(2)، صص 63‑89.
عراقی، ضیاءالدین. (1361). بدائع الافکار فی الأصول، تقریرات میرزا هاشم آملی (ج1). نجف اشرف: المطبعة العلمیه.
قلیپور، حسین. (1400). حکمرانی علم دانشمندان چگونه راهبری میشوند؟. تهران: سروش.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). کافی (محققان: علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، ج1). تهران: دارالکتب الإسلامیة.
لکزایی، نجف؛ معلم، علیاکبر؛ و حدادی، حسن. (1403). موضوعشناسی فقهی حکمرانی دینی. دین و قانون، 12(43)، صص51‑78.
https://doi.org/10.225/qjrl.2024.243
مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحارالأنوار (ج52). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 69 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 43 |
||