آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,576 |
| تعداد مقالات | 36,643 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,930,381 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,699,887 |
مدل حکمرانی زمینهساز امام خمینی (ره): شاخصها و نسبت با حکمرانی مدرن | ||
| جامعه مهدوی | ||
| دوره 6، شماره 1 (پیاپی 11)، شهریور 1404، صفحه 65-103 اصل مقاله (1.52 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jm.2025.72302.1111 | ||
| نویسندگان | ||
| مسعود معینی پور* 1؛ حمید بایرامی2 | ||
| 1دانشیار، گروه مطالعات سیاسی، دانشکده تاریخ و مطالعات سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، قم، ایران (نویسنده مسئول). | ||
| 2دانشجوی دکتری سیاستگذاری عمومی، دانشکدۀ تاریخ و مطالعات سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 23 تیر 1404، تاریخ بازنگری: 25 شهریور 1404، تاریخ پذیرش: 05 آذر 1404 | ||
| چکیده | ||
| مسئلۀ اصلی این پژوهش، نبودن چارچوب نظری بومی و اسلامی برای حکمرانی در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی و فراهمسازی شرایط ظهور است. در شرایطی که ادبیات حکمرانی بهطور عمده، در چارچوبهای مدرن غربی مانند حکمرانی خوب، حکمرانی شبکهای یا حکمرانی تطبیقی شکل گرفته است، نیاز به مدلی نوین که بر مبانی اندیشۀ امام خمینی(ره) و تجربۀ جمهوری اسلامی استوار باشد، ضرورتی جدی یافته است. ضرورت نظری پژوهش در پرکردن شکاف مفهومی میان نظریههای حکمرانی مدرن و مبانی دینی - اسلامی حکمرانی نهفته است. از سوی دیگر، ضرورت عملی آن در پاسخگویی به نیاز سیاستگذاران جمهوری اسلامی ایران برای طراحی سازوکارهای عادلانه، مشارکتافزا و تمدنساز قابل مشاهده است. اهداف پژوهش شامل استخراج مؤلفهها و اصول کلیدی مدل حکمرانی زمینهساز بر پایۀ اندیشۀ امام خمینی(ره)، تبیین نسبت این مدل با مؤلفههای تمدن نوین اسلامی، طراحی چارچوب تحلیلی و عملیاتی برای سیاستگذاری در سطح کلان، ارائۀ شاخصها و ابزارهای ارزیابی تحقق مدل است. نوآوری پژوهش در ارائۀ مدلی بدیل برای حکمرانی است که افزون بر اتکا بر منابع اسلامی و تجربۀ انقلاب اسلامی میتواند ظرفیتهای مشارکت عمومی، عدالت اجتماعی و بازآفرینی اجتماعی را بهصورت نظاممند در خدمت تمدن نوین اسلامی قرار دهد. روش پژوهش تحلیلی - کیفی مبتنی بر بررسی اسناد، متون و آثار نظریهپردازان کلاسیک و مدرن حکمرانی، بههمراه تحلیل اندیشۀهای امام خمینی(ره) و تجربۀ نهادهای انقلابی جمهوری اسلامی است. یافتههای کلیدی نشان میدهد که مدل حکمرانی زمینهساز در مقایسه با الگوهای غربی، بهجای تمرکز صرف بر کارآمدی اداری و اقتصادی، به ابعاد معنایی، ارزشی و اجتماعی حکمرانی توجه ویژه دارد و از طریق تقویت مشارکت مردمی، عدالت، استقلال و ولایتمداری میتواند زمینهساز حرکت بهسوی تمدن نوین اسلامی باشد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| حکمرانی؛ حکمرانی اسلامی؛ حکمرانی زمینهساز؛ امام خمینی+؛ تمدن نوین اسلامی؛ الگوی بومی حکمرانی؛ عدالت و معنویت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Preparatory Governance Model of Imam Khomeini: Indicators and Its Relation to Modern Governance | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Massoud Moinipour1؛ Hamid Bayrami2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Political Studies, Faculty of History and Political Studies, Baqir al-Olum University, (Corresponding Author). | ||
| 2PhD Student in Public Policy-making, Faculty of History and Political Studies, Baqir al-Olum University, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The main issue of this study is the absence of a local and Islamic theoretical framework for governance aimed at realizing the Islamic civilizational project and preparing the conditions for the reappearance of Imam Mahdi. While the governance literature has primarily developed within Western modern frameworks such as good governance, network governance, or comparative governance, there is an urgent need for a novel model based on the principles of Imam Khomeini and the experience of the Islamic Republic of Iran. The theoretical necessity of this research lies in bridging the conceptual gap between modern governance theories and the religious–Islamic foundations of governance. Its practical necessity is evident in addressing the needs of policymakers in the Islamic Republic of Iran to design mechanisms that are just, participatory, and civilization-building. The objectives of the study include: extracting key components and principles of the preparatory governance model based on Imam Khomeini’s thought, clarifying the model’s relation to the components of the Islamic civilizational project, designing an analytical and operational framework for macro-level policymaking, and providing indicators and tools to evaluate the implementation of the model. The novelty of the research lies in presenting an alternative governance model that, in addition to relying on Islamic sources and the experience of the Islamic Revolution, can systematically leverage public participation, social justice, and social regeneration in service of the Islamic civilizational project. The research method is analytical–qualitative, based on a review of documents, texts, and works of classical and modern governance theorists, along with an analysis of Imam Khomeini’s thought and the experience of revolutionary institutions in the Islamic Republic. Key findings indicate that, compared to Western models, the preparatory governance model pays special attention to the semantic, value-based, and social dimensions of governance, rather than focusing solely on administrative and economic efficiency. By strengthening public participation, justice, independence, and wilayah-orientation, this model can lay the groundwork for moving toward the Islamic civilizational project. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Governance, Islamic governance, preparatory governance, Imam Khomeini, Islamic civilizational project, local governance model, justice and spirituality | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم
آنشل، کریستوفر؛ تورفینگ، جیکوب. (۱۴۰۳). دانشنامۀ حکمرانی: مجموعه نظریههای حکمرانی (مترجم: مجید غلامی و مهیار حسنی). تهران: نشر حکمرانی.
آهنگری، عبدالمجید. (۲۰۲۰). برآورد شاخص توسعه انسانی استانهای ایران و بررسی تأثیر آن بر رشد اقتصادی با استفاده از منطق فازی. اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
اسمائیل، سید؛ بصیر، سیتی آرنی؛ هیاطی، سید عایشه؛ و سیاقی، محمد. (۲۰۲۳). شیوههای حکمرانی اسلامی: مطالعهای جامع با تمرکز بر سازمانهای غیردولتی. کوالالامپور: انتشارات دانشگاه مالایا.
خسروپناه، محسن. (۱۴۰۲). اصول حکمرانی اسلامی: تحقق آزادی، عدالت و امنیت است. تهران: دانشگاه امام صادق×.
خمینی، روحالله. (۱۳۶۷). تحریر الوسیله. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی+.
خمینی، روحالله. (۱۳۷۵). سخنرانیها و نامهها. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی+.
خمینی، روحالله. (۱۳۷۶). صحیفۀ نور (ج۲۰). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی+.
خمینی، روحالله. (۱۳۷۷). ولایت فقیه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی+.
خمینی، روحالله. (۱۳۷۹). صحیفه امام (ج۲، ۳، ۴، ۵، ۷، ۱۱، ۱۵، ۱۹، ۲۱، ۲۲). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی+.
خمینی، روحالله. (۱۳۸۰). وصایای سیاسی و اجتماعی. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی+.
داداشیجوکندان، علیرضا؛ تقی پور، محمد؛ یوسفی، معصومه؛ قوامی، امیر حسین. (۱۴۰۰). طراحی مدل مدیریت سیاسی و حکمرانی خوب مبتنی بر دیدگاه اسلامی در عصر غیبت(با استفاده از روش داده بنیاد)، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، 12(3)، صص 144-164.
رضایی، مهدی؛ رضوانیفر، محمدمهدی .(۱۳۹۸). دستورگرایی و سیاستگذاری عمومی در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، پژوهش حقوق عمومی، 21(63)، صص 42-9
شیرودی، مرتضی. (۱۳۹۰). آثار همبستگی ملی و مشارکت عمومی از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی. حِصون، (۶)، صص ۶۴‑۹۱. https://B2n.ir/bf3401
صداقتکیش، فاطمه؛ نصرالهی، سامان. (۱۳۹۵). تأملی در مفاهیم و ابعاد توسعه سیاسی و حکمرانی خوب. کنفرانس بینالمللی نخبگان مدیریت. تهران: جهاد دانشگاهی.
عبدالهی، یحیی. (۱۴۰۱). جامعه و حکومت ولایی از منظر آیتالله خامنهای. قم: مرکز تحقیقات اسلامی مجلس.
قدیمی، محمد. (29/05/1402). جنبش مردمی؛ بنیان جهاد سازندگی. قابل دسترس در: https://B2n.ir/re3720
کشاورز شکری، عباس؛ شجاعی شاهد ، جبار. (1395). تبلور حکمرانی خوب در اندیشه و سیره سیاسی امام خمینی &، مطالعات انقلاب اسلامی، تهران: دانشگاه امام حسین×، 2(2)، صص52-29.
متفکر، حسین ؛ بهاروندی، سهیلا. (1401). ارائه مدل مؤلفهها و شاخصهای حکمرانی اسلامی بر اساس تحلیل نظر خبرگان و کارشناسان حکمرانی مطلوب، 3(1). 74-37.
متفکر، حسین. (۱۳۹۶). ارائۀ مدل مؤلفهها و شاخصهای حکمرانی اسلامی. فصلنامۀ علمی - پژوهشی مدیریت اسلامی، ۲(۲)، صص ۲۳‑۴۵.
متقی، محسن. (1389). گونهشناسی تهدیدهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. آفاق امنیت، 3(۸)، صص ۱۴‑۳۵.
محمودی کیا، محمد. (1398). حکمرانی خوب در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی. تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، 6(19)، ص 82-57.
مروارید، میرزا حسنعلی. (۱۴۰۲). حکمرانی اسلامی مردممحور و ولایتپایه است. قم: مرکز تحقیقات اسلامی مجلس.
ناظمی اردکانی، محسن. (۱۳۹۸). تبیین مؤلفههای حکمرانی اسلامی. تهران: دانشگاه تهران.
نامخواه، مجتبی. (۱۳۹۴). نظریۀ انقلاب امام خمینی+. اندیشۀ سیاسی در اسلام، ۲(۵)، صص ۱۴۵‑۱۷۵.
نهادی، هادی. (۱۴۰۰). بررسی شاخصهای حکمرانی خوب و حکمرانی شایسته از منظر نهجالبلاغه. تهران: دانشگاه تهران.
ویلسون، جیمز کی. (۱۳۹۵). سیاستگذاری عمومی و بوروکراسی (مترجم: علی محمدی). تهران: سمت.
هیوود، هیو. (۱۴۰۱). مدیریت و سیاستهای عمومی: نگاهی به حکمرانی معاصر (مترجم: سعید احمدی). تهران: مرکز مطالعات سیاستگذاری.
Wellman, B., & Berkowitz, S. D. (Eds.). (1988). Social Structures: A Network Approach (Vol.2). Cambridge: Cambridge University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 58 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 41 |
||