آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,551 |
| تعداد مقالات | 36,130 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,180,219 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,334,492 |
امکان سنجی دریافت خسارات مازاد بر دیه بر مبنای تعزیر مالی مرتکب | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| مقاله 7، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 38، خرداد 1404، صفحه 193-212 اصل مقاله (730.72 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی (داوری سریع) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2025.71225.2952 | ||
| نویسندگان | ||
| احسان خامه چی1؛ مصطفی مسعودیان* 2 | ||
| 1دانش آموخته فقه و حقوق جزا، دانشگاه شاهد، تهران و دانشجوی دکتری رشته حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران | ||
| تاریخ دریافت: 08 اسفند 1403، تاریخ بازنگری: 07 اردیبهشت 1404، تاریخ پذیرش: 08 اردیبهشت 1404 | ||
| چکیده | ||
| دیه از احکام امضایی اسلام است که در قبال جنایات غیرعمدی به مجنی‌‌ٌعلیه یا اولیا‌ی دم وی پرداخت می‌شود. بعد از انعکاس نهاد دیه در قوانین پس از پیروزی انقلاب اسلامی، همواره یکی از مباحث مهم در محافل علمی، موضوع چگونگی پرداخت خسارات مازاد بر دیه بوده است. یکی از راه‌های پرداخت این‌گونه خسارات، الزام مرتکب بر مبنای تعزیر مالی است. لذا مسئله اصلی پژوهش حاضر بررسی مشروعیت دریافت این خسارات بر مبنای تعزیر مرتکب است. برآمد این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی آن است که با عنایت به ایراد سندی یا دلالی روایات مورد استناد برای اثبات جواز تعزیر مالی مرتکب و نیز خروج موضوعی قاعده «التعزیر بما یراه الحاکم» برای اثبات این دیدگاه، ادله‌ی دیدگاه عدم جواز یعنی مقطوع بودن دیه، ممنوعیت مجازات مضاعف، اصل عدم ولایت و اصل برائت بدون معارض خواهند بود. بنابراین، با عنایت به اتقان ادله دیدگاه عدم جواز، تنها راه جبران خسارات مازاد بر دیه، واقعی کردن نرخ دیه مطابق با دیه‌ی مقرر در شرع و تأمین آن از طریق نهادهای مردمی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خسارت؛ دیه؛ بزه‌دیده؛ بزه‌کار؛ تعزیر مالی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessing the possibility of receiving Damages Exceeding Diyah Through the Financial Ta'zir of the Perpetrator | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ehsan Khamechi1؛ Mostafa Masoudian2 | ||
| 1Master of Arts in Jurisprudence and Criminal Law, Shahed University, Tehran, Iran- PhD student in Criminal Law and Criminology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch | ||
| 2Assistant Professor of the Department of Fiqh and of Islamic Law, Shahid University ,Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| "Diyah" is one of the endorsed decrees in Islam, which is paid to the victim or their family in return for unintentional crimes. After the concept of "Diyah" was reflected in the laws following the victory of the Islamic Revolution, the issue of how to pay damages exceeding the "Diyah" has consistently been a significant topic in scholarly circles. One approach to compensate for such damages is to obligate the perpetrator based on financial "Ta'zir" (discretionary punishment). Therefore, the central question of the present study is to examine the legitimacy of receiving these damages based on the "Ta'zir" of the perpetrator. The outcome of this descriptive-analytical research is that, considering the documentary or indicative flaws in the narrations cited to prove the permissibility of financial "Ta'zir" for the perpetrator, as well as the exclusion of the principle of "Ta'zir as the ruler sees fit" to substantiate this view, the arguments for the view of non-permissibility, namely, the fixed amount of "Diyah," the prohibition of double punishment, the principle of non-guardianship, and the principle of innocence, will be without opposition. Therefore, considering the soundness of the arguments for the view of non-permissibility, the only way to compensate for damages exceeding the "Diyah" is to actualize the rate of "Diyah" in accordance with the "Diyah" stipulated in Islamic law and to secure it through public institutions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Damages, Diyah, Victim, Offender, Financial Ta', zir | ||
| اصل مقاله | ||
|
به فایل PDF مراجعه نمایید. | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن اثیر، مبارک بن ابی الکرم. (بی‌تا). نهایه فی غریب الحدیث. بیروت: مؤسسۀ دار احیاء التراث العربی.
ابن فارس، احمد. (1411ق). معجم مقاییس‌اللغه. بیروت: دارالجبل.
ابن قدامه، أبو محمد موفق الدین عبد الله. (1388ق). المغنی. مصر: مکتبة القاهرة.
عاملی مکی، زین‌‌الدین (شهید ثانی). (1376). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. چاپ دهم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیّۀ قم.
جوادی آملی، عبدالله. (1391). ولایت فقیه؛ ولایت فقیه و عدالت. قم: نشر اسراء.
حر عاملى، محمد بن حسن. (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة. قم: مؤسسة آل البیت:.
حسینى مراغى، سید میر عبد الفتاح بن على. (1417ق). العناوین الفقهیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
حلّى، نجم الدین (محقق حلّى). (1410ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. چاپ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
حلی، حسن بن یوسف (علامه حلی) (1381ق). رجال العلامه. چاپ دوم، نجف: منشورات الحیدریه.
خامنهای، سیدعلی(حسینی)(1390). ره توشۀ قضایی (استفتائات قضایی از محضر آیت الله خامنهای)، قم: نشر قضا.
شفیعی سروستانی، ابراهیم. (1376). قانون دیات و مقتضیات زمان. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری.
صافی گلپایگانی، لطف الله. (1404ق). التعزیر انواعه و ملحقاته. قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
طوسی، ابو جعفرمحمد بن حسن. (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. چاپ سوم، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
فیومی، احمد بن محمد. (1405ق). مصباح المنیر. قم: مؤسسۀ دارالهجره.
کاشف الغطاء، جعفر. (1422ق). کشف الغطاء. قم: بوستان کتاب.
کلینی، ابوجعفر محمد ابن یعقوب. (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ماوردی، ابی الحسن علی بن محمد. (1386ق). الأحکام السلطانیة و الولایات الدینیة. مکه المکرمة: توزیع دار التعاون للنشر و التوزیع عباس أحمد الباز.
مجلسی، محمدتقی. (1406ق). روضة‌المتقین. چاپ دوم، قم: مؤسسۀ فرهنگی کوشانبور.
محقق داماد، سید مصطفی. (1422ق). قواعد فقه (بخش جزایی). چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى.
مرعشی، محمدحسن. (1373). دیدگاه‌های نو در حقوق کیفری اسلام. تهران: نشر میزان.
مشکینی، علی. (1371). اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها. چاپ پنجم، قم: الهادی.
مصطفیزاده، فهیم. (1395). قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در پرتو نظرات شورای نگهبان. تهران: پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
مفید، محمد ابن نعمان (شیخ مفید). (1413ق). المقنعه. قم: کنگرۀ جهانى هزاره.
منتظرى نجف‌آبادى، حسین على. (1409ق). دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة. چاپ دوم، قم: نشر تفکر.
مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی قضا. (1390). رهتوشۀ قضایی: استفتائات قضایی از محضر رهبر معظم انقلاب حضرت آیة الله العظمی خامنهای . قم: نشر مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی قضا.
مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی قضا. (1390). نرم افزار گنجینۀ استفتائات قضایی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی قضا.
موسوى اردبیلى، سید عبدالکریم. (1427ق). فقه الحدود و التعزیرات. چاپ دوم، قم: مؤسسة النشر لجامعة المفید.
موسوی خمینی، سید روح الله. (1390). رهتوشۀ قضایی: استفتائات قضایی از محضر امام خمینی (1). چاپ اول، قم: نشر مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی قضا.
نجاشی، احمد بن علی. (1407ق)، رجال النجاشی. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
نجفی، محمدحسن. (1362ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. چاپ هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 389 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 65 |
||