آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,566 |
| تعداد مقالات | 36,387 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,645,168 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,563,099 |
تفسیر ادبی - بلاغی وصل و فصل در قرآن کریم با تکیه بر آراء عبدالقاهر جرجانی (مطالعه موردی: سوره انسان) | ||
| مطالعات علوم قرآن | ||
| دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 24، تیر 1404، صفحه 129-158 اصل مقاله (1.67 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2025.71176.1358 | ||
| نویسندگان | ||
| طیبیه سیفی* 1؛ کورش فریدونپور* 2 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی تهران. ایران. | ||
| 2دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 12 فروردین 1404، تاریخ بازنگری: 14 خرداد 1404، تاریخ پذیرش: 01 تیر 1404 | ||
| چکیده | ||
| «وصل و فصل» اساسیترین مبحث در علم معانی است. عبدالقاهر جرجانی در کتاب دلائل الاعجاز، «وصل و فصل» را رکن اصلی بلاغت میداند و بر این باور است که در «فصل» یک حکم خبری و در مبحث «وصل» دو حکم مشترک انجام میگیرد. برخی آیات سوره انسان با «واو» و برخی بدون «واو» هستند که تفسیر هر یک از این مواضع، زمینه درک و برداشت بهتر معنای آیات در این سوره را برای مخاطب هموار میکند؛ زیرا فصل و وصل آیات این سوره ارتباط تنگاتنگی با مفهوم آیات دارند؛ ازاینرو، پژوهش حاضر با روشی توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر آرای عبدالقاهر جرجانی، این مبحث را در سوره انسان بررسی میکند. نتایج به دست آمده پس از بررسی، نشان میدهد که در این سوره، 21 جمله به صورت فصل و 22 جمله بهصورت وصل بیان شده است. مواضعی که در این سوره وصف ابرار در بهشت و نیز احکام مربوط به پیامبر است، همگی بهصورت وصل بیان شده است تا نشان دهد فعل این احکام بهصورت کامل انجام میشوند و صرفاً جنبه اشتراکی دارند و از سوی دیگر آنجا که حالتها را بیان میکند بهصورت فصل است تا نشان دهد قیود حال ثابت و جزئی جداییناپذیر است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تفسیر ادبی؛ سوره انسان؛ بلاغت؛ وصل و فصل؛ عبدالقاهر جرجانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Literary–Rhetorical Interpretation of Connection and Separation (Wasl wa Fasl) in the Holy Quran Based on the Views of Abd al-Qahir Jurjani (A Case Study: Surah al-Insan) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Tayebeh Seyfi1؛ Kourosh Fereydounpour2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| 2Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| Wasl (connection) and fasl (separation) are among the most fundamental topics in the science of ma‘ani (semantics). Abd al-Qahir Jurjani, in his book Dala’il al-I‘jaz (The Proofs of Inimitability), regards wasl and fasl as the core of eloquence and believes that fasl involves a single declarative judgment, while wasl combines two related judgments. Some verses of Surah al-Insan begin with the conjunction wa (“and”), whereas others do not. Interpreting the use or omission of this conjunction provides a deeper understanding of the meanings of the verses in this surah. The connection and separation of the verses in this chapter are closely related to their concepts. Accordingly, this study, adopting a descriptive–analytical method and relying on Jurjani’s theories, examines this topic in Surah al-Insan. The results indicate that in this surah, 21 sentences appear as fasl (separation) and 22 as wasl (connection). The sections describing the righteous (abrār) in paradise and the rulings related to the Prophet are all expressed through wasl, indicating that these actions are fully performed and share a common aspect. In contrast, the verses expressing temporary states appear through fasl, demonstrating that these conditions are stable and inseparable components of their contexts. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| literary exegesis, Surah al-Insan, rhetoric, wasl and fasl, Abd al-Qahir Jurjani | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (ج11). بیروت: دار صادر.
اندلسی، ابوحیان. (1993م). تفسیر بحر المحیط (ج8). بیروت: دارالکتب العلمیة.
تفتازانی، مسعود بن عمر. (1370). مختصر المعانی. قم: دارالفکر.
جرجانی، عبدالقاهر. (1368). دلائل الاعجاز (مترجم: سیدمحمد رادمنش) مشهد: آستان قدس.
جرجانی، عبدالقاهر. (بیتا). دلائل الاعجاز. قاهره: مکتبة الخانجی.
حجازی، سکینه. (1392). نگاهی نو به مبحث فصل و وصل با تکیه بر شواهد قرآنی. پایاننامه، دانشگاه یزد، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی [کارشناسی ارشد]. استاد راهنما: وصال میمندی، استاد مشاور: علی بیانلو.
حسن، عباس. (1399). النحو الوافی (ج4، چاپ چهارم)، تهران: نشر صادق.
حسینی مهرآبادی، سیدهاشم. (1395). تحلیل کاربرد وصل و فصل در جزء اول قرآن کریم. پایاننامه، دانشگاه آیتالله حائری میبد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، استاد راهنما: سید محمد موسوی، استاد مشاور: کمال صحرایی.
حسینی، سیدجعفر. (1402ق). أسالیب المعانی فی القرآن. قم: بوستان کتاب.
خطیب قزوینی، محمدبنعبدالرحمن. (1392). الإیضاح فی علوم البلاغة. (مترجم: هادی رضوان). سنندج: دانشگاه کردستان.
دراز، صباح عبید. (1986م). اسرار الفصل و الوصل فی البلاغة القرآنیة. مصر: مطبعة الامانة.
رازی، شیخ ابوالفتوح. (1396). تفسیر روض الجنان و روح الجنان (ج8، 20، چاپ پنجم). مشهد: آستان قدس رضوی.
راستگو، کبری؛ علوی، عفت سادات. (1400). فراهنجاری دستوری فصل و وصل در قرآن کریم با تکیه بر نظریه متنیت. پژوهشهای ادبی - قرآنی. 9(33). صص83-118.
رافعی، مصطفی صادق. (1990م). اعجاز القرآن و البلاغة النبویة. بیروت: دارالکتاب العربی.
زمخشری، محمودبن عمر. (1392). تفسیر الکشاف (ج4). مترجم: مسعود انصاری، چاپ دوم). تهران: ققنوس.
سکاکی، ابو یعقوب. (1987م). مفتاح العلوم. بیروت: دارالکتب الاسلامیة.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1363). المیزان فی تفسیر القرآن (مترجم: سیدمحمدباقر موسوی همدانی، ج20). تهران: بنیاد فکری علامه.
طبرسی، فضل بن حسن. (2006م). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ج10) بیروت: دارالمرتضی.
مغنیه، محمدجواد. (1397). تفسیر کاشف (مترجم: موسی دانش، ج7، چاپ سوم). قم: بوستان کتاب.
میرحسینی، سیدمحمد؛ ارفع، فاطمه السادات. (1397). بلاغت وصل و فصل در آیات قرآن از منظر تفسیر المیزان. مطالعات ادبی متون اسلامی. 3(11). صص27-47.
نحاس، محمد بن اسماعیل. (2009م). اعراب القرآن (ج5). بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
نراقی، ملااحمد. (1390). معراج السعادة (ج8). تهران: نشر دهقان.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3 |
||