آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,513 |
| تعداد مقالات | 35,681 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,942,073 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,737,033 |
موضوع‌شناسی تطبیقی علمی و فقهی وقت تعلق زکات خرما با رویکرد فقه پاسخگویی | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| مقاله 4، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 38، خرداد 1404، صفحه 99-123 اصل مقاله (747.62 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی (داوری عادی) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2025.70065.2885 | ||
| نویسنده | ||
| سید عباس دیانت مقدم* | ||
| دانش آموختۀ سطح چهار حوزۀ علمیۀ قم و رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات شرعی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی مشهد، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 18 آذر 1403، تاریخ بازنگری: 13 بهمن 1403، تاریخ پذیرش: 30 بهمن 1403 | ||
| چکیده | ||
| در منابع اجتهادی و فتوایی فقها، در خصوص زمان تعلق زکات غلات اربعه، به‌ویژه خرما، ابهاماتی وجود دارد که پاسخگویی دقیق به پرسش‌های مربوط به این مبحث را با چالش مواجه ساخته است. ازاین‌رو، بررسی مبانی و معیارهای فقها در تعیین وقت تعلق زکات غلات، به‌ویژه معیار «بدوّ صلاح» در خرما، ضرورتی جدی دارد. پرسش نخست آن است که مراد فقها از «بدوّ صلاح» دقیقاً چیست و این عنوان در چه زمانی محقق میگردد؟ همچنین آیا «بدوّ صلاح» با صدق عنوان «تمر» بر خرما تفاوت دارد؟ در مواردی نیز فقها، «احمرار» یا «اصفرار» را به‌عنوان معیار تحقق زکات معرفی کرده‌اند. باید دید مراد از این عناوین چیست و آیا این معیارها مفهومی متفاوت از «بدوّ صلاح» یا «صدق عنوان تمر» دارند یا خیر. در این نوشتار، ابتدا عناوینی که از سوی فقها برای بیان زمان تعلق زکات مطرح شده مورد واکاوی قرار گرفته و در مرحلۀ بعد، معنای دقیق این اصطلاحات فقهی روشن می‌شود. سپس اشتراکات و تفاوت‌های این معیارها تحلیل میگردد تا درنهایت، با ارائۀ جمع‌بندی به صورت روشن و دقیق، مسیر پاسخگویی برای کارشناسان فقهی هموار میگردد؛ به‌گونه‌ای که در مواجهه با پرسش‌های مرتبط با این بحث، بتوانند با تکیه بر فهمی عمیق، پاسخی علمی، منقح و استوار ارائه دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| وقت تعلق زکات؛ غلات اربعه؛ بدوّ صلاح؛ فقه پاسخگویی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparative scientific and jurisprudential thematics of date zakat belonging with the approach of accountability jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyedabbas Dianatmoqaddam | ||
| A graduate of the fourth level of the Qom Seminary and the head of the National Center for Answering Sharia Questions of the Islamic Propaganda Office of Khorasan Razavi, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In the jurisprudential and fatwā literature of the fuqahāʾ (Islamic jurists), ambiguities persist regarding the timing of zakāt obligation on the four types of grains, particularly dates. These ambiguities have made it difficult to provide precise answers to related questions. Consequently, there is a critical need to examine the principles and criteria used by jurists in determining the zakāt due date for grains, especially the criterion of badw al-ṣalāḥ for dates. The first key question is: What exactly do jurists mean by badw al-ṣalāḥ, and when does this condition apply? Additionally, is badw al-ṣalāḥ distinct from the application of the term tamr (ripe dates)? In some cases, jurists have proposed iḥmirār (reddening) or iṣfirār (yellowing) as criteria for zakāt obligation. It remains unclear, however, what these terms precisely signify and whether they differ in meaning from badw al-ṣalāḥ or the application of the term tamr. This study first analyzes the terminologies used by jurists to define the timing of zakāt obligation. Next, it clarifies the precise meanings of these jurisprudential terms before examining their similarities and differences. Finally, by presenting a clear and well-reasoned conclusion, the study provides jurisprudential experts with a structured framework for addressing related questions. This enables them to offer scientifically grounded, rigorously examined, and substantiated responses based on a thorough understanding of the issue. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Zakāt Due Date؛ Four Grains؛ Badw al-Ṣalāḥ, Accountability Jurisprudence | ||
| اصل مقاله | ||
|
در دست اقدام ... | ||
| مراجع | ||
|
آملی، محمدتقی. (1380ق). مصباح الهدى فی شرح العروة الوثقى. تهران: مؤلف.
ابن ادریس حلّى، محمد بن احمد. (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
اردبیلى، احمد بن محمد. (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
انصاری، مرتضی. (1415ق). کتاب الزکاة. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
بحرانی، یوسف. (1405ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
بنی فضل، مرتضی، (1381ش). مدارک تحریر الوسیلة- الزکاة و الخمس. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
حلّى، جمال الدین، (1407ق). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
حلی، جعفر بن حسن (محقق حلی). (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
حلی، جعفر بن حسن (محقق حلی). (1418ق). المختصر النافع فی فقه الإمامیة. قم: مؤسسة المطبوعات الدینیة.
حلی، حسن بن یوسف (علامه حلی). (1410ق). إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
حلی، حسن بن یوسف (علامه حلی). (1412ق). منتهى المطلب فی تحقیق المذهب. مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
حلی، حسن بن یوسف (علامه حلی). (1414ق). تذکرة الفقهاء (الحدیثة). قم: مؤسسه آل البیت:.
حلی، حسن بن یوسف (علامه حلی). (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
حلی، فخرالدین ابوطالب محمد بن حسن (فخر المحققین). (1387). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خمینی، سید روح‌الله. (1424ق). توضیح المسائل مراجع. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
خمینی، سید روح‌الله. (1425ق). تحریر الوسیلة. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
خویی، سید ابوالقاسم. (1418ق). موسوعة الإمام الخوئی. قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی.
روحانی، سیدمحمد. (1418ق). المرتقی الی الفقه الارقی، کتاب الزکاة. تهران: مؤسسة الجلیل للتحقیقات الثقافیة.
سیستانی، سیدعلی(حسینی). (1443ق). توضیح المسائل جامع. مشهد: نسخۀ منتشر در سایت معظم‌له.
طریحی، فخرالدین بن محمد. (1375). مجمع البحرین.، تهران: مرتضوى.
طوسی، محمد بن حسن. (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
طوسی، محمد بن حسن. (1400ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى. لبنان: دار الکتاب العربی.
عاملی جزینی، محمد بن مکی (شهید اول). (1417ق). الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
عاملی جزینی، محمد بن مکی (شهید اول). (1414ق). غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
عاملی مکی، زین الدین (شهید ثانی). (1412ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (سلطان العلماء). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
عاملی مکی، زین الدین (شهید ثانی). (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (کلانتر). قم: کتابفروشى داورى.
عاملی مکی، زین الدین (شهید ثانی). (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
فاضل آبی، حسن بن ابیطالب. (1417ق). کشف الرموز فی شرح مختصر النافع. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق). کتاب العین. قم: هجرت.
فیروزآبادی، (1415ق). القاموس المحیط. بیروت: دار الکتب العلمیة.
فیومی، احمد بن محمد. (1414ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر. بیروت: موسسه دار الهجرة.
کرکی، نور‌الدین على بن حسین. (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه آل البیت:.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مرعشی نجفی، شهاب‌الدین. (1406ق). منهاج المؤمنین. قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشى.
منتظری، حسینعلی. (1409ق). کتاب الزکاة. قم: مرکز جهانى مطالعات اسلامى.
موسوی، سیدمحمد. (1411ق). مدارک الأحکام. بیروت: مؤسسه آل البیت:.
نجفی، حسن (کاشف الغطاء). (1422ق). أنوار الفقاهة، کتاب الزکاة. نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
نجفی، محمدحسن. (1404ق). جواهر الکلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
یزدی، سیدمحمدکاظم. (1409ق). العروة الوثقى. چاپ دوم، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
یزدی، سیدمحمدکاظم. (1428ق). العروة الوثقی مع التعلیقات. قم: مدرسة علی بن ابیطالب | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 153 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6 |
||