آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,462 |
| تعداد مقالات | 35,184 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,995,913 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,253,277 |
گفتمان افراطگرایی مذهبی و نقد آن از منظر قرآن کریم (با تأکید بر افغانستان معاصر) | ||
| اسلام و مطالعات اجتماعی | ||
| دوره 12، شماره3(پیاپی46)، مهر 1403، صفحه 100-129 اصل مقاله (1.36 M) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jiss.2024.68602.2077 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدحسین فخرزارع* 1؛ خادم علی قاسمی2 | ||
| 1استادیار، گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران (نویسنده مسئول). | ||
| 2دانشجوی دکتری قرآن و علو م اجتماعی، جامعه‌المصطفی‌العالمیه، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 29 بهمن 1402، تاریخ بازنگری: 23 تیر 1403، تاریخ پذیرش: 05 آبان 1403 | ||
| چکیده | ||
| جریان افراطگرایی مذهبی در جهان اسلام پدیده‌ای نامیمون است که با عملکرد خشونت‌طلبانه خود درقبال پیروان دیگر مذاهب اسلامی، لطمات، آسیب‌ها و پیامدهای گسترده و گوناگون اجتماعی را تحمیل کرده است. اثرات زیان‌بار ناشی از عملکرد آنان امروزه در جوامع انسانی به‌ویژه جوامع اسلامی به‌طور آشکار قابل مشاهده است. بدون‌شک گسترش اختلافات و شعله‌ورشدن آتش نزاع در میان امت اسلامی در گستره جهان اسلام، کشورهای خاورمیانه به‌ویژه افغانستان به‌طور مسلم از پیامدهای افراطگرایی مذهبی است. در افغانستان بیش از چند دهه است که جریان‌های افراطگرایی مذهبی حضور و فعالیت دارند. چندین دهه جنگ و منازعات درونی در افغانستان باعث شده که این کشور محل حضور، پناهگاه امن و مرکز پرورش گروه‌های افراطی باشد. آنها با عملکرد خود در افغانستان باعث شدند اسلام به‌عنوان دینی خشونت‌طلب و مخالف همزیستی، صلح و انسان دوستی معرفی گردد. امروزه بر اثر فعالیت این گروهها، این کشور با انواع مشکلات اجتماعی مانند ناامنی، آوارگی، فقر، بیچارگی و ویرانگری به‌جا مانده دست و پنجه نرم می‌کند. در این جستار تلاش براین‌است که گفتمان افراطگرایی مذهبی در افغانستان معاصر مورد بررسی قرار گرفته و به نقد آن براساس آموزهای قرآن پرداخته شود. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر نوع داده‌ها، اسنادی و کتابخانه‌ای است که با روش تحلیل گفتمان انتقادی بررسی شده است. یافته‌های به دست آمده بیانگر آن است که افراطگرایی مذهبی در جهان، به‌ویژه در جهان اسلام و افغانستان برخاسته از اصول فکری این گروهها به‌ویژه فهم و تفسیر آنان از «توحید عبادی» می‌‌باشد که در این تحقیق براساس آموزهای قرآن مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| افراطگرایی؛ افراطگرایی مذهبی؛ توحید عبادی؛ کفر؛ شرک؛ شفاعت؛ توسل | ||
| موضوعات | ||
| تمرکز محتوایی بر مباحث فرهنگی و اجتماعی معطوف به حوزه دین؛ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Religious Extremism Discourse and Its Critique from the Perspective of the Holy Quran (with Emphasis on Contemporary Afghanistan) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Hossein Fakhrezare1؛ Khademali Qasemi2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Cultural Studies, Institute for Cultural and Social Studies, Research Institute for Islamic Culture and Thought, Qom, Iran (Corresponding Author). | ||
| 2PhD Student in Quranic and Social Sciences, Al-Mustafa International University, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The phenomenon of religious extremism in the Islamic world is an unfortunate issue that, through its violent actions against followers of other Islamic denominations, has caused extensive social harm and consequences. The harmful effects of these actions are now clearly visible in human societies, especially in Islamic communities. Undoubtedly, the spread of divisions and the intensification of conflict within the Islamic Ummah, particularly in the Middle East and Afghanistan, are direct consequences of religious extremism. For several decades, religious extremist groups have been active in Afghanistan. Prolonged internal conflicts and wars in Afghanistan have made it a safe haven and breeding ground for these extremist groups. Their actions in Afghanistan have led to the portrayal of Islam as a violent religion opposed to coexistence, peace, and human kindness. Today, as a result of these groups' activities, Afghanistan faces various social problems such as insecurity, displacement, poverty, misery, and destruction. This study aims to examine the discourse of religious extremism in contemporary Afghanistan and critique it based on Quranic teachings. The research is applied in nature and uses documentary and library-based data, analyzed through critical discourse analysis. The findings indicate that religious extremism, particularly in the Islamic world and Afghanistan, arises from the ideological principles of these groups, particularly their understanding and interpretation of " Monotheism in worship," which is critiqued in this research based on Quranic teachings. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Extremism, Religious Extremism, Monotheism in Worship, Infidelity, Polytheism | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن
آدمی، علی. (1394). چیستی افراطی‌گرایی در اسلام سیاسی: ریشه‌های هویتی و کنش هنجاری. فصل‌‌نامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، 5(3)، صص 29-59.
ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1421ق). رسالة التدمریة، الاسماء والصفات. ریاض: مکتبة العبیکان.
ابن منظور، حمید ابن مکرم الافریقی. (1375). لسان‌العرب. بیروت: انتشارات دار البیروت.
بابایی، رضا. (1399). دیانت و عقلانیت، چیستارهایی در قلمرو دین پژوهی و آسیب‌شناسی دین (چاپ سوم). تهران: انتشارات آرما.
بابی، سعید. (1390). هراس بنیادین (مترجمان: غلامرضا جمشیدی‌‌ها و موسی عنبری، چاپ دوم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بریجانیان، ماری. (1355). فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی (چاپ سوم). پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
بن عبد الوهاب، محمد. (1411ق). درء التعارض العقل و النقل (محقق: محمد رشاد سالم). عربستان: انتشارت جامعه الامام محمد بن مسعود الاسلامیه.
بن عبدالوهاب، محمد. (بی‌تا). مجموعه رسایل فی توحید و الایمان (محقق: اسماعیل بن محمد انصاری). ریاض: دانشگاه محمد بن مسعود.
پیتر، هربوت. (1400). بنیادگرایی (جهانی، محلی، شخصی) (مترجم: محمد رزاقی، چاپ اول). تهران: نشر نگاه معاصر.
جمالی، جواد. (1390). مدل تئوریک تحلیل افراطگرایی (کاربست نظریه سازه‌‌انگاری). فصل‌‌نامه افاق امنیت، 4(12)، صص 145-170.
دهخدا، علی‌‌اکبر. (1377). لغت‌‌نامه دهخدا (چاپ دوم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
داودی، سعید. (1389). توسل توحید یا شرک (چاپ سوم). قم: انتشارات امام علی بن ابی طالب×.
رمضان البواطی، محمدسعید. (1389). سلفیه بدعت یا مذهب، نقد بر مبانی و وهابیت (تقریظ: واعظ‌‌زاده خراسانی، مترجم: حسین صابری، چاپ چهارم). مشهد: بنیاد پژوهشی آستان قدس رضوی.
عبدالاسلام، فرج، محمد. (بی‌تا). جهاد فریضه غائبه. بی‌نا.
عبدو، محمد. (1388). چالش‌های وحدت و راهبرد رویارویی کنکاش در تشخیص موانع وحدت و تقریب و راه‌‌های بر طرف ساختن آنها. اندیشه تقریب، 5(20)، صص 19-30.
عمید، حسن. (1387). فرهنگ فارسی عمید. تهران: انتشارات سمت.
قرضاوی، یوسف. (1402ق). الصحوه السلامیه بین الجمود و التطرف. قطر: ریاست دادگاه‌‌های شرعی و امور دینی.
محمدی، سیدحسن؛ مهدویان، محمدحسین. (1394). عقلانیت دینی جاهلیت مدرن (چاپ اول). قم: نشر جامعه المصطفی العالمیه.
موحد، مجید؛ برومندزاده، محمدرضا و فخری‌زاده، حسن. (1390). رویکرد جامعه‌شناختی بر بنیادگرایی یا افراطگرایی در ادیان. فصل‌‌نامه تخصصی علوم اجتماعی، دانشگاه اسلامی، ش17، صص 119-142.
ویلکاکی، لیرد. (1382). افراطگرایی سیاسی چیست (مترجم: فیروزه مهاجر). کتاب توسعه، شماره 14، صص 106-112. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 174 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 74 |
||