آمار

تعداد نشریات50
تعداد شماره‌ها2,337
تعداد مقالات33,783
تعداد مشاهده مقاله12,322,327
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,311,878
انصاریان, نسرین. (1403). علمی‌بودن آموزه‌های دینی در «اثبات چشم‌زخم» و «دفع آن». اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(3), 160-185. doi: 10.22081/jqss.2024.66665.1271
نسرین انصاریان. "علمی‌بودن آموزه‌های دینی در «اثبات چشم‌زخم» و «دفع آن»". اسلام و مطالعات اجتماعی, 5, 3, 1403, 160-185. doi: 10.22081/jqss.2024.66665.1271
انصاریان, نسرین. (1403). 'علمی‌بودن آموزه‌های دینی در «اثبات چشم‌زخم» و «دفع آن»', اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(3), pp. 160-185. doi: 10.22081/jqss.2024.66665.1271
انصاریان, نسرین. علمی‌بودن آموزه‌های دینی در «اثبات چشم‌زخم» و «دفع آن». اسلام و مطالعات اجتماعی, 1403; 5(3): 160-185. doi: 10.22081/jqss.2024.66665.1271

علمی‌بودن آموزه‌های دینی در «اثبات چشم‌زخم» و «دفع آن»

مطالعات علوم قرآن
دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 17، خرداد 1403، صفحه 160-185    اصل مقاله (894.3 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2024.66665.1271
نویسنده
نسرین انصاریان*
سطح 4 رشته تفسیر تطبیقی، مدرس و پژوهشگر جامعه الزهراء. قم. ایران.ا
تاریخ دریافت: 20 خرداد 1402،  تاریخ بازنگری: 12 دی 1402،  تاریخ پذیرش: 11 اردیبهشت 1403 
چکیده
چشم‌زخم از قدیم‌ترین باورهای بشر است که از طرف ملل و نحل مختلف، راهکارهای متفاوتی برای دفع آن ارائه شده که مؤثربودن برخی از آنها، مورد تأیید عقل و شعور انسانی نیست، با توجه به اینکه در آموزه‌های دینی نیز نکاتی در این باره دیده می‌شود، پی‌بردن به علمیت آن نکات اهمیت دارد؛ ازاین‌رو هدف این نوشته پاسخ‌گویی به این پرسش اصلی است: «دلایل علمیت آموزه های دینی در اثبات چشم‌زخم و دفع آن چیست؟»؛ یافته‌های پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نرم‌افزاری به‌دست آمد این شد که: علمیت وجود چشم‌زخم در آموزه‌های دینی از پشتوانه «استدلال براساس ماوراء طبیعی‌بودن انسان»، «استدلال تجربی» و «استدلال عقلی» برخوردار است؛ همین‌طور راهکارهای دفع چشم‌زخم در آموزه‌های دینی که «توکل بر خدا»، «قرائت برخی آیات و ادعیه»، «استفاده از عقیق»، «استفاده از نمک»، «پوشاندن» و ... است نیز، پشتوانه علمی دارند به این صورت که راهکارهای یادشده از پشتوانه «استدلال عقلی» برخوردار است.
کلیدواژه‌ها
علمیت؛ آموزه‌های دینی؛ اثبات چشم‌زخم؛ دفع چشم زخم
عنوان مقاله [English]
Scientific Validity of Religious Teachings on "Evil Eye" and "Protection Against It"
نویسندگان [English]
Nasrin Ansarian
. Level Four (PhD) in Comparative interpretation of the Qur’an, Professorand researcher of al-Zahra University, Qom, Iran
چکیده [English]
The belief in the "evil eye" is one of the oldest human beliefs, and various cultures have proposed different remedies to protect against its effects. While some of these remedies may not be supported by rational and scientific reasoning, religious teachings also address this phenomenon. Therefore, it is important to explore the scientific basis of these teachings. The aim of this article is to answer the main question: "What are the scientific reasons for the scientific validity of religious teachings on proving the existence of the evil eye and protecting against it?" The research findings, obtained through a descriptive-analytical method using library and software sources, suggest that the scientific validity of the belief in the evil eye in religious teachings is supported by "arguments based on the supernatural nature of humans," "empirical arguments," and "rational arguments." Similarly, the protective measures against the evil eye in religious teachings, such as "reliance on God," "recitation of specific verses and supplications," "use of amulets," "use of salt," "covering oneself," etc., also have scientific foundations, as these measures are supported by "rational arguments."
کلیدواژه‌ها [English]
Scientific validity, religious teachings, evil eye, protection against the evil eye
مراجع
* قرآن کریم

  1. ابن بابویه، محمد بن على. (بی‌تا). علل الشرائع (ج1). قم: کتاب‌فروشی داوری.
  2. ابن بابویه، محمدبن‌على. (1406ق). ثواب الأعمال و عقاب الأعمال (چاپ دوم). قم: دارالشریف الرضی للنشر.
  3. ابن فارس، احمد بن فارس. (1404ق). معجم مقاییس اللغة (ج3). قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  4. ابوالفتوح رازى، حسین بن على. (1408ق). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن (ج11). مشهد: آستان قدس رضوى، بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى.
  5. ابوحیان، محمد بن یوسف. (1420ق). البحر المحیط فى التفسیر (ج10). بیروت: دار الفکر.
  6. احمد جبار، احمد. (1984م). السیبة: تقالید و عادات شعبیة. التراث الشعبی، ش 11 و 12.
  7. ازهرى، محمد بن احمد. (1421ق). تهذیب اللغة (ج9). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  8. اشکورى، محمد بن على. (1373). تفسیر شریف لاهیجى (ج4). تهران: دفتر نشر داد.
  9. بغوى، حسین بن مسعود. (1420ق). تفسیر البغوى المسمى معالم التنزیل (ج5). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  10. بلاغى، عبدالحجه. (1386ق). حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر (ج1 و 7). قم: حکمت.
  11. جاحظ، عمرو بن بحر. (1423ق). الحیوان (ج1 و 2). بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  12. جصاص، احمد بن على. (1405ق). احکام القرآن (جصاص) (ج5). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  13. حفنى، عبدالمنعم. (2004م). موسوعة القرآن العظیم (ج2). قاهره: مکتبة مدبولی.
  14. دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت‌نامه دهخدا (ج6، چاپ دوم). تهران: دانشگاه تهران.
  15. راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دار القلم.
  16. زارع زردینی، احمد؛ کریمی رکن آبادی، اصغر و به رقم، نعمت‌الله. (1394). آسیب‌شناسی پدیده چشم‌زخم در جامعه اسلامی در پرتو آیات قرآن. دوفصلنامه کتاب قیم، 5(13)، صص 73-92 .
  17. زمخشرى، محمود بن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل (ج2، چاپ سوم). بیروت: دار الکتاب العربی.
  18. سبحانی پامچی، محمد. (1397). علت‌شناسی تأثیر و بازدارندگی آیه "و ان یکاد" از چشم‌زخم در نگاه فریقین. عیون، 5(8)، صص 113- 148.
  19. شریف الرضی، محمد بن حسین. (1414ق). نهج البلاغة (للصبحی صالح). قم: هجرت.
  20. شوکانى، محمد. (1414ق). فتح القدیر (ج3 و 9). دمشق: دار ابن کثیر.
  21. شهری باف، جعفر. (1398). طهران قدیم (ج3، چاپ هفتم). تهران: معین.
  22. صاحب، اسماعیل بن عباد. (1414ق). المحیط فی اللغة( ج10). بیروت: عالم الکتب.
  23. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج19 و 20). بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  24. طبرسى، حسن بن فضل. (1365). مکارم الأخلاق (مترجم: سیدابراهیم میرباقرى، ج1، چاپ دوم). تهران: فرهانی.
  25. طبرسى، فضل بن حسن. (1372ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ج5 و 10، چاپ سوم). تهران: ناصرخسرو.
  26. طبرى، محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر الطبرى (ج30). بیروت: دار المعرفة.
  27. عمید، حسن. (1381‌). فرهنگ‌ عمید‌ (چاپ بیست و دوم). تهران: انتشارات امیرکبیر.
  28. فراهى هروى، معین‌‌الدین. (1384). تفسیر حدائق الحقایق (قسمت سوره یوسف) (چاپ دوم). تهران: دانشگاه تهران.
  29. قمى مشهدى، محمد بن ‌محمدرضا. (1368). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب (ج13). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
  30. قمى، عباس. (1414ق). سفینة البحار (ج2). قم: اسوه.
  31. کلینى، محمد بن یعقوب. (1429ق). کافی (ج12). قم: دار الحدیث.
  32. مجلسى، محمدباقر. (1403ق). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار^ (ج9، 37، 60 و 92). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  33. محمدی، نورالله؛ اکبرنژاد، مهدی. (1388). کنکاشی در مقوله شورچشمی چشم‌زخم در قرآن و روایات. تحقیقات علوم قرآن و حدیث، 6(12)، صص 67-90.
  34. مرتضی زبیدی، محمد بن محمد زبیدی. (1414ق). تاج ‌العروس من جواهر القاموس. بیروت: دارالفکر.
  35. معرفت، محمد‌هادی. (1388). نقد شبهات پیرامون قرآن کریم (چاپ دوم). قم: تمهید.
  36. مکارم شیرازى، ناصر. (1371). تفسیر نمونه (ج24، چاپ دهم). تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  37. واحدى، على بن احمد. (1383). اسباب النزول واحدى (مترجم: ذکاوتى). تهران: نشر نى.
  38. وستر مارک، ادوارد. (1396). بازمانده‌هایی از فرهنگ دوران جاهلی در تمدن اسلامی (مترجم: علی بلوکباشی). تهران: فرهنگ جاوید.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 33
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 50


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب