آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,577 |
| تعداد مقالات | 36,665 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,973,432 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,713,899 |
واکاوی روشهای تربیت فرزند در ساحت بینش، گرایش و کنش با نگاهی به سوره لقمان | ||
| مطالعات علوم قرآن | ||
| دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 24، تیر 1404، صفحه 34-66 اصل مقاله (1.64 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2025.71213.1359 | ||
| نویسندگان | ||
| صدیقه پروان* 1؛ رحمان عشریه2؛ فائزه عظیم زاده اردبیلی3 | ||
| 1دانشآموخته دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن، قم، ایران (نویسنده مسئول). | ||
| 2دانشیار، دانشگاه علوم و معارف قرآن، قم، ایران. | ||
| 3هیات علمی و دانشیار دانشگاه امام صادق تهران پردیس خواهران | ||
| تاریخ دریافت: 08 فروردین 1404، تاریخ بازنگری: 01 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 20 خرداد 1404 | ||
| چکیده | ||
| انسان دارای سه ساحت بینش، گرایش و کنش است و مراحل و روشهای تربیتی نیز متناسب با ساحتهای بینشی، گرایشی و رفتاری است. در نظام خانواده مهمترین مسئله، تربیت شایسته فرزندان براساس آموزههای دینی است. مسئله اصلی در این پژوهش این است که در مسیر تربیت دینی، چرا بهرغم دادن انبوهی از بینش و آگاهی درباره مباحث دینی به فرزندان، برخی مواقع رفتار دینی مشاهده نمیشود؟ چگونه میتوان براساس آموزههای قرآنی روش تربیتی درست را ارائه نمود؟ این پژوهش درصدد است با روش گردآوری اَسنادی-کتابخانهای و تحقیق توصیفی-تحلیلی به روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی نمونه قرآنی از سوره لقمان بپردازد. این تحقیق با واکاوی روشهای لقمان حکیم در تربیت فرزندش، به این نتیجه رسید: اولین ساحت در تربیت فرزند ساحت شناخت توحید و معاد است که همان دعوت به خداشناسی است. لقمان حکیم با دو محرک اصلی پند و محبت که جنبه انرژیدهندگی دارند، گرایش و رغبت به ساحت بینش توحیدی را تقویت نمود که منجر به رفتار میشود. از مهمترین دستورات رفتاری که لقمان حکیم در تربیت فرزند بهکار برده است، عبارتند از: اقامه نماز، امربهمعرف و نهیازمنکر، بردباری در برابر سختیها و عدمتکبر و غرور؛ بنابراین، توجه همزمان به هر سه سطح بینش، گرایش و کنش، در تربیت فرزند، باعث درونیشدن آموختهها دینی شده و به تربیت عمق میبخشد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تربیت دینی؛ نقش تربیتی والدین؛ بینش؛ گرایش؛ کنش | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis of Child-Rearing Methods in the Dimensions of Insight, Inclination, and Action with a Focus on Surah Luqman | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sedigheh Parvan1؛ Rahman Oshrieh2؛ Faezeh Azimzadeh Ardebili3 | ||
| 1Ph.D. graduate in Comparative Tafsir, University of Qur’anic Sciences and Teachings, Qom, Iran | ||
| 2Associate Professor, University of Qur’anic Sciences and Teachings, Qom, Iran. | ||
| 3Academic staff and associate professor of Imam Sadegh University of Tehran, Sisters campus | ||
| چکیده [English] | ||
| Human beings possess three dimensions: insight, inclination, and action, and the stages and methods of upbringing are aligned with these dimensions of insight, inclination, and behavior. In the family system, the most critical issue is the proper upbringing of children based on religious teachings. The main question in this study is: In the process of religious upbringing, why is it that despite providing extensive insight and knowledge about religious matters to children, religious behavior is sometimes not observed? How can a correct method of upbringing be presented based on Quranic teachings? This study aims to examine a Quranic example from Surah Luqman using a documentary-library method and a descriptive-analytical approach through qualitative content analysis. By analyzing the methods of Luqman, the Wise in raising his child, the study concludes that the first dimension in child-rearing is the recognition of monotheism (Tawhid) and the hereafter, which is an invitation to knowing God. Luqman the Wise reinforced the inclination toward monotheistic insight, leading to behavior, by employing two primary motivators: advice and affection, which serve as energizing factors. The most significant behavioral instructions Luqman used in raising his child include establishing prayer, enjoining good and forbidding evil, patience in the face of hardships, and avoiding arrogance and pride. Therefore, simultaneous attention to all three levels—insight, inclination, and action—in child-rearing internalizes religious teachings and adds depth to upbringing. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Religious Upbringing, Parental Role in Upbringing, Insight, Inclination, Action | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم.
آقاتهرانی، مرتضی؛ حیدری کاشانی، محمدباقر. (1392). خانواده وتربیت مهدوی. تهران: کتاب یوسف.
ابراهیمزاده، عیسی. (1379). فلسفه تربیت. تهران: دانشگاه پیام نور.
ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمدبن علی. (1376). امالی (مترجم: محمدباقرکمرهای). تهران:کتابچی.
ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمدبن علی. (1387). من لایحضره الفقیه (ج4). بیروت: دارالاضواء.
ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمدبن علی. (۱۴۰۴ق). عیون أخبار الرضا (ج2). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
ابن طاووس، علیبن موسی. (1418ق). الإقبال بالأعمال الحسنة (اقبال الاعمال). قم: حوزه علمیه قم.
اسکندرینژاد، خدیجه. (1389). نقش شخصیت مادر در تربیت فرزند. طهورا. شماره 7، صص 129-116.
باقری، خسرو. (1383). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی (ج2). تهران: انتشارات مدرسه.
باهنر، ناصر. (1396). آموزش مفاهیم دینی همگام با روانشناسی رشد. تهران: بین الملل.
جوادی آملی، عبدالله. (1372). مبدا و معاد. تهران: نشر الزهرا.
جوادی آملی، عبدالله. (1389). تفسیر موضوعی (ج7). قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله. (1390). ادب قضا در اسلام. قم: اسراء.
حرعاملی، محمدبنحسن. (1397ق). تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة (ج15). بیروت: داراحیاء الثرات العربی.
حسینیزاده، سیدعلی. (1397). تربیت فرزند(چاپ چهاردهم). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
دهخدا، علیاکبر. (1378). لغتنامه دهخدا (ج11). تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
ریو، جان مارشال. (1380). انگیزش و هیجان (مترجم: یحیی سیدمحمدی). تهران: نشر ویرایش.
شاملی، عباسعلی. (1386). مجموعه مقالات تربیت اخلاقی (پیشفرضها وچالشها). قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها.
شریف قریشی، باقر. (1385). النظام التربوی فی الاسلام. بیجا: مهر امیرالمومنین.
صالح سعیدی، ابواسحاقی. (1387). نکات تربیتی سوره مبارکه لقمان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث، دانشکده اصول الدین، استاد راهنما: مجید حیدریفر.
طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1374). المیزان فی تفسیر القرآن (مترجم: سیدمحمدباقر موسویهمدانی، ج13، 14). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
علیاکبری، راضیه. (1396). رسالت مادری در آموزههای دینی. رهتوشه راهیان نور محرم. صص87-75.
کلینی، محمدبنیعقوب. (1365). الکافی (ج1). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳ق). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ج78). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
محمدی اشتهاردی، محمد. (1383). لقمان و حکمتهای دهگانه او در قرآن. بوشهر: نشر موعود اسلام.
محمدیریشهری، محمد. (1373). میزان الحکمه (ج2). قم: دارالحدیث.
محمدی ریشهری، محمد. (1380). منتخب میزان الحکمه. تلخیص: سیدحمید حسینی، قم: دارالحدیث.
مصباح یزدی، محمدتقی. (1380). اخلاق در قرآن(ج1). قم: مؤسسه امام خمینی.
مطهری، مرتضی. (بیتا). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار استاد مطهری (ج6). تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (بیتا). اصول فلسفه و روش رئالیسم (ج1، 5). تهران: صدرا.
مغنیه، محمدجواد. (1390). تفسیر کاشف (محقق: موسی دانش، ج6). قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
مکارم شیرازی، ناصر، و دیگران. (1371). تفسیر نمونه (ج17). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
موسوی خمینی، سیدروح الله. (1375). صحیفه نور (ج7). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
وطندوست، محمدعلی. (1397). تحلیل فلسفی ارتباط میان «بینش»، «گرایش» و «منش» و ارائه راهکارهای تربیتی دستیابی به رفتار سالم. پنجمین کنفرانس بینالمللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی. دانشگاه فردوسی مشهد.
هاشمی رکاوندی، سیدمجتبی. (1382). تربیت و شخصیت انسانی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
یوسفی، علیرضا. (1383). واژهنامه توصیفی آموزش؛ طبقهبندی اهداف آموزشی حیطه عاطفی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 4(12)، صص129-130.
.Tomei, L.A. (2005) Taxonomy for the technology domain. London: information science publishing.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 44 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 62 |
||