آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,576 |
| تعداد مقالات | 36,643 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,930,666 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,700,019 |
مناسبات حکمرانی اخلاقی و حکمرانی زمینهساز: چارچوبی مفهومی و رهیافتی عملیاتی | ||
| جامعه مهدوی | ||
| دوره 6، شماره 1 (پیاپی 11)، شهریور 1404، صفحه 282-310 اصل مقاله (1.48 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jm.2025.72699.1120 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن روشن* 1؛ مهدی علیزاده2 | ||
| 1استادیار، گروه اخلاق و تربیت، دانشکده فلسفه و اخلاق، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، قم، ایران (نویسنده مسئول). | ||
| 2استادیار، گروه اسلام و مطالعات معنویت، پژوهشکده اخلاق و معنویت، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 03 شهریور 1404، تاریخ بازنگری: 19 مهر 1404، تاریخ پذیرش: 05 آذر 1404 | ||
| چکیده | ||
| این مقاله به بررسی رابطۀ عمیق میان دو مفهوم «حکمرانی اخلاقی» و «حکمرانی زمینهسازِ ظهور» میپردازد. پرسش اصلی پژوهش این است که چگونه میتوان با طراحی یک چارچوب حکمرانی تلفیقی (اخلاقی - زمینهساز)، فرایند تربیت توحیدی و تقویت هویت شیعی را شتاب بخشید و چگونه این تربیت و هویتیافتهشدگان، به نوبۀ خود، تحقق و تداوم چنین حکمرانی را ممکن میکنند. با استفاده از روش اسنادی - تحلیلی و جمعآوری دادهها به شیوۀکتابخانهای، مشخص شد که منش اخلاقی از ارکان اصلی هویت تشیع است. حکمرانی مطلوب در فرهنگ اهلبیتی شیعیان بیتردید حکمرانی اخلاقی مبتنی بر اصول توحیدی است. این مدل حکمرانی نهتنها پیشنیاز اساسی برای تحقق حکمرانی زمینهساز ظهور است، بلکه عینیت و تحقق عینی این حکمرانی، خود، مهمترین گام در مسیر زمینهسازی برای ظهور به شمار میآید. اخلاق توحیدی با محوریت مفاهیمی چون عدالت، مسئولیتپذیری در برابر خدا و خلق، امر به معروف و نهی از منکر، تقوا و مبارزه با فساد، چارچوب نظری و عملی لازم برای هرگونه تلاش در جهت زمینهسازی را فراهم میکند. حکمرانی زمینهساز ظهور، مستلزم ایجاد جامعهای عادل، اخلاقمدار، آگاه و مسئول است که تنها در سایۀ حکمرانی متخلق به اخلاق توحیدی قابل دستیابی است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| حکمرانی اخلاقی؛ حکمرانی زمینهسازِ ظهور؛ اخلاق توحیدی؛ عدالت؛ حکومت اسلامی؛ اخلاق شیعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Relationship between Ethical Governance and Preparatory Governance: A Conceptual Framework and an Operational Approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hasan Roshan1؛ Mahdi Alizadeh2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Ethics and Education, Faculty of Philosophy and Ethics Baqir Al-Olum University, Qom, Iran (Corresponding Author). | ||
| 2Assistant Professor, Department of Islam and Spirituality Studies, Ethics and Spirituality Research Institute, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| This article examines the deep relationship between the concepts of "ethical governance" and "preparatory governance for the reappearance of Imam Mahdi." The main research question is how a combined (ethical–preparatory) governance framework can accelerate the process of monotheistic education and strengthen Shia identity, and how the educated individuals, in turn, enable the realization and continuation of such governance. Using a documentary-analytical method and library-based data collection, the study found that moral character is a central component of Shia identity. The ideal governance in the Ahl al-Bayt culture is undoubtedly ethical governance based on monotheistic principles. This governance model is not only a fundamental prerequisite for preparatory governance for the reappearance but also its actualization represents the most important step in preparing the ground for the reappearance. Monotheistic ethics, centered on concepts such as justice, responsibility toward God and creation, enjoining good and forbidding wrong, piety, and combating corruption, provide the necessary theoretical and practical framework for all efforts toward preparation. Preparatory governance for the reappearance requires creating a just, ethical, aware, and responsible society, achievable only under governance characterized by monotheistic ethics. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Ethical governance, Preparatory governance for the reappearance, Monotheistic ethics, Justice, Islamic government, Shia ethics | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم.
** نهجالبلاغه.
ابنابیجمهور، محمد بن علی بن آبراهٔم الاحسائی. (1403ق). عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة (ج1). قم: مطبعه سیدالشهدا×.
ابنبابویه، محمد بن علی (صدوق). (1406ق). صفات الشیعه. تهران: اعلمی.
ابنبابویه، محمد بن علی (صدوق). (1413ق). من لا یحضره الفقیه (ج3، چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ابنبابویه، محمد بن علی (صدوق). (1382). کمال الدّین و تمام النعمه (ج1). قم: مسجد مقدس جمکران.
ابنخلدون، عبدالرحمن بن محمد. (1390). مقدمۀ ابن خلدون (مترجم: محمد پروین گنابادی، ج2). نشر الکترونیک کتابناک.
ابنسینا، ابوعلی حسین. (1379). النجاه من الغرق فی البحر الضلالات (با ویرایش و مقدمۀ محمدتقی دانشپژوه، چاپ دوم). تهران: دانشگاه تهران.
بیهقی، احمد بن حسین. (بیتا). السنن الکبری (سنن بیهقی) (ج10). بیروت: دارالفکر.
حاجیبابایی، فاطمه؛ چراغی، محمدعلی؛ و جولایی، سودابه. (1402). کمیتههای اخلاق بیمارستانی. دایرهالمعارف اخلاق پزشکی اسلامی، 1(1)، صص 1‑13.
حرانی، حسن بن علی (ابنشعبه). (1404ق). تحف العقول عن آل الرسول| (ج1). قم: انتشارات اسلامی.
حرعاملی، محمد بن حسن. (1409ق). وسایل الشیعه (ج11، 27). قم: مؤسسة آلالبیت.
حسینپور تنکابنی، رسول؛ مسعودی، جهانگیر. (1402). مطالعۀ پایهها و شناسایی نشانههای حکمرانی اخلاقی در علم مدنی و رویکرد اجتماعی فرهنگی فارابی. تحقیقات فرهنگی ایران، 16(4)، صص 51-77.
https://doi.org/10.22035/jicr.2024.3230.3521
خامنهای، سید علی. (16/01/1378). بیانات در دیدار کارگزاران نظام. قابل دسترس در:
https://b2n.ir/un9712
صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفان منش، ایمان. (1394). مبانی روششناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی. راهبرد فرهنگ، 8(29)، صص61‑91.
طباطبایی، سید محمدحسین. (بیتا). فرازهایی از اسلام (تنظیم مهدی آیتاللهی). تهران: جهانآرا.
طباطبایی، سید محمدحسین. (1378). تفسیر المیزان (مترجم: سید محمدباقر موسوی همدانی، ج1 و 19). قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
طبرسی، احمد بن علی. (1417ق). الاحتجاج (ج2). مشهد: نشر مرتضی.
طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (با مقدمۀ محمدجواد بلاغی، ج10، چاپ سوم). تهران: ناصرخسرو.
طوسی، محمد بن حسن. (1414ق). الأمالی. قم: دارالثقافة.
طوسی، خواجه نصیرالدین. (1375). شرح الاشارات و التنبیهات (ج4). قم: نشر البلاغه.
طوسی، محمد بن حسن. (1411ق). کتاب الغیبة (ج11). قم: دار المعارف الاسلامیة.
علمالهدی، جمیله. (1383). جنسیت در تربیت اسلامی. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، (8)، صص 59‑92.
قاسمی خویی، یعقوب؛ خسروپناه، عبدالحسین. (1392). نسبت اخلاق دینی و اخلاق سکولار از منظر علامه طباطبایی. پژوهشنامۀ اخلاق، 6(22)، صص 193‑222. قشیری نیشابوری، مسلم بن الحجاج ابوالحسن. (2019م). المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله| (ج1). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
قوامالسنه، اسماعیل بن محمد. (بیتا). الترغیب و الترهیب (ج3). قاهره: دارالحدیث.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی (ج2، چاپ چهارم). تهران: دار الکتب الإسلامیة.
گنجخانی، احمد. (1403). الگوی مطلوب جامعۀ منتظر و زمینهساز از منظر امام خامنهای. مطالعات اعتقادی سیاسی، 2(4)، صص 150‑163.
https://doi.org/10.22034/saas.2025.212980
لاهیجی، عبدالرزاق بن علی. (1383). گوهر مراد. تهران: نشر سایه.
مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحارالأنوار (ج33، 52 و 73). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
محمدی ریشهری، محمد. (1393). منتخب میزان الحکمة (مترجم: حمیدرضا شیخی). قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
مصباح یزدی، محمدتقی. (1389). خداشناسی (مجموعه کتب آموزشی معارف قرآن) (محقق و بازنگری: امیررضا اشرفی). قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی+.
مطهری، مرتضی. (بیتا). گفتارهای معنوی (ج1). تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار (ج23). تهران: نشر صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر. (1386). پیام قرآن (ج1). تهران: دار الکتب الاسلامیه.
نعمانی، محمد بن ابراهیم. (1397ق). غیبت نعمانی. تهران: صدوق.
نووی، یحیی بن شرف. (1405ق). ریاض الصالحین، تصحیح شعیب الارنووط (چاپ پنجم). بیروت: مؤسسۀ الرساله.
هاو، ال. ای. (1387). یورگن هابرماس (مترجم: جمال محمدی). تهران: گام نو.
Fasenfest, D. (2010). Government, Governing, and Governance, Critical Sociology 36(6), pp. 771-774. https://doi.org/10.1177/0896920610380740 Fukuyama, F. (2016). Governance: What Do We Know, and How Do We Know It? The Annual Review of Political Science, )19(, pp. 6.1–6.17. https://doi.org/ 10.1146/annurev-polisci-061515-054353. Graham, J., Amos, B., & Plumptre, T. (2003). Governance Principles for Protected Areas in the 21st Century: A Discussion Paper. Ottawa: Institute of Governance/Parks Canada/Canadian International Development Agency. Lincoln, Y., & Guba, E. (1985). Naturalistic Inquiry. CA: Sage. Lipner, J. (2019). The Truth of Dharma and the Dharma of Truth: Reflections on Hinduism as a Dharmic Faith. International Journal of Hindu Studies, )23(, pp. 213–23. https://doi.org/10.1163/15685276-12340136 MacIntyre, A. (2007). After Virtue. Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press. Scott, J., & Marshall, G. (2015). A Supplementary Dictionary of Social Research Methods. Oxford University Press. United Nations Development Programme. (2000). Characteristics of Good Governance. New York, NY: United Nations Development Programme. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 42 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 34 |
||