آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,564 |
| تعداد مقالات | 36,364 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,525,088 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,513,500 |
حکمرانی امنیتمحور در نهجالبلاغه؛ واکاوی مکانیزمها و الگوی مبتنی بر ارزش در اندیشه امام علی(ع) | ||
| فقه و سیاست | ||
| دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 10، آذر 1404، صفحه 64-90 اصل مقاله (1.78 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/ijp.2025.72970.1093 | ||
| نویسنده | ||
| سید سجاد آل سید غفور* | ||
| محقق رسمی پژوهشکده مطالعات علوم قرآن، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم. ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 01 مهر 1404، تاریخ بازنگری: 13 مهر 1404، تاریخ پذیرش: 28 آبان 1404 | ||
| چکیده | ||
| در حالی که نظامهای حکمرانی مدرن غالباً امنیت را بهمثابه یک برونداد اجرایی یا عملکردی پلیسی تعریف میکنند، پژوهش حاضر به تحلیل جایگاه «امنیت» بهمثابه مؤلفهای ساختاری و بنیادین در الگوی حکمرانی امام علی(ع) براساس متن نهجالبلاغه پرداخته است. پرسش اصلی این مقاله آن است که امنیت در الگوی حکمرانی علی(ع) چه جایگاهی دارد و چه مکانیزمهای حکمرانی برای تأمین آن طراحی شده است؟ این پژوهش با رویکردی تحلیلی-تفسیری و با روش کتابخانهای، دادههای خود را بهطور مستقیم از متن نهجالبلاغه استخراج و در چارچوب حکمرانی مطلوب تحلیل کرده است. یافتهها نشان میدهد که امنیت در اندیشه امام علی(ع)، مفهومی چندبعدی (فردی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، قضایی و معنوی) و در تعامل ناگسستنی با مفاهیمی چون عدالت، پاسخگویی، شفافیت و مشارکت مردمی شکل میگیرد. امیرالمومنین(ع)امنیت را نه از طریق سرکوب، که از طریق مکانیزمهای نوینی چون «حاکمیت قانون فرافردی»، «دسترسی آزاد و بدون ترس مردم به حاکم»، «تضمین حقوق مخالفان»، «عدالت توزیعی» و «مبارزه سیستماتیک با فساد» تأمین میکند. این مقاله با استناد به نامهها و خطبههای امام(ع)، الگویی از حکمرانی امنیتمحور ارائه میدهد که نه تنها یک نظریه تاریخی، بلکه راهکاری کاربردی برای حل بحران مشروعیت و امنیت در حکمرانی معاصر، بهویژه در جوامع اسلامی، بهشمار میرود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| حکمرانی امنیت؛ امام علی(ع)؛ نهجالبلاغه؛ مشروعیت؛ پاسخگویی؛ مشارکت مردمی؛ حکمرانی مطلوب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Security-Oriented Governance in Nahj al-Balagha: An Analysis of Mechanisms and the Value-Based Model in Imam Ali’s Thought | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Sajjad Ale Seyed Ghafour | ||
| Official Researcher, Research Center for Quranic Studies, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| While modern systems of governance often define security as an executive or policing output, this study examines “security” as a structural and foundational component in Imam Ali’s governance model based on the text of Nahj al-Balagha. The main question of this article is: What is the position of security in Imam Ali’s model of governance, and what mechanisms were designed to ensure it? Employing an analytical-interpretive approach and a library-based method, the study derives its data directly from Nahj al-Balagha and analyzes them within the framework of ideal governance. The findings reveal that, in Imam Ali’s thought, security is a multidimensional concept—individual, political, economic, social, judicial, and spiritual—and is inseparably connected with justice, accountability, transparency, and public participation. Imam Ali achieves security not through repression but through innovative mechanisms such as the “supra-personal rule of law,” “people’s free and fearless access to the ruler,” “protection of the rights of opponents,” “distributive justice,” and “systematic anti-corruption measures.” Drawing upon Imam Ali’s letters and sermons, this article presents a model of security-oriented governance that represents not merely a historical theory but a practical solution for addressing crises of legitimacy and security in contemporary governance, particularly in Islamic societies. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Security governance, Imam Ali, Nahj al-Balagha, Legitimacy, Accountability, Public participation, ideal governance | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم
سیدرضی، محمد بن حسین. (۱۳۷۹). نهجالبلاغه (ترجمه و تصحیح: سیدجعفر شهیدی). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ابراهیم پور، حبیب؛ زاهدی، شمس السادات. (1391). حکمرانی مبتنی بر پایداری با تأکید بر حفاظت محیطی. تهران: انتشارات سمت.
ابن ابی الحدید. (۱۳۸۵). شرح نهجالبلاغه (محقق: محمد ابوالفضل ابراهیم). قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
ابن میثم البحرانی. (۱۳۹۴). شرح نهجالبلاغه. قم: دارالمعارف الاسلامیة الثقافیة.
اخترشهر، علی. (1401). اصول و روش حکمرانی مطلوب در انقلاب اسلامی با رویکردی بر اندیشه مقام معظم رهبری، سیاست متعالیه، سال 10، شماره 37، صص 157- 178
افتخاری، اصغر. (1377). امنیت ملی، رهیافتها و آثار، مطالعات راهبردی، پیش شماره 2، صص 27-60.
امینی سده، محمدرضا. (1402). نقش نهاد حکومتی در تأمین و حفظ امنیت، پژوهشهای مطالعات اسلامی معاصر، 1(4)، صص 132- 145.
بوزان، بوران. (1378). مردم، دولتها و هراس (ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بووارد، تونی؛ لوفلر، الکه. (1393). مدیریت دولتی و حکمرانی (مترجم: مهدی الوانی و علیرضا شیروانی). اصفهان: نشر نگین ایران.
پیترز، گای؛ پییر، یان. (1396). حکمرانی، سیاست، و دولت (مترجم: حسین قلجی). تهران: انتشارات رهیافت خط اول.
حیدرزاده، مرتضی؛ آل سیدغفور، سیدسجاد. (1403). حکمرانی اسلامی؛ امنیت سیاسی و راهکارهای تحقق آن در قرآن کریم، دوفصلنامه آیین حکمرانی، 2(3)، صص 199- 228.
جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹). مفاتیح الحیات. قم: اسراء.
دری نجف آبادی، قربانعلی. (1379). نگاهی به امنیت از منظر امیرمومنان. فصلنامه حکومت اسلامی، 5(18)، صص ۴۵-۶۸.
دولتی، کریم. (1391). امنیت اجتماعی از منظر امیرالمومنین امام علی×. مجله مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی، 8(29)، صص 10-23.
سبحانی، جعفر. (۱۳۹۵). سیره فقیه (ج۲). قم: مؤسسه امام صادق×.
سیدقطب، ابراهیم حسین الشاربی. (1392). عدالت اجتماعی در اسلام (مترجم: محمدعلی گرامی و سیدهادی خسروشاهی). قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، محمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
مطهری، مرتضی. (۱۳۸۷). سیری در نهجالبلاغه. تهران: صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
مصباح یزدی، محمدتقی. (1385). حکومت و عدالت. قم: موسسه امام خمینی&.
میدری، احمد؛ خیرخواهان، جعفر. (1383). حکمرانی خوب بنیان توسعه. تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
ناظمی اردکانی، محمد. (1387). حکمرانی خوب بارویکرد اسلامی. علوم انسانی، 17(76)، صص 107-128 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 8 |
||