آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,522 |
| تعداد مقالات | 35,774 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,178,432 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,869,184 |
بررسی و تبیین نظریه حرکت در مجردات | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 3، دوره 18، شماره 69، فروردین 1392، صفحه 53-81 اصل مقاله (355.94 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| علیرضا اسعدی | ||
| استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 16 آبان 1394، تاریخ پذیرش: 16 آبان 1394 | ||
| چکیده | ||
| بسیاری از فیلسوفان حرکت در مجردات را امری ناممکن دانسته‌اند. براهین آنها بر ثبات مجرد بر این مبنا استوار است که ماده شرط تحقق حرکت است. این مقاله می‌کوشد پس از تبیین حقیقت حرکت، نشان دهد که به‌ویژه بر مبنای حرکت جوهری، وجود ماده از اساس مورد تردید قرار دارد و براهین اثبات هیولی، یعنی برهان قوه و فعل و برهان فصل و وصل ناتمام است. با انکار هیولی باید در تعریف مجرد بازنگری کرد و آن را به موجودی که دارای وضع و حیّز نیست تعریف کرد؛ زیرا تعریف آن باید به گونه‌ای باشد که مثبتان و منکران هیولی در آن مشترک باشند. نیز با انکار هیولی نمی‌توان از تلازم ماده و قوه سخن گفت. از سوی دیگر، در این مقاله پنج برهان عقلی بر ثبات مجرد استقصا، تقریر و نقد شده و در ادامه ضمن بررسی و نقد شواهد نقلی ثبات مجرد، روشن می‌شود که این دلایل اعتبار کافی ندارند. از رهگذر این مقدمات، امکان عقلی وقوع حرکت در مجردات اثبات می‌شود و با تمسک به دلایل نقلی می‌توان وقوع حرکت و تغیّر را در آنها نیز پذیرفت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حرکت؛ مجردات؛ موجودات مادی؛ ثبات و تغیّر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination and Explanation of the Theory of Motion in Immaterial Beings | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza As’adi | ||
| چکیده [English] | ||
| Many Islamic philosophers hold that it is impossible for immaterial beings to have motion. Their arguments for this claim are based on the principle that matter is a condition for motion. In this paper I seek to explain the nature of motion and then show that according to the theory of substantial motion, the existence of matter is doubtful and the arguments for the existence of matter or hyle—such as the argument from potentiality and actuality and the argument from attachment and detachment—are problematic. In this case we should revise our definition of immaterial beings. One move is to say that a being is immaterial if it does not have a position and space, since its definition should be such that both proponents and opponents of hyle might share. Moreover, if we deny hyle, we cannot talk about the concomitance of matter and potentiality. On the other hand, I will review and criticize five rational arguments for the immobility of the immaterial beings followed by some evidence from religious texts, and I shall show that these arguments are not sound enough. Therefore, I think that the motion of immaterial beings is possible and there is also evidence from religious texts to this effect. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Motion. Immaterial Beings, Material, Immobility | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. نهج البلاغه، صبحی صالح (1414ق)، قم: هجرت، چاپ اول. 3. ابن سینا، حسین‌بن عبدالله (1404ق)، التعلیقات، تحقیق عبدالرحمن البدوی، بیروت: مکتب الاعلام الاسلامی. 4. ــــــــــ (1379)، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، مقدمه و تصحیح: محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم. 5. اسفرائینی نیسابوری، فخر الدین (1383)، شرح النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، تقدیم و تحقیق: حامد ناجی اصفهانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ اول. 6. تهانوی، محمدعلی (1996م)، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج1 و 2، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون، چاپ اول. 7. جرجانی، میر سید شریف (1370)، شرح المواقف، ج2، قم: منشورات الشریف الرضی، چاپ اول. 8. جوادی آملی، عبدالله (1380)، تفسیر تسنیم، ج3، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ اول. 9. ــــــــــ (1375)، رحیق مختوم شرح حکمت متعالیه، بخش سوم از جلد اول، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ اول. 10. سبزواری، ملاهادی (1383)، اسرار الحکم، قم: مطبوعات دینی، چاپ اول. 11. ــــــــــ (1369 - 1379)، شرح منظومه با تعلیقه حسن زاده آملی، ج 4، تهران: نشر ناب، چاپ اول. 12. شه‌گلی، احمد (بهار 1391)، «ملاک تمایز مادی و مجرد»، معارف عقلی، ش 22. 13. شیخ اشراق، شهاب‌الدین یحیی‌بن حبش امیرک سهرودی (1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، 4 جلد، به تصحیح و مقدمه هانری کربن و دیگران، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ دوم. 14. شیخ صدوق، ابوجعفرمحمد‌بن‌علی‌بن‌الحسین‌بن بابویه قمی (1392)، من لایحضره الفقیه، ج1، تصحیح و تعلیق: علی اکبر غفاری، قم: منشورات جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة، چاپ دوم. 15. شیرازی، قطب الدین (1363)، درۀ التاج، تصحیح: محمد مشکوة، تهران: انتشارات حکمت، چاپ سوم. 16. طباطبایی، محمد‌حسین (1362)، نهایة الحکمة، قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین. 17. ــــــــــ (بی‌تا)، اصولفلسفه و روش رئالیسم، ج2، مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 18. ــــــــــ (1417ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، ج1 و 17، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم. 19. طوسی، خواجه نصیر (1375)، شرح الاشارات والتنبیهات مع المحاکمات، 3ج، قم: نشر البلاغة، چاپ اول. 20. فخر رازی، محمد‌بن عمر (1404ق)، شرح الفخر الرازی علی الاشارات، ج2، قم: مکتبة آیة الله المرعشی. 21. ــــــــــ (1411ق)، المباحث المشرقیة فی علم الالهیات والطبیعیات، ج1، قم: انتشارات بیدار، چاپ دوم. 22. فیاضی، غلامرضا (1385)، تعلیقه نهایة الحکمة، ج 2، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول. 23. ــــــــــ (1389)، علم النفس فلسفی،تحقیق: محمدتقی یوسفی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. 24. ــــــــــ (1384)، نشست حرکت در مجردات، قم: مجمع عالی حکمت اسلامی. 25. شیخ کلینی، محمد‌بن یعقوب (1367)، الکافی، ج7، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چاپ سوم. 26. مجلسی، محمد‌باقر (1403ق)، بحار الانوار، ج 56، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم. 27. مصباح یزدی، محمدتقی (1365)، آموزش فلسفه، ج2، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی- معاونت فرهنگی، چاپ اول. 28. ــــــــــ (1405ق)، تعلیقةعلی نهایة الحکمة، قم: مؤسسة فی طریق الحق، الطبعة الاولی. 29. مطهری، مرتضی(1373)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج6، تهران: انتشارات صدرا، چاپ سوم. 30. ــــــــــ (1377)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج13، تهران: انتشارات صدرا، چاپ چهارم. 31. ملاصدرا، صدرالدین محمد‌بن ابراهیم (بی‌تا)، الحاشیة علی الهیات الشفاء، قم: انتشارات بیدار. 32. ــــــــــ (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، 9 جلد، بیروت: دار احیاء التراث، الطبعة الثالثه. 33. ــــــــــ (1363)، مفاتیح الغیب، مقدمه و تصحیح: محمد خواجوی، تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی. 34. ــــــــــ (1366)، تفسیر القرآن الکریم، ج3 و 6، تحقیق: محمد خواجوی، تهران: انتشارات بیدار، چاپ دوم. 35. میر داماد، میرمحمدباقر (1367)، القبسات، به کوشش مهدی محقق و دیگران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم. 36. نبویان، محمود (1386)، «مجرد و مادی»، معرفت فلسفی، سال چهارم، ش 15. 37. هروی، محمدشریف نظام الدین احمد (1363)، انواریه(ترجمه و شرح حکمة الاشراق سهروردی)، تهران: انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,268 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,345 |
||