آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,568 |
| تعداد مقالات | 36,429 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,790,457 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,633,663 |
انتساب قیاسگرایی به فضل بن شاذان؛ بازفهمی دیدگاه مکتبهای قم و بغداد | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 آذر 1404 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی (داوری سریع) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2025.72630.3036 | ||
| نویسندگان | ||
| علی سجادی عباس آبادی* 1؛ علی الهی خراسانی2 | ||
| 1پژوهشگر مرکز تخصصی دارالفقه، حوزه علمیه خراسان، مشهد، ایران. | ||
| 2پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 03 شهریور 1404، تاریخ بازنگری: 02 آبان 1404، تاریخ پذیرش: 03 آبان 1404 | ||
| چکیده | ||
| مقالۀ پیشرو، نسبتِ قیاسگرایی در رویکرد استنباطی فضل بن شاذان از چهرههای شاخص در مدرسه عقلگرای هشام بن حکم را مورد بررسی قرار داده است. وی توسّط سردمداران مکتب قم و بغداد، به قیاسگرایی در استنباط منتسب گردیده و به همین جهت نیز عدالت و ایمان او را زیر سؤال بردهاند. شیخ صدوق، نماینده اخبارگرایی قم، فتاوای فضل را نادرست و متأثر از قیاس دانسته و سید مرتضی، نماینده عقلگرایی بغداد، رویکرد فضل را ناسازگار با عدالت و شریعت تلقی کرده است. این پژوهش با تبیین مفهوم قیاس در اندیشه اهل سنت، مرور سیر تاریخی مدرسه هشام و تعاملات آن با مکاتب قم و بغداد، و همچنین نقش کلیدی فضل در توسعه این مدرسه، به تحلیل این دیدگاهها میپردازد. شواهدی مانند اسلوب اجتهادی کتاب «العلل»، دفاع ابن جنید از فضل، و پرسشهای ابن قتیبه، در نگاه نخست این دیدگاهها را تأیید میکنند، اما بررسی دقیق نشان میدهد که این نقدها بیش از آنکه ناشی از بهکارگیری قیاس باطل در استنباط باشد، ریشه در اختلافات مکتبی، سوءتفاهمهای اصطلاحی، خلط میان قیاسنماها (مانند أخذ به شواهد، مقاصد شریعت، تعلیلگرایی، تفریع فروع، و موافقت روحی) و عدم تفکیک اقسام قیاس (منصوص العلة، مستنبط العلة قطعی، اولویت) دارند. این مقاله نشان میدهد که نقدهای مطرحشده، عمدتاً بازتاب تلاش مکاتب قم و بغداد برای محدودسازی میراث عقلگرای مدرسه هشام بن حکم و رسمیتبخشی به مرزهای هویتی تشیع بوده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| قیاس؛ مدرسه هشام بن حکم؛ فضل بن شاذان؛ شیخ صدوق؛ سیّد مرتضی؛ اجتهاد؛ عقلگرایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Attribution of Qiyās-Oriented Rationalism to Faḍl ibn Shādhān: A Reinterpretation of the Perspectives of the | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ali sajjadi abbas abadi1؛ ali Elahi Khorasani2 | ||
| 1Research Assistant at Dar al-Fiqh Specialized Center, Khurasan Islamic Seminary, Mashhad, Iran. | ||
| 2Researcher at the Islamic Research Foundation, Islamic Research Foundation, Mashhad, Iran. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Qiyas, Hisham ibn Hakam School, Fazl ibn Shadhan, Sheikh Sadouq, Sayyid Murtada, Ijtihad, Rationalism | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 100 |
||