آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,398 |
| تعداد مقالات | 34,489 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,205,983 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,828,013 |
تناسب و سازگاری وجودی به منزلۀ ارزش بنیادین | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 1، دوره 18، شماره 69، فروردین 1392، صفحه 2-33 اصل مقاله (392.41 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| محمدعلی مبینی | ||
| استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 16 آبان 1394، تاریخ پذیرش: 16 آبان 1394 | ||
| چکیده | ||
| مفهوم تناسب و هماهنگی، پیوند وثیقی با مفهوم خوبی دارد و در بسیاری از موارد این مفهوم در معنای خوبی لحاظ می‌شود. خوب‌بودن یک وسیله برای یک هدف، به معنای مناسب‌بودن آن وسیله برای رسیدن به آن هدف است و خوب‌بودن یک چیز برای انسان به معنای مناسب‌بودن آن برای انسان است. در این مقاله، ادعا می‌شود که خوبی ارزشی و به‌ویژه خوبی اخلاقی نیز بر اساس مفهوم تناسب قابل تبیین است. مدعای اصلی این است که همۀ ارزش‌ها به‌ویژه ارزش‌های اخلاقی از تناسب و هماهنگی وجودی برمی‌خیزند و اساسی‌ترین تناسب و هماهنگی که خاستگاه ارزش است، تناسب و هماهنگی وجودی میان خداوند و مخلوقات او است. نظریه‌های دیگری نیز وجود دارند که ارزش اخلاقی را بر اساس مفهومی از تناسب تبیین کرده‌اند، ولی از آن‌جا که معنایی فراگیر از آن را در ذهن نداشته‌اند، از تبیین ارزش در پایه‌ای‌ترین مرحله ناکام مانده‌اند. تناسبی که در این مقاله خاستگاه ارزش شمرده می‌شود، تناسبی فراگیر و مطلق است که میان همۀ موجودات و در رأس آن میان مخلوقات و خداوند برقرار می‌شود و در این گونه تناسب، هر موجودی هم جایگاه وجودی خود را در عالم به رسمیت می‌شناسد و به آن پایبند می‌ماند و هم نقش وجودی موجودات دیگر را نسبت به خود پذیرا خواهد بود. چنین تبیینی از ارزش هم با ارتکازات ما هم‌خوانی دارد و هم پاسخی قانع‌کننده به بسیاری از پرسش‌ها فراهم می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارزش؛ اخلاق؛ خوبی؛ تناسب وجودی؛ هماهنگی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Fittingness and Ontological Consistency as Fundamental Value | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Ali Mobini | ||
| چکیده [English] | ||
| The concept of fittingness and harmony is closely related to that of goodness and in many cases it is taken to mean goodness. The goodness of a means for its purpose is its fittingness for the fulfilment of that purpose and the goodness of something for humans is its fittingness for them. In this paper, I claim that value-goodness, and in particular moral goodness, arises from fittingness and ontological harmony, and the most fundamental fittingness and harmony that are the origins of value are the ontological fittingness and harmony between God and His creatures. There are other theories that accounted for moral value in terms of a notion of fittingness, but since they did not consider a comprehensive notion of fittingness, they failed to explain value in its most basic levels. The fittingness that I count as the origin of value is a general and absolute fittingness that obtains among all creatures and above all, between creatures and God, and in such fittingness, any creature has its own ontological place in the world and admits the ontological roles of other creatures. Such an account of value is both consistent with our common sense and can provide a compelling response to many questions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| value, Morality, goodness, Fittingness, Harmony | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. آخوند خراسانی، مولی محمد کاظم (1407ق)، فوائد الاصول، تصحیح و تعلیق: سید مهدی شمس‌الدین، تهران: وزارت ارشاد اسلامی. 3. ــــــــــ (زمستان و بهار 1376 - 1377)، «حسن و قبح عقلی»، ترجمه و تعلیق صادق لاریجانی، نقد و نظر، ش 13-14: 105-128. 4. اصفهانی، شیخ محمدحسین(1374)، نهایة الدرایة فی شرح الکفایة، قم: انتشارات سیدالشهداء. 5. ــــــــــ (زمستان و بهار 1376-1377)، «حسن و قبح عقلی و قاعدۀ ملازمه»، ترجمه و تعلیق صادق لاریجانی، نقد و نظر، ش13-14: 129-165. 6. طباطبایی، سید محمدحسین (1417 ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین، چاپ پنجم. 7. کلینی، ثقه الاسلام (1365)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 8. لاریجانی، صادق، جزوۀ فلسفۀ اخلاق، قم: مؤسسۀ امام صادق7، [بی‌تا] (موجود در کتابخانۀ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی). 9. ــــــــــ ، جزوۀ درس خارج اصول، جلد دوم، جلسات 86-182، سال تحصیلی 79-80 موجود در کتابخانۀ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. 10. مبینی، محمدعلی (زمستان 1390)، «تأملاتی معناشناختی در حقیقت ارزش اخلاقی»، نقد و نظر، ش64: 2-26. 11. مجلسی، محمدباقر(1404)، بحار الانوار، بیروت: مؤسسة الوفاء. 12. مصباح، محمد‌تقی (1373)، دروس فلسفۀ اخلاق، تهران: انتشارات اطلاعات. 13. ــــــــــ ، (1376)اخلاق در قرآن، ج1، قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). 14. مطهری، مرتضی (1363)، «جاودانگی اصول اخلاقی»، در: نقدی بر مارکسیسم، تهران: انتشارات صدرا. 15. مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه. 16. نوری، ملاحسین (1408)، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسۀ آل البیت. 17. ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله، الشفاء (المنطق) (1404ق)، ج3 (البرهان)، قم: مکتبه آیه الله المرعشی.
18. Jacobson, Daniel (2011), “Fitting Attitude Theories of Value,” The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), URL = <http://plato.stanford.edu/archives/spr 2011/entries/fitting-attitude-theories/>. 19. Lakoff, George (1987), Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind, Chicago: University of Chicago Press. 20. Smith, Michael (1994), the Moral Problem, Oxford: Blackwell. 21. Stocker, Michael (1990), Plural and Conflicting Values, Oxford: Clarendon Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,373 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 797 |
||