آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شمارهها | 2,569 |
| تعداد مقالات | 36,457 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,815,965 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,641,348 |
محبوبیت سفرنامههای فرنگ ناصرالدین شاه در هندوستانِ متّحده | ||
| آینه پژوهش | ||
| دوره 36، شماره 214، مهر و آبان 1404، صفحه 71-111 اصل مقاله (1.85 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jap.2025.79049 | ||
| نویسنده | ||
| لیلا عبدی خجسته* | ||
| تاریخ دریافت: 25 آذر 1404، تاریخ پذیرش: 25 آذر 1404 | ||
| چکیده | ||
| ناصرالدین شاه (1247-1313ق/1831-1896) چهارمین شاهِ سلسلۀ قاجار در هندوستانِ متّحده (پیش از سال 1947) از محبوبیت برخوردار بود: شاهی تجدّدپسند که خواهان پیشرفت کشور است؛ در سفرهایش به اروپا مورد استقبالِ باشکوه شاهانِ اروپایی و ملکۀ انگلیس قرار گرفت؛ پس از برگشت از اروپا خطوطِ تلگراف و راهآهن ... را در کشورش راهاندازی کرد. با شنیدنِ خبرِ قتلِ ناصرالدین شاه، مردم هندوستان برایِ «شاه شهید» مجالس سوگواری برپا نمودند. مسافران/ زائرانِ هندوستانی که به ایران به زیارتِ حرم عبدالعظیم میرفتند، به مزارِ ناصرالدین شاه رفته و فاتحه میفرستادند. وقتی سه سفرنامۀ فرنگِ ناصرالدین شاه چاپ شد، بهسرعت در هندوستان پُرخواننده شد و محبوبیت چندوجهی یافت: متنِ فارسیِ سفرنامهها به شکل مصوّر بارها در هندوستان چاپ شد؛ در جایگاه فارسیِ معیاریِ معاصر در دبیرستانها و دانشگاههایِ هندوستان تدریس شد؛ برای رفعِ نیازِ دانشآموزان و دانشجویان واژهنامۀ فارسی ـ اردو هم تدوین شد؛ بخشیهایی از سفرنامۀ اول به زبان اردو ترجمه شد. در این مقاله ابتدا به محبوبیتِ ناصرالدین شاه در هندوستانِ آن زمان اشاره شده است؛ سپس مشخصاتِ کاملِ برخی از نخستین چاپهایِ سه سفرنامۀ فرنگِ ناصرالدین در هندوستان آورده شده است. در ادامه به گزیدههایِ این سفرنامهها در کتابهایِ درسیِ دبیرستان و دانشگاههایِ هندوستان پرداخته شده است. در پایان مقاله، به کتابی به زبان اردو دربارة مظفرالدین شاه ـ در جایگاهِ شاه اصلاحگر و پسرِ ناصرالدین شاه ـ پرداخته میشود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| هندوستانِ متّحده؛ ناصرالدین شاه؛ محبوبیتِ سه سفرنامۀ فرنگِ ناصرالدینشاه؛ چاپِ متنِ فارسی؛ کتابهایِ فارسیِ مدارس و دانشگاههایِ هندوستان؛ مظفرالدین شاه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Popularity of Nāṣir al-Dīn Shāh’s European Travelogues in United India | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Leila Abdi Khojasteh | ||
| چکیده [English] | ||
| Nāṣir al-Dīn Shāh (1247–1313 A.H./1831–1896 C.E.), the fourth monarch of the Qajar dynasty, enjoyed notable popularity in United India (prior to 1947). He was perceived as a reform-minded ruler seeking the modernization of his country—welcomed with great ceremony by European monarchs and Queen Victoria during his travels, and upon returning home, he established telegraph and railway lines in Iran. When news of his assassination spread, the people of India held mourning ceremonies for the “Shāh-e Shahīd” (the Martyred King). Indian pilgrims who traveled to Iran to visit the shrine of ‛Abdul-‛Aẓīm also visited Nāṣir al-Dīn Shāh’s tomb to recite the Fātiḥa for him. When the three Safar-nāmi-ye Farang (European travelogues) of Nāṣir al-Dīn Shāh were published, they quickly became widely read in India and achieved multifaceted popularity: the Persian texts were repeatedly printed there in illustrated editions; they were taught as samples of contemporary standard Persian in Indian secondary schools and universities; Persian–Urdu glossaries were compiled to assist students; and parts of the first travelogue were translated into Urdu. This article first discusses Nāṣir al-Dīn Shāh’s popularity in India of that period, then provides full bibliographical details of some of the earliest Indian printings of the three Safar-nāmis. It next examines selections from these travelogues included in Persian textbooks for Indian schools and universities. Finally, it considers an Urdu-language book about Muẓaffar al-Dīn Shāh—portrayed as a reformist king and the son of Nāṣir al-Dīn Shāh. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| United India, Nāṣir al-Dīn Shāh, popularity of the three European travelogues of Nāṣir al-Dīn Shāh, publication of the Persian text, Persian textbooks of Indian schools and universities, Muẓaffar al-Dīn Shāh | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1 |
||