آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,526 |
| تعداد مقالات | 35,837 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,379,310 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,002,391 |
بررسی قرینیت آراء عامه در فهم روایات فقهی اهل بیت (علیهم السلام) | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| مقاله 1، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 38، خرداد 1404، صفحه 7-34 اصل مقاله (765.57 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی (داوری عادی) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2025.70397.2909 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا پورصدقی* 1؛ محمد رضا محمود خواه2 | ||
| 1مدیر گروه اصول فقه مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، و دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه قم، ایران. | ||
| 2دانش پژوه مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم، ایران. mr.mahmudkhah@gmail.com | ||
| تاریخ دریافت: 10 آذر 1403، تاریخ بازنگری: 10 دی 1403، تاریخ پذیرش: 13 بهمن 1403 | ||
| چکیده | ||
| قرائن لُبّیه همواره در شکل‌گیری ظهور کلمات مؤثر هستند؛ بر این اساس، آگاهی از فضای صدور و جوّ حاکم بر جامعه می‌تواند به‌عنوان قرینه‌ای برای فهم صحیح روایات مورد استفاده قرار گیرد. برخی با توجه به تأثیر فضای صدور، آراء فقهی اهل سنت را در ظهور روایات امامیه مؤثر دانسته و بر همین مبنا، فقه امامیه را حاشیه‌ای بر فقه اهل سنت تلقی کرده‌اند. در مقابل، برخی دیگر هرگونه تأثیر آراء اهل سنت در فهم روایات را مردود می‌دانند. تحقیق حاضر که با بررسی منابع مکتوب و اخذ دیدگاه‌های صاحب‌نظران، به روش تحلیلی - انتقادی سامان یافته، نشان می‌دهد که هیچ‌یک از دو دیدگاه یادشده به‌طور کامل قابل دفاع نیست. ادلۀ موجود و نیز سیرۀ عملی فقها در طول تاریخ فقه ـ کاشف از ارتکاز عقلایی ایشان ـ حاکی از آن است که مراجعه به فقه اهل سنت خارج از فرض تعارض روایات، تنها در مواردی ضرورت دارد که روایت دارای ابهام یا اجمال باشد و با این احتمال که رجوع به فقه اهل سنت موجب رفع ابهام شود؛ اما در مواردی که روایت، ظهوری مستقل و متناسب دارد، نیازی به چنین مراجعه‌ای نیست. این دیدگاه مبتنی بر این است که در نزد عقلا، احتمال وجود قرینۀ منفصل، مانع اعتبار ظهور نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فقه امامیه؛ استقلال فقه امامیه؛ حاشیه بودن فقه امامیه؛ فقه اهل تسنن؛ فقه عامه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Convergence of Sunnī Doctrines in the Interpretation of Shīʿah Jurisprudential Narrations | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza Poorsedqi1؛ Mohammad Reza Mahmudkhah2 | ||
| 1Director of the Principles Department of the Fiqh Center of the Holy Imams (AS), and PhD in Fiqh and Fundamentals of Law from the University of Qom, Iran | ||
| 2Scholar at the Jurisprudential Center of the Holy Imams (AS), Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Rational evidence consistently influences the semantic interpretation of textual sources. Consequently, an awareness of the historical context in which ḥadīth were issued, as well as the prevailing social conditions, can provide critical insight for accurately understanding narrations. Some scholars, emphasizing the role of transmission contexts, argue that Sunnī jurisprudential doctrines influenced the formation of Imāmī narrations, thereby framing Imāmī jurisprudence as a derivative commentary on Sunnī jurisprudence. Conversely, others entirely reject the notion that Sunnī thought shaped the interpretation of Shīʿah traditions. This study employs an analytical-critical methodology, examining textual sources and expert opinions to demonstrate that neither of these two positions is entirely defensible. Historical evidence, along with the practical approaches of jurists throughout Islamic legal history—reflecting their established intellectual traditions—suggests that recourse to Sunnī jurisprudence is necessary only in cases where an Imāmī narration is ambiguous or excessively concise, and where such reference may resolve interpretive difficulties. However, when a narration possesses an independent and coherent apparent meaning (ẓāhir), external reference becomes unnecessary. This perspective is grounded in the principle recognized by rational thinkers (ʿuqalāʾ) that the mere possibility of an alternative interpretation does not invalidate the prima facie meaning of a text. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imāmī Jurisprudence, Independence of Imāmī Jurisprudence, Marginalization Thesis, Sunnī Jurisprudence | ||
| اصل مقاله | ||
|
به فایل PDF مراجعه نمایید. | ||
| مراجع | ||
|
ابن بابویه، محمد بن علی. (1413ق). من لایحضره الفقیه. چاپ دوم، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
احمدی، مجتبی و جمعی از نویسندگان. (۱۳۸۸). چشم و چراغ مرجعیت. چاپ دوم، ایران: موسسۀ بوستان کتاب.
انصارى، مرتضى بن محمدامین، (1428ق). فرائد الأصول. چاپ نهم، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
حرّ عاملی، محمد بن حسن، (1414ق). وسائل الشیعه. بیجا: موسسۀ آل البیت: لاحیاء التراث.
حسینی سیستانی، سید علی. (1440ق). الربا. تقریر السید هاشم الهاشمی، قم: اسماعیلیان.
حلّی، یوسف بن مطهر (علامه حلی). (1421ق). منهاج الکرامة فی معرفة الامامة. مشهد: بی‌نا.
خمینی، سید روحالله. (1426ق). الاجتهاد و التقلید. چاپ دوم، تهران: موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی;.
شبیرى زنجانى، سید موسى. (1419ق). کتاب نکاح. قم: مؤسسۀ پژوهشى رأى‌پرداز.
شبیری زنجانی، سید موسی. (1398). مجموعه آثار آیتالله العظمی شبیری زنجانی. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
شبیری، سید محمد جواد(1403)درس خارج، کانال استاد، https://eitaa.com/mj_shobeiri.
شریف مرتضی، ابوالقاسم سید علی بن حسین علم الهدی، (1348). الذریعة الی اصول الشیعه. تحقیق ابوالقاسم گرجی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شوپایی جویباری، حسین، (1398). سایت مدرسۀ فقاهت. https://www.eshia.ir/feqh/report/asatid/Shopaei.
صدر، محمد باقر. (1417ق). بحوث فی علم الأصول. چاپ سوم، قم: الدار الاسلامیه.
طباطبایی بروجردی، محمد حسین. (1420ق). نهایة التقریر. قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار:.
طباطبایی، سید محمد کاظم. (1400). تاریخ حدیث. چاپ پنجم، قم: دارالحدیث.
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن. (1364). تهذیب الاحکام. ایران: دارالکتب الاسلامیه.
عبدی، محمدحسین. (1401). نشست استقلال فقه امامیه. مرکز فقهی ائمۀ اطهار:، B2n.ir/g85251.
فاضل لنکرانی، محمد. (1370). مصاحبه با آیت الله محمد فاضل لنکرانى. فصلنامۀ حوزه. شمارۀ 43 و 44.
کلینى، ابو جعفر، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی. چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1387). الکافی. قم: دارالحدیث،
مبلغی، احمد و سعید هلالیان. (1398) درس خارج و گام های اجتهاد. تهران: اشراق حکمت. چاپ اول.
مجلسى اصفهانى، محمد تقى. (1406ق). روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه. چاپ دوم، قم: مؤسسۀ فرهنگى اسلامى کوشانبور.
مجلسی اصفهانی، محمد باقر. (1403ق). بحار الانوار. قم: دارالاحیاة التراث.
مددی، سید احمد، سایت https://www.ostadmadadi.ir/persian/article/12127.
نوری طبرسی، میرزا حسین. (1988م). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، چاپ دوم، بیروت: موسسۀ آل البیت: لاحیاء التراث. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 258 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 23 |
||