آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,387 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,989,825 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,703,516 |
مجاز در قرآن و شرایط آن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی(رحمةالله) | ||
| مطالعات علوم قرآن | ||
| مقاله 7، دوره 2، شماره 4 - شماره پیاپی 6، دی 1399، صفحه 160-181 اصل مقاله (1.46 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2021.60090.1102 | ||
| نویسنده | ||
| نسرین انصاریان* | ||
| جامعه الزهرا | ||
| تاریخ دریافت: 17 بهمن 1399، تاریخ بازنگری: 12 اسفند 1399، تاریخ پذیرش: 12 اسفند 1399 | ||
| چکیده | ||
| بسیاری از معارف دینی و دستورهای زندگی در دین اسلام، از قرآن کریم که ثقل اکبر است، به دست می‌آیند؛ ازاین‌رو شناخت آموزه‌های قرآن از صدر اسلام تاکنون با عنوان «تفسیر قرآن» کانون توجه مسلمانان به‌ویژه اندیشمندان علوم قرآنی بوده و هست. یکی از علوم مورد نیاز تفسیر، «بلاغت» است و «علم بیان» یکی از فنون آن است. بحث حقیقت و مجاز یکی از مسائل علم بیان است. این بحث به دلیل تأثیر مستقیم در تفسیر قرآن جایگاه ویژه‌ای دارد؛ ازاین‌رو اثبات مجاز در قرآن اهمیت دارد. از طرفی به دلیل مقبولیت علمی علامه طباطبایی+ در جامعه تفسیری و مجازدانستن برخی آیات از جانب ایشان دستیابی به دیدگاه‌های ایشان در این مورد ضروری است؛ ازاین‌رو رسیدن به این مطلب هدف این پژوهش است. منابع داده‌های پژوهش در بیشتر موارد علاوه بر کتاب المیزان فی تفسیر القرآن، کتاب‌های تفسیری، بلاغی و لغوی هستند. بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی یافته‌های این پژوهش به این اشاره دارند که دلایل ایجابی از طرف موافقان مجاز در قرآن برخی آیات، روایات و بلیغ‌تربودن مجاز نسبت به حقیقت است و دلایل مخالفان مجاز در قرآن مانند دروغ‌بودن مجاز، قابل نفی‌بودن آن، سقوط حجیت و سقوط اعجاز قرآن، دلایل سلبی و قابل نفی‌اند. علامه طباطبایی+ ضمن پذیرش این دلایل، «مجاز در برخی آیات» را در صورت قرینه‌داشتن و مؤثربودن در تفسیر آیه می‌پذیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اثبات مجاز؛ موافقان؛ مخالفان؛ علامه طباطبایی(رحمةالله) | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Majaz in the Qur'an and Its Conditions with Emphasis on the viewpoint of Allameh Tabatabaei | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Nasrin Ansarian | ||
| James alzahra | ||
| چکیده [English] | ||
| Many religious teachings and instructions for life in Islam are derived from the Holy Qur'an, which is considered as Al-Thiql al-Akbar. Therefore, identifying the teachings of the Qur'an from the beginning of Islam until now under the title of "interpretation of the Qur'an" has been and is the focus of attention of Muslims, especially thinkers of Qur'anic sciences. One of the sciences required for interpretation is "Balaghah (eloquence)" and "Bayan (the science which deals with patterns of speech that aims to get a sentence that can not only be understood but also be beautiful) " is one of its techniques. The topics of truth and Majaz (metonymy) are two of the issues of bayan. This topic has a special place due to its direct impact on the interpretation of the Qur'an. Therefore, proving majaz is important in the Qur'an. On the other hand, due to the scientific acceptance of Allameh Tabatabaei in the Qur'an interpretation community and considering some verses as majaz by him, it is necessary to obtain his views in this regard. Therefore, this is the purpose of this study. In most cases, in addition to Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran, the sources of research data are interpretive, eloquent, and lexical books. Based on the descriptive-analytical method, the findings of this study indicate that the necessary reasons given by the majaz proponents in the Qur'an are some verses, narrations, and majaz being as more eloquent. The reasons for the majaz opponents in the Qur'an, such as considering majaz as being a lie, its negation, the fall of the authority and the miracle of the Qur'an, are negative and negligible reasons. While accepting these reasons, Allameh Tabatabaei accepts "majaz in some verses" if they are symmetrical and effective in interpreting the verse. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Proving Majaz, proponents, opponents, Allameh Tabatabaei | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن‌تیمیه الحرانی، احمد بن عبد الحلیم بن عبد السلام. (1416ق). الایمان (چاپ پنجم). بیروت: المکتب الاسلامی. 2. ابن‌قیم، محمد بن محمد بن عبدالکریم بن رضوان بن عبد. (1325). مختصر الصواعق المرسله علی الجهمیه و المعطله. ریاض: اضواء السلف. 3. ابن‌عاشور، محمد طاهر. (1420ق). تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن‌عاشور (چاپ اول). بیروت: مؤسسة التاریخ العربی. 4. ابنعربى، محمد بن على. (1410ق). رحمة من الرحمن فى تفسیر و اشارات القرآن (چاپ اول). دمشق: مطبعة نضر. 5. ابنقتیبه، عبدالله بن مسلم. (1423ق). تأویل مشکل القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون. 6. ابوالفتوح رازى، حسین بن على. (1408ق). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. مشهد مقدس: آستان قدس رضوى، بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى. 7. اوسى، على‌رمضان. (1381). روش علامه طباطبایى در تفسیر المیزان. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل. 8. تفتازانی، مسعود بن عمر. (1376). مختصر المعانی (تفتازانی) (چاپ سوم). قم: دار الفکر. 9. راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن (چاپ اول). بیروت: دار القلم. 10. زحیلى، وهبه. (1411). التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج (32 جلد، چاپ دوم). دمشق: دار الفکر. 11. زرکشى، محمد بن بهادر. (1410ق). البرهان فى علوم القرآن. بیروت: دار المعرفة. 12. زمخشرى، محمود بن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل (چاپ سوم). بیروت: دار الکتاب العربی. 13. سکاکى، یوسف بن ابى بکر. (بی‌تا). مفتاح العلوم. بیروت: دار الکتب العلمیة. 14. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر. (1421ق). الإتقان فی علوم القرآن (چاپ دوم). بیروت: دار الکتاب العربی. 15. شریف الرضی، محمد بن حسن. (1406ق). حقائق التأویل فی متشابه التنزیل. بیروت: دار الأضواء. 16. شریعتى سبزوارى، محمدباقر. (1387). تحریرى بر اصول فلسفه و روش رئالیسم (چاپ دوم). قم: مؤسسه بوستان کتاب. 17. شنقیطی، محمدامین بن محمد المختار الجکنی. (بی‌تا). منع جواز المجاز فی المنزّل للتعبّد و الإعجاز. مکه: دار عالم الفوائد للنشر و التوزیع. 18. طباطبایی، محمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن (چاپ دوم). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. 19. طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (چاپ سوم). تهران: ناصر خسرو. 20. طبرسی، فضل بن حسن. (1412ق). تفسیر جوامع الجامع. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. 21. طوسى، محمد بن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 22. فخر رازى. محمد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب) (چاپ سوم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 23. فراهیدى، خلیل بن احمد. (1409ق). کتاب العین (چاپ دوم). قم: نشر هجرت. 24. فیروزآبادى، محمد بن یعقوب. (1415ق). القاموس المحیط. بیروت: دار الکتب العلمیة. 25. قمى مشهدى، محمد بن محمدرضا. (1368). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. 26. کمالى دزفولى، على. (1372). قرآن ثقل اکبر. قم: اسوه. 27. محمدى بامیانى، غلام‌على. (بی‌تا). دروس فی البلاغة (شرح مختصر المعانی للتفتازانی) (چاپ اول). بیروت: مؤسسة البلاغ. 28. مدرس افغانى، محمدعلى. (1362). المدرس الأفضل فیما یرمز و یشار إلیه فی المطول (چاپ اول). قم: دار الکتاب. 29. مدنى، على‌خان بن احمد. (1384). الطراز الأول و الکناز لما علیه من لغة العرب المعول. مشهد مقدس: مؤسسة آل البیت^ لاحیاء التراث. 30. مرتضى زبیدى، محمد بن محمد. (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دار الفکر. 31. مصطفوی، حسن. (1380). تفسیر روشن. تهران: مرکز نشر کتاب. 32. المطعنی، عبدالعظیم. (1406ق). المجاز فى اللغه. قاهره: مکتبه وهبه. 33. مطلوب، احمد. (بی‌تا). أسالیب بلاغیة الفصاحة البلاغة المعانی. کویت: وکاله المطبوعات. 34. معرفت، محمدهادی. (1385). التأویل فی مختلف المذاهب و آلاراء. تهران: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الإسلامیة، المعاونیة الثقافیة، مرکز التحقیقات و الدراسات العلمیة. 35. هاشمى، احمد. (1381). جواهر البلاغة (چاپ پنجم). قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,030 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 329 |
||